Nước là nguyên tố chính của con người và v́ vậy uống nhiều nước luôn là tiêu chí để sở hữu làn da đẹp, sức khỏe tốt và đặc biệt là nuôi dưỡng cơ thể. Trên thế giới, có rất nhiều nơi nước uống được người uống trực tiếp mà không cần phải qua đun sôi hay sơ chế ǵ. Vậy nước của họ có ǵ khác biệt khi bỏ qua công đoạn đun sôi kia?
Chúng ta biết rằng, uống "nước lă" không tốt cho cơ thể v́ rất dễ mắc những chứng bệnh không mong muốn. Nhưng khi ra nước ngoài, bạn có thấy nhiều người có thói quen uống thẳng nước tại ṿi không? Phải chăng "nước lă" của họ uống có ǵ khác biệt so với chúng ta?
Tiêu chuẩn xử lư nước: an toàn - chặt chẽ
Sự thực th́ việc "nước lă" ở một số nước tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Pháp, Nhật... rất an toàn cho sức khỏe.
Các quốc gia này đều có một loạt các tiêu chuẩn an toàn rất nghiêm ngặt đối với các nhà máy xử lư nước. Ví dụ như tại Mỹ, kể từ năm 2006, các nhà máy nước tại đây đă phải tuân theo hơn 90 tiêu chuẩn an toàn do Cục Bảo vệ Môi trường (Environmental Protection Agency - EPA) công bố. Chính v́ thế, ngay cả nước máy công cộng tại đây cũng được coi là uống được.
Tất nhiên, quá tŕnh xử lư nước cũng không đảm bảo loại bỏ 100% nguy cơ nước bị ô nhiễm, nhưng mức độ nhiễm khuẩn hoặc hóa chất sẽ được giữ ở mức cực kỳ an toàn đối với sức khỏe con người.
Quy tŕnh xử lư "nước lă" đặc biệt nghiêm ngặt
Chúng ta sẽ cùng đến với quy tŕnh 10 bước xử lư nước uống tại Mỹ - nơi việc "uống nước tại ṿi" là không hiếm.
Quy tŕnh điển h́nh tại nhà máy xử lư nước, tuần tự theo các bước từ 1 (lấy nước) đến 11 (nước máy tại các hộ gia đ́nh)
Đầu tiên, nước sẽ được lấy từ các giếng, sông, hồ chứa để đưa vào nhà máy (1 và 2). Tiếp theo, phèn nhôm sẽ được đưa vào nước và trộn đều (3) để thực hiện quá tŕnh "đông tụ và kết bông" (flocculation) - quá tŕnh loại bỏ các chất bẩn như bùn, đất... ra khỏi nước.
Sau khi được trộn đều, nước sẽ được đựng trong bể chứa lớn (4) để quá tŕnh "kết bông" diễn ra (trong khoảng 2 - 4h). Các hạt mang điện tích dương trong phèn sẽ hút các phân tử ḥa tan trong nước với điện tích trái dấu, tạo thành các cặn bẩn có kích thước đủ lớn để dễ dàng lọc bỏ.
Tiếp đến là quá tŕnh "làm mềm nước" (bước 5). Gọi là "làm mềm" là v́ tại bước này, các hóa chất như natri carbonat hoặc vôi ngậm nước sẽ được dùng để loại bỏ các ion kim loại magie và canxi ra khỏi nước. Quá tŕnh này cũng tiêu tốn khoảng 2 - 4h đồng hồ.
Một số quốc gia như Mỹ, Pháp, Nhật Bản có những nhà máy xử lư nước tương tự như thế này
Tuy nhiên, nước sau quá tŕnh này lại có tính kiềm khá cao, với độ pH lên tới 11, 12 rất có hại cho sức khỏe. Chính v́ vậy tại bước (6) người ta sẽ trung ḥa bằng cách sục khí CO2 vào nước nhằm hạ độ pH xuống c̣n 7 - 8 (môi trường nước trung ḥa uống được). Tiếp đến, nước sẽ được dẫn ra một bể khác nhằm ổn định lại (7).
Sau khoảng 2 - 4h, nước sẽ được bơm qua một hệ thống lọc "truyền thống" gồm các lớp sỏi, cát và than anthracite (8) để lọc bỏ hoàn toàn các chất bẩn.
Nhưng vẫn chưa xong, các nhà máy sẽ cho thêm hóa chất như chlorine để sát khuẩn, fluoride để bảo vệ răng... trước khi nước được đưa vào một bể chứa ngầm khổng lồ dưới ḷng đất. Tại đây, nước sẽ theo các đường ống đến các hộ gia đ́nh để sử dụng.
Một nhà máy xử lư nước tại Tây Ban Nha
Các nhà máy xử lư nước thải cũng hoạt động tương tự như vậy: nước thải từ các hộ dân sẽ đi qua nhà máy, rồi chảy ngược lại xuống sông, hồ, và đại dương.
Bên cạnh đó, các nhân viên nhà máy nước cũng phải tuân thủ theo quy tŕnh giám sát rất chặt chẽ, bao gồm việc kiểm tra, bảo dưỡng đồng hồ đo, máy móc, xét nghiệm định kỳ các mẫu nước lân cận...
Rủi ro khi uống nước máy - có hay không?
Vậy liệu rằng, có rủi ro nào khi bạn uống nước máy hay không? Câu trả lời là CÓ. Sự thật là dù quy tŕnh xử lư nước chặt chẽ đến đâu nhưng nước vẫn có thể bị nhiễm bẩn do các tai nạn không mong muốn. Ví dụ như khi băo, bụi bẩn, nước thải có thể lọt vào bể chứa, hoặc khi máy móc hoạt động trục trặc vô t́nh để hóa chất ṛ rỉ ra ngoài.
Trên thực tế, những trường hợp như vậy không phải là hiếm tại nhiều quốc gia. Tuy nhiên, nếu nước có nguy cơ khiến người uống gặp nguy hiểm, nhà cung cấp nước sẽ bằng mọi giá phải thông báo cho người dân trong ṿng 24h, đồng thời cung cấp các giải pháp thay thế trong ngắn hạn. Chính v́ thế, hầu hết các trường hợp đều không để lại hậu quả nghiêm trọng.
Nhưng không chỉ vậy, nước c̣n có thể bị nhiễm bẩn do ṛ rỉ ống nước, khiến một số tạp chất bên ngoài như ch́ lẫn vào. Điều này có thể sẽ không được phát hiện trong một sớm một chiều. Theo các chuyên gia, cách sử dụng nước tốt nhất là chỉ lấy nước tại "ṿi lạnh" để uống và nấu ăn, do nước nóng luôn có hàm lượng ch́ cao hơn. Ngoài ra, trước khi sử dụng hăy để nước chảy trong ṿng 1 phút để rửa trôi các tạp chất.
Không phải ở đâu bạn cũng có thể uống nước trực tiếp tại ṿi. Dưới đây là một số quốc gia đă có trong ḿnh công nghệ lọc nước tiên tiến nhất, cho phép các bạn uống "nước lă" thoải mái.
- Châu Á: Brunei, Hồng Kông, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc.
- Châu Âu: Andorra, Áo, Bỉ, CH Séc, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Iceland, Ireland, Ư, Liechtenstein, Luxembourg, Malta, Monaco, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, San Marino, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Anh, Vatican, Isarel.
- Bắc Mỹ: Canada, Greenland, Hoa Kỳ
- Châu Đại Dương: Úc, New Zealand
- Không có quốc gia nào tại Châu Phi và Nam Mỹ.
***