Tổng Thống Donald Trump mong muốn chấm dứt quyền công dân của trẻ em sinh ra tại Mỹ nhưng có cha mẹ không phải công dân, khiến phát ngôn của ông Trump đã gây lên nhiều tranh cãi. Bởi ngoài Mỹ, nhiều bà mẹ của khắp các châu lục liều lĩnh vác bụng bầu đi "du lịch sinh sản" để con được đổi đời trên 4 đất nước sau.
Tổng thống Donald Trump hôm 31/10 nói rằng Hiến pháp Mỹ không đảm bảo quyền có quốc tịch Mỹ cho bất cứ ai sinh ra ở Mỹ, lời khẳng định đó đi ngược lại diễn giải lâu nay về quyền công dân được quy định trong Tu chính án thứ 14 của hiến pháp này.
Ông Trump quyết định sẽ ký sắc lệnh chấm dứt chính sách mặc định cấp quốc tịch cho trẻ em chào đời trên đất Mỹ dù có bố mẹ là người nhập cư bất hợp pháp hoặc không cư trú tại nước này để bảo vệ quyền lợi của công dân Mỹ.
Lời phát biểu trực tiếp của ông trong chương trình Axios của kênh HBO như sau: "Chúng ta là nước duy nhất trên thế giới cho phép người nước ngoài đặt chân lên lãnh thổ, sinh con và đứa trẻ lập tức trở thành công dân Mỹ với đầy đủ quyền lợi trong suốt 85 năm”.
Ông còn giải thích trên Twitter của mình: "Cái gọi là quyền tự động có quốc tịch Mỹ nếu sinh ra ở Mỹ vốn khiến đất nước chúng ta mất hàng triệu USD và rất bất công với các công dân của chúng ta, sẽ phải chấm dứt bằng cách này hay cách khác. Nó không được quy định trong Tu chính án thứ 14 vì cụm từ 'chịu quyền xét xử ở đó'".
Được biết, khoản 1, điều 1 trong Tu chính án thứ 14, được quốc hội Mỹ thông qua năm 1866, quy định: "Tất cả những người sinh ra ở nước Mỹ hay nhập tịch Mỹ và chịu quyền xét xử ở đó, đều là công dân của nước Mỹ và của bang nơi họ cư trú".
Trước đó, khi còn vận động tranh cử tổng thống, ông Trump từng nhấn mạnh quan điểm tương tự trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào ngày 19/8/2015. “Tôi không đồng ý các trường hợp đó được trao quốc tịch Mỹ. Nếu bạn nói chuyện với những luật sư thật sự giỏi, nhiều người trong số họ sẽ đồng ý với tôi. Cần xúc tiến một quy trình nhằm giành lại đất nước của chúng ta”, ông nhấn mạnh mình sẵn sàng thử sức tại tòa án một khi đắc cử.
Tuy nhiên, không chỉ có Mỹ, nhiều bà mẹ cũng sẵn sàng "du lịch sinh sản" ở hơn 30 nước khác để con được cấp quốc tịch.
Chính phát ngôn của Tổng thống Donald Trump đã khiến nhiều người bức xúc. Đặc biệt ông cho rằng chỉ có riêng nước Mỹ cấp quốc tịch cho trẻ sinh ra trên lãnh thổ này. Tuy nhiên, trong thực tế có hơn 30 nước công nhận cấp quốc tịch cho đứa trẻ sinh ra lãnh thổ của họ.
Cụ thể, ngoài Mỹ, có 4 nước được các gia đình trên thế giới quan tâm đó là: Đức, Anh, Pháp, Canada. Sở dĩ những nước này được quan tâm là bởi điều kiện sống cùng nhiều chính sách phúc lợi xã hội tốt.
Sau Mỹ, Canada chính là lựa chọn của các bà mẹ châu Á, chỉ trong vòng 5 năm con số tăng gấp 4 lần. Theo thống kê của VCH, mẹ không thường trú chiếm 19,9% số ca sinh tại bệnh viện Richmond giai đoạn 2017-2018. Con số cao hơn mức 17,2%, tức 384 trên 2.228 ca sinh giai đoạn 2016-2017 và 15,5% giai đoạn 2015-2016. Một số lượng nhỏ mẹ không thường trú (ví dụ giai đoạn 2016-2017 là 5) có quốc tịch Canada nhưng không cư trú tại đây.
Canada chính là điểm đến thứ 2 sau Mỹ.
Còn theo tờ South China Morning Post ngày 13/6/2018, làn sóng phụ nữ Trung Quốc đến Canada sinh con để lấy quốc tịch đang gia tăng chóng mặt, và bệnh viện Richmond ở tỉnh bang British Columbia là một trong những “điểm nóng”.
Theo đó, bệnh viện cho biết chuyện phụ nữ Trung Quốc sinh con tại đây đã trở thành “chuyện thường ngày” vì cứ mỗi 5 ca thì có 1 trường hợp là người Trung Quốc.
Được biết tại bang British Columbia, có khoảng 26 cơ sở lưu trú được thành lập chuyên cung cấp chỗ ở cho các bà mẹ Trung Quốc. Nhà trọ Baoma nằm cách bệnh viện Richmond khoảng 4km có 8 phòng và hiếm khi nào vắng khách. Thậm chí nhà trọ còn cung cấp cả dịch vụ làm hộ chiếu Canada và Trung Quốc.
Trang mạng xã hội của nhà trọ đăng hình ảnh những vị khách với cái bụng "lặc lè" đi mua sắm trong khu vực. Có cả hình ảnh các bà mẹ cùng em bé, kèm theo hộ chiếu Canada.
Giấc mơ có quốc tịch "đổi đời" cho con và cả gia đình luôn khiến nhiều bà mẹ bất chấp tất cả để đẻ chui ở nhiều bệnh viện tư nhân.
Theo Đạo luật Quốc tịch năm 1926, mọi trẻ em sinh ra tại Canada sẽ mang quốc tịch nước này, bất kể quốc tịch của cha mẹ. Chính Đạo luật Quốc tịch này đã làm cho chính phủ Canada rất đau đầu về việc các bà mẹ châu Á chọn cách "du lịch sinh con" để đứa trẻ sinh ra có quốc tịch.
Hiện tại, phía Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã manh nha sẽ ký sắc lệnh chấm dứt chính sách mặc định cấp quốc tịch cho trẻ em chào đời trên đất Mỹ dù có bố mẹ là người nhập cư bất hợp pháp hoặc không cư trú tại nước này. Còn Canada và nhiều nước khác cũng đang hướng đến chính sách bảo vệ quyền lợi của dân tộc họ nên chính phủ các nước này sẽ hạn chế Đạo luật quốc tịch. Đây cũng là cách để người đứng đầu lấy được sự tin tưởng từ người dân đất nước họ.
4 nước được nhiều gia đình muốn sinh con để có quốc tịch sau Mỹ là:
Đức: Theo quy định tại Khoản 3, Điều 4, Luật Quốc tịch Đức thì trẻ em sinh ra ở Đức có bố mẹ là người nước ngoài sẽ mang quốc tịch Đức nếu: Bố hoặc mẹ đã sống thường xuyên hợp pháp tại Đức 8 năm và có quyền lưu trú không thời hạn hoặc là công dân Thụy Sĩ hoặc là thuộc gia đình ở Thụy Sĩ có giấy phép lưu trú được cấp theo Hiệp định ngày 21-6-1999 giữa EU với các nước thành viên và Thụy Sĩ về tự do đi lại (BGB1.2001 II trang 810).
Riêng đối với nước Đức, thì việc một người đang mang quốc tịch Đức có thể xin nhập quốc tịch của một quốc gia khác mà không phải thôi quốc tịch Đức (nếu quy định của pháp luật về quốc tịch nước đó chấp nhận) nhưng nếu một người đang mang quốc tịch nước ngoài mà xin nhập quốc tịch Đức thì phải thôi quốc tịch mà người đó đang có.
Anh: Theo luật nước Anh, đứa trẻ nào sinh ra trên lãnh thổ nước Anh thì sẽ được mang quốc tịch Anh. Mặt khác, nước Anh cũng thừa nhận nguyên tắc đa quốc tịch. Theo đó, đứa trẻ sinh ra trên lãnh thổ của Anh có thể có hai quốc tịch (nếu được pháp luật nước mà cha hoặc mẹ sinh sống công nhận việc đồng thời có hai quốc tịch).
Pháp: Trẻ em sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Pháp thì có quốc tịch Pháp. Bên cạnh căn cứ về huyết thống, trẻ em còn được hưởng quốc tịch Pháp do được sinh ra trên lãnh thổ nước Pháp nếu: Sinh ra ở Pháp mà không rõ cha mẹ là ai, cha mẹ không quốc tịch; Trẻ em sinh ra ở Pháp mà cha mẹ là người nước ngoài và không được Luật nước ngoài xác nhận là có quốc tịch của cha mẹ là người nước ngoài; Trẻ em sinh ra ở Pháp mà một người trong cha mẹ cũng sinh ra ở Pháp thì trẻ em đó có quốc tịch Pháp. Pháp cho phép công dân Pháp khi nhập quốc tịch nước ngoài không bị mất quốc tịch Pháp.
Tại Canada: Luật Quốc tịch Canada cho phép công dân Canada có quốc tịch nước ngoài mà không bị mất quốc tịch Canada hoặc nhập quốc tịch Canada mà không phải thôi quốc tịch cũ của họ. Trẻ có quốc tịch Canada nếu: Sinh ra tại Canada (không áp dụng đối với người mà khi sinh ra cha mẹ không có quốc tịch Canada và cũng không phải là kiều dân thường trú và cha mẹ là viên chức ngoại giao hoặc viên chức lãnh sự, người đại diện theo danh nghĩa khác, hoặc đang phục vụ tại Canađa cho một chính phủ nước ngoài; Sinh ra ở nước ngoài mà có bố hoặc mẹ có quốc tịch Canada.
