Donald Trump trước hết là một tỷ phú, ông và gia đình đã thu lời "chính đáng" trong năm qua. Nhiều chính phủ, tổ chức dùng dịch vụ nhà ông Trump. Đài Mỹ NBC News hôm qua dẫn số liệu của Public Citizen - một tổ chức tư vấn chính sách và giám sát chính phủ trụ sở tại Washington, bốn chính phủ nước ngoài, 16 nhóm lợi ích đặc biệt và 35 nhóm vận động tranh cử vào quốc hội Mỹ đã chi tiền sử dụng các khách sạn, khu nghỉ dưỡng của gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump trong năm 2017,
Mặt tiền khách sạn quốc tế Trump tại Washington D.C. Ảnh: AP
Luật sư của ông Trump hồi mới đắc cử vạch ra một kế hoạch trong thời kỳ chuyển giao tổng thống nhằm giải quyết những mối lo ngại về nguy cơ xảy ra xung đột lợi ích giữa vai trò tổng thống và công việc kinh doanh của ông. Nhưng trong báo cáo vừa đưa ra, Public Citizen viết rằng, các bất động sản của gia đình ông Trump tại Washington, Florida và những nơi khác có vẻ đã hưởng lợi từ vị trí của Tổng thống Mỹ khi các nhóm có lợi ích liên quan chính sách của Mỹ đã trả tiền để nghỉ ngơi hoặc ăn tối tại những cơ sở của gia đình ông Trump hơn 60 lần.
“Không có cách nói nào khác ngoài kết luận rằng những sự kiện đó được tổ chức tại các khu bất động sản của gia đình ông Trump như một cách để chiếm thiện cảm của tổng thống”, ông Robert Weissman, Chủ tịch Public Citizen, nói. Theo ông Weissman, thật khó tin rằng các nhóm đó “sử dụng thương hiệu Trump mà không liên quan gì đến vị tổng thống tên là Trump”.
Theo báo cáo, bên chi trả nhiều nhất là Ả-rập Xê-út, quốc gia đồng minh của Mỹ ở Trung Đông. Một công ty quan hệ công chúng đại diện cho chính phủ Ả-rập Xê-út chi 270.000 USD vào khách sạn quốc tế Trump tại thủ đô Washington D.C vào thời gian không được công bố, báo cáo dẫn số liệu được công khai và một bài báo của báo USA Today cho biết. Ông Weissman nói rằng nỗ lực của Ả-rập Xê-út nhằm làm vừa lòng chính quyền Trump “nổi bật hơn cả”.
Đại diện cho chính phủ Malaysia, Hội đồng Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ và Đại sứ quán Kuwait cũng chi tiền vào các khu bất động sản Trump. Những người chỉ trích Tổng thống Mỹ nói rằng Hiến pháp Mỹ có điều khoản cấm tổng thống kiếm tiền từ các chính phủ nước ngoài.
Các nhóm vận động tranh cử thuộc đảng Cộng hòa chi hơn 305.000 USD vào các khu bất động sản Trump trong năm ngoái. Nhóm vận động của ông David Clarke, cựu cảnh sát trưởng hạt Milwaukee, bang Wisconsin, chi hơn 3.000 USD và mua thực phẩm cho các tình nguyện viên tại Khách sạn quốc tế Trump ở Washington D.C vào tháng 1, 3 và 4 năm 2017, trong thời gian vận động tranh cử vào Thượng viện. Cuối cùng, ông Clarke trượt khỏi cuộc chạy đua vị trí đại diện bang Wisconsin tại Thượng viện vào tháng 7, nhưng có tin đồn ông này đang được “nhắm” vào một vị trí nào đó trong chính quyền Trump.
Trong những nhóm vận động nổi bật thuộc đảng Cộng hòa chi tiền đáng kể vào các khách sạn, khu nghỉ dưỡng Trump còn có Thượng nghị sĩ bang Tennessee Bob Corker, người đã đối đầu với ông Trump và lãnh đạo đa số tại Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy và Hạ nghị sĩ Dana Rohrabacher. NBC News trước đó đưa tin, ông Rohrabacher có quan hệ với Nga và cuộc gặp giữa ông này với cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Michael Flynn là mối quan tâm của các nhà điều tra mà ông Robert Mueller là cố vấn.
Những tổ chức phi chính phủ khác có tên trong báo cáo bao gồm tập đoàn GEO, một công ty nhà tù hoạt động vì lợi nhuận và chịu tác động từ các chính sách của chính quyền Trump, và tổ chức phi chính phủ Billy Graham Evangelistic Association (hoạt động trong lĩnh vực tôn giáo).
Cáo buộc xung đột lợi ích
Một ngày trước khi tuyên thệ, ông Trump từ chức khỏi công ty mang tên ông và hơn 400 công ty chi nhánh, một phát ngôn viên của tập đoàn Trump Organization cho biết. Theo kế hoạch công bố từ trước, ông Trump chuyển quyền kiểm soát các công ty cho hai con trai Donald Jr. và Eric cùng một người phụ trách tài chính. Ông Sean Spicer, phát ngôn viên Nhà Trắng hồi đó, nói rằng sau khi tuyên thệ ông Trump đã “vượt lên khỏi những gì ông đã làm để bảo đảm không có xung đột lợi ích nào xảy ra”. Những người bảo vệ ông Trump cũng nói rằng ông đã thực hiện mọi biện pháp có thể một cách tự nguyện, vì luật xung đột lợi ích không áp dụng với tổng thống.
Trong báo cáo của Public Citizen, giám đốc nghiên cứu của nhóm là ông Alan Zibel nói rằng ông Trump đã làm chưa đủ để tạo khoảng cách giữa mình với các lợi ích kinh doanh khi chuyển quyền cho con trai điều hành hoạt động của công ty, sắp xếp lại các hoạt động kinh doanh vào một công ty mẹ nằm trong tay một quỹ tín thác mà ông Trump kiểm soát và mở khách sạn quốc tế Trump nằm cách Nhà Trắng chỉ vài tòa nhà trước mùa tranh cử 2016. Việc mở cửa khách sạn này dẫn đến “tình huống rất bất thường khi một tổng thống nhận lợi ích tài chính từ một doanh nghiệp tư nhân được các tổ chức, công ty sử dụng”, ông Zibel nói. Một số tổ chức đã nộp đơn kiện khách sạn quốc tế Trump và các công ty mang tên Trump khác vì cho rằng có sự xung đột lợi ích và phân biệt đối xử.
Trong một vụ kiện được đệ đơn tháng 12 năm ngoái, tổ chức Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức tại Washington cáo buộc rằng “những lợi ích kinh tế của ông Trump đang gây ra vô số xung đột lợi ích cũng như sự ảnh hưởng chưa từng có tiền lệ từ các chính phủ nước ngoài”. Nhưng đơn kiện này bị tòa án bác bỏ vì thiếu lập luận.
