Đầu năm là lúc mà người dân đi đến những chỗ linh thiêng rất nhiều. Những bạn trẻ cũng t́m đến những nơi này để du xuân. Nhưng nhiều những h́nh ảnh về các hành động không đúng mực được chụp ngay tại những nơi linh thiêng đang được các bạn trẻ đăng tải nhiều.
Đi lễ đền, chùa dịp đầu năm, không ít người bắt gặp h́nh ảnh phản cảm của các bạn trẻ. Chẳng hạn như việc ăn mặc "mát mẻ" với váy ngắn, áo hở hang hay cảnh xô đẩy để tranh cướp lộc giữa đám đông; đu lên tháp chuông hoặc trèo rào vào nơi linh thiêng, nằm xuống tạo dáng "tự sướng"...
Những h́nh ảnh này khi được lan truyền trên mạng xă hội đă khiến nhiều người cảm thấy bức xúc. Nó không chỉ làm xấu h́nh ảnh đẹp chốn linh thiêng mà c̣n thể hiện cách cư xử thiếu hiểu biết của người trẻ chỗ công cộng.
Tuy nhiên, dù bị lên án nhiều, thậm chí nhiều đ́nh, chùa c̣n trưng biển thông báo nhắc nhở du khách nhưng không hiểu v́ sao, số lượng những h́nh ảnh phản cảm ngày một gia tăng.
Để t́m hiểu về vấn đề này, chúng tôi có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Thị Hồng, Trưởng khoa Văn hóa & Phát triển, Học viện Báo chí & Tuyên truyền, người đă dành nhiều năm nghiên cứu về lĩnh vực văn hóa Việt Nam.
Giải thích về chuyện v́ sao ngày càng có nhiều bạn trẻ ăn mặc "mát mẻ" khi đi chùa, lao vào cướp lộc hoặc rải tiền lẻ, thi nhau tạo dáng chụp ảnh nơi linh thiêng... TS Hồng cho rằng, sở dĩ các bạn trẻ làm như vậy bởi v́ họ không hề biết hành vi đó là trái với chuẩn mực thuần phong mĩ tục, không phù hợp với không gian văn hóa công cộng, linh thiêng.
"Tôi cũng đă nói chuyện với nhiều bạn, những người gây chuyện phản cảm ở đ́nh, chùa và họ đều nói rằng họ làm thế v́ không biết như vậy là sai trái. Ví dụ nhiều bạn nữ đi chùa vẫn mặc váy ngắn và nghĩ đơn giản ăn mặc miễn sao dễ nh́n là được mà không hề để ư rằng, cái đẹp phải xét theo từng hoàn cảnh, không gian. Các cụ có câu ăn cho ḿnh, mặc cho người. V́ thế, mặc đẹp là khi ḿnh làm vừa mắt những người xung quanh".
Không chỉ thiếu hiểu biết về văn hóa truyền thống, theo TS Hồng, lỗi cư xử nơi công cộng này c̣n do nhiều bạn trẻ bị lệch lạc về quan niệm sống và thiếu hiểu biết xă hội.
Bên cạnh đó, các hành vi này xảy ra một phần c̣n do người trẻ quá đề cao cái tôi cá nhân, cho rằng việc ǵ ḿnh thích th́ ḿnh có quyền làm mà không để ư đến mọi người xung quanh.
"Chẳng hạn nhiều bạn nằm xuống tạo dáng v́ muốn có kỉ niệm đáng nhớ mà không hề hay biết hành vi đó tạo ra sự khó chịu cho người khác và để lại sự đáng nhớ không hề tốt đẹp trong ḷng họ".
Ngoài ra, TS Hồng cũng cho rằng, các hiện tượng phản cảm này xảy ra c̣n do sự buông lỏng của ban quản lư di tích, sự thờ ơ, thiếu nhắc nhở của mọi người xung quanh.
"Nhiều người thường có tâm lư dĩ ḥa vi quư mà quên mất rằng nếu chúng ta cứ im lặng, không đấu tranh th́ hiện tượng xấu sẽ xảy ra ngày càng nhiều".
Bên cạnh đó, hành vi phản cảm nơi đ́nh, chùa xảy ra c̣n do ảnh hưởng tâm lư hiệu ứng đám đông. Chẳng hạn nhiều người thấy người khác tranh cướp lộc th́ cũng ùa vào theo hoặc đi lễ chùa, thấy người khác rải tiền lẻ th́ cũng làm theo một cách vô thức.
"Ngoài chuyện thiếu hiểu biết th́ nhiều người c̣n ùa theo, gây chuyện phản cảm v́ bị kích động, nhất thời không kịp suy nghĩ xem hành vi của ḿnh là đúng hay sai".
Nói về ư nghĩa của việc đi chùa đầu năm, TS Hồng tâm sự, chuyện lễ chùa vốn là cách thể hiện tôn giáo theo đạo Phật.
V́ là niềm tin tôn giáo nên Phật vốn không thể ban tài, lộc, t́nh duyên nên khi đi lễ chùa, người ta thường chủ yếu để cầu mong sự thanh thản, tĩnh tâm và xin sự b́nh an.
Tuy nhiên phần lễ chỉ là cái thể hiện của đạo Phật. Người hiểu về Phật giáo đều biết rằng tu tâm mới là điều quan trọng nhất. Chỉ cần trong tâm có Phật, luôn hướng thiện và sống đúng theo đạo lư nhà Phật th́ khắc sẽ được b́nh an.
"Các cụ ta có câu nhất tu tại gia, nh́ tu chợ ba mới là tu chùa. Câu ấy có nghĩa là điều quan trọng nhất là phải chú trọng đối xử tốt với người thân, sau là đối nhân xử thế với mọi người, cuối cùng mới là nghĩ đến chuyện đi chùa. Đạo phật quan trọng ở hành thiện và tích đức chứ không phải chuyện cứ đi chùa th́ sẽ xóa bỏ được đau khổ, công danh phát đạt, t́nh duyên may mắn".
TS Hồng cũng cho rằng, văn hóa chốn tâm linh khác với đời thường, v́ thế mọi người không nên bê nguyên cách sống đời thường để áp dụng khi đi lễ chùa. Chẳng hạn như việc cố gắng thắp thật nhiều nhang, rải tiền vào tay Phật v́ nghĩ rằng đó là cách thể hiện ḷng thành.
"Thực chất những cách làm này là vô nghĩa. Đạo Phật thực ra không khuyến khích chuyện thắp nhang nhưng v́ từ lâu người Việt luôn coi đó là cách thể hiện sự thành kính nên nó vẫn luôn tồn tại. Đây chỉ là vấn đề quan niệm. V́ thế, khi đi chùa chúng ta chỉ cần thắp một nén nhang là đủ. C̣n riêng chuyện rải tiền lẻ lại càng không có ư nghĩa ǵ cả, đó chỉ là chuyện phú quư sinh lễ nghĩa mà thôi".
Games
