Thông điệp gây chấn động tại Quantico: “Không đồng ư th́ từ chức”
Trước hàng trăm sĩ quan cấp tướng và đô đốc sáng thứ Ba, Bộ trưởng Quốc pḥng Pete Hegseth nêu tầm nh́n về diện mạo và cách hành xử của quân đội Mỹ, kèm tuyên bố thẳng thừng: ai không tán thành nên “làm điều danh dự và từ chức”. Theo ông, “càng sớm có đúng người, càng sớm có đúng chính sách”.
10 chỉ thị mới: Kỷ luật ngoại h́nh, tiêu chuẩn chiến đấu, hạn chế miễn trừ
Được ban hành đồng thời với bài phát biểu, 10 chỉ thị tập trung đảo ngược những nỗ lực một thập kỷ qua vốn nhằm cải thiện văn hóa nội bộ và giữ chân quân nhân. Hegseth khẳng định sẽ không c̣n “lính béo” hay “tướng tá bụng phệ” trong hành lang Lầu Năm Góc; binh sĩ phải cạo râu gọn gàng; các miễn trừ tôn giáo hay y khoa sẽ rất hạn chế. Tiêu chuẩn thể lực cho vị trí tác chiến sẽ là tiêu chuẩn nam; nếu hệ quả là không c̣n phụ nữ ở các vai tṛ này, “th́ cũng đành vậy”.
Đảo chiều các cải cách chống văn hóa độc hại
Trong nhiều năm, quân đội mở rộng cơ chế báo cáo để khuyến khích tố giác quấy rối, phân biệt đối xử và lănh đạo độc hại — đồng thời phục vụ mục tiêu tuyển mộ, giữ quân. Hegseth cho rằng các nỗ lực đó “đi quá xa”, làm suy yếu quyền chỉ huy. Ông hứa “sửa lại” định nghĩa những khái niệm như “toxic”, “hazing”, “bullying” vốn, theo ông, đă bị “vũ khí hóa”.
“Bỏ các quy tắc ngu ngốc”: Quy tắc tác chiến bị chỉ trích
Hegseth kêu gọi “trói tay chiến sĩ” không c̣n chỗ trong chiến trường: không chiến đấu với “những quy tắc can thiệp vô lư”, phải “trút bạo lực áp đảo” để răn đe kẻ thù. Ông muốn nới lỏng các quy định về khi nào và cách thức sử dụng vũ lực, vốn lâu nay được thiết kế nhằm cân bằng mục tiêu quân sự với chuẩn mực pháp lư và đạo lư.
Danh tướng biểu tượng và thông điệp “thay máu”
Trong bài phát biểu, ông nêu đích danh những người mà ông muốn “loại bỏ ảnh hưởng” — như Chiarelli, McKenzie, Milley — và nhấn mạnh mong muốn “trở lại” tinh thần của Stockdale, Schwarzkopf, Patton. Đó là thông điệp tái định hướng hệ giá trị lănh đạo: đề cao quyết đoán, sức mạnh cứng và kỷ luật sắt.
Sự kiện triệu tập gấp, chi phí lớn và phản ứng trái chiều
Cuộc họp ở Quantico được lệnh tham dự gấp, nhiều tướng lĩnh bay về từ hải ngoại; chi phí hậu cần dự kiến lên tới hàng triệu. Một số cựu quan chức quốc pḥng đánh giá bài nói “đúng như dự đoán”, số khác chê “không truyền cảm hứng” và “giống lời của một trung đội trưởng trẻ” hơn là thông điệp cho các tướng đă dạn dày trận mạc, mang Huân chương Bạc hay Trái tim Tím.
Cải tổ Thanh tra Bộ và b́nh đẳng cơ hội: Nguy cơ “trượt lùi”?
Trong 10 chỉ thị có nội dung đại tu Văn pḥng Tổng Thanh tra (IG) và các chương tŕnh b́nh đẳng cơ hội (EO). Người ủng hộ cho rằng cần chấn chỉnh khiếu nại “vặt vănh” và quy tŕnh rườm rà. Người lo ngại cảnh báo hệ quả bậc hai, bậc ba: dễ “trượt lùi” trong xử lư quấy rối t́nh dục, hành vi không phù hợp; có thể tăng “lá chắn” cho tầng chỉ huy trước phản ánh từ cấp dưới.
Trục văn hóa: Chấm dứt DEI, “tháng nhận diện”, và ưu tiên chiến đấu
Hegseth diễn giải chương tŕnh của ḿnh là kết thúc các chính sách “woke”: không c̣n các tháng nhận diện, văn pḥng DEI, nghi thức “chính trị đúng đắn”, “thờ phụng biến đổi khí hậu”… “Từ ngày đầu, chúng tôi đă gỡ bỏ rác ư thức hệ,” ông nói, dùng ngôn từ mạnh để khẳng định ưu tiên tuyệt đối cho năng lực tác chiến.
Bỏ ngỏ đối sách với Trung Quốc và an ninh nội địa
Bộ trưởng nói việc đối phó thách thức với Trung Quốc và an ninh nội địa sẽ là “bài phát biểu khác vào ngày khác”. Gợi ư về thay đổi chính sách mua sắm vũ khí có thể đến sau; trọng tâm hiện tại là chỉnh đốn văn hóa và kỷ luật quân đội.
Ư nghĩa và câu hỏi phía trước
— Tuyển mộ & giữ quân: Tiêu chuẩn cứng rắn hơn có thể cải thiện kỷ luật, nhưng cũng có nguy cơ thu hẹp nguồn nhân lực.
— Văn hóa doanh trại: Thu hẹp kênh phản ánh có thể giúp chỉ huy linh hoạt hơn, nhưng rủi ro bịt tiếng nói nạn nhân quấy rối là có thật.
— Quy tắc tác chiến: Nới lỏng có thể tăng hiệu quả ngắn hạn, song kéo theo rủi ro pháp lư, ngoại giao và đạo đức.
— Tính phi chính trị của quân đội: Khi tranh luận văn hóa lấn át, câu hỏi về ranh giới giữa chính sách quốc pḥng và chính trị nội bộ sẽ c̣n nóng.
Bài phát biểu của Bộ trưởng Pete Hegseth đánh dấu bước ngoặt mạnh tay: ưu tiên kỷ luật, sức mạnh và “tinh thuần tác chiến” thay cho các chương tŕnh văn hóa – xă hội trong quân đội. 10 chỉ thị mới sẽ định h́nh lại chuẩn mực từ pḥng tập, doanh trại đến chiến trường. Nhưng đi cùng đó là bài toán cân bằng: hiệu quả chiến đấu, nhân sự, pháp lư và giá trị mà quân đội Mỹ đại diện — tất cả sẽ được thử lửa trong những tháng tới.