Thổ Nhĩ Kỳ bị Mỹ "đánh" liên tiếp. Họ có thể t́m kiếm những cứu tinh của ḿnh ở đâu trong “cuộc chiến” với Tổng thống Trump? Và đây là những cứu tinh giúp Thổ Nhĩ Kỳ đối đầu với Tổng thống Trump.
Ngày 10/8, sau các cuộc đàm phán thất bại về việc thả mục sư người Mỹ Brunson, Tổng thống Trump đă tăng mức thuế lên mặt hàng nhôm của Thổ Nhĩ Kỳ từ 10% lên 20% và mặt hàng thép từ 25% lên 50%. Lệnh trừng phạt này được đưa ra trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ bán khoảng 1 tỷ USD nhôm và thép cho Mỹ.
Việc áp thuế quan thương mại và các lệnh trừng phạt của Mỹ lên Thổ Nhĩ Kỳ đă khiến giá trị của đồng lira rơi tự do và nền kinh tế của quốc gia này thêm lao đao.
Nga, EU, Trung Quốc và Qatar có thể là những cứu tinh của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến với Tổng thống Trump. Ảnh: AP
Dựa trên một báo cáo của Viện nghiên cứu Bretton Woods công bố ngày 16/8, dưới đây là những cứu tinh của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến với Tổng thống Mỹ Donald Trump:
Nga
Mối quan hệ giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và Tổng thống Nga Putin vốn không mấy tốt đẹp từ trước đó. Ông Putin từng khẳng định ông Erdogan đă giúp IS tại Syria khi mua dầu mỏ từ tổ chức khủng bố này. Phía Thổ Nhĩ Kỳ cũng từng bắn rơi một máy bay của Nga khiến 1 phi công thiệt mạng. Do đó, quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga hoàn toàn không phải là mối quan hệ hữu nghị bền vững.
"Moscow là khả năng ít xảy ra nhất", ông Signorelli, chuyên gia tại Viện nghiên cứu Bretton Woods nhận định vể khả năng Nga sẽ giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến với Mỹ.
Tuy nhiên, tập đoàn Gazprom của Nga có một đường ống dẫn khí đốt khác trong số các đường ống dẫn khí đốt Ukraine được xây dựng tại Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một thương vụ làm ăn lớn khiến Nga có lẽ sẽ sẵn ḷng giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này không thể tiếp tục dự án đường ống Ḍng chảy Thổ Nhĩ Kỳ.
EU
Dù không được đề cập trong báo cáo của Bretton Woods nhưng có hàng chục ngh́n người tị nạn Syria hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này được xem là một lợi thế để Thổ Nhĩ Kỳ "mặc cả" với EU. V́ thế, Thổ Nhĩ Kỳ có thể nhận được nhiều sự hỗ trợ hơn từ phía EU để đổi lấy việc sẽ tiếp tục để những người tị nạn ở đây.
Do vị trí địa lư đặc biệt và vai tṛ như một bức tường ngăn làn sóng di cư vào châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ nên "hầu hết các tác động từ cuộc chiến của chính quyền Tổng thống Trump với Thổ Nhĩ Kỳ đều bất thành với EU", ông Signorelli nhận định. Thổ Nhĩ Kỳ không phải là một thành viên đầy đủ của EU, cũng không phải là một trung tâm tài chính, tiền tệ mạnh nhưng Ngân hàng Trung ương châu Âu có lẽ sẽ thuyết phục Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có các biện pháp nhất định để điều chỉnh đồng USD nhằm phục hồi đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ.
Trung Quốc
Bắc Kinh có thể sẽ đưa ra cho Thổ Nhĩ Kỳ sự cứu trợ đáng kể, theo nghiên cứu của Bretton Woods. Sự cứu trợ này nhằm mục đích gắn Thổ Nhĩ Kỳ với sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc khi quốc gia này là có một vị trí địa lư quan trọng của lục địa Á - Âu. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng có những tính toán riêng của ḿnh và ông Tập Cận B́nh sẽ chỉ giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ khi có những lợi ích đi kèm. Doanh thu của Hy Lạp tại cảng Piraeus với Trung Quốc năm 2016 là 368 triệu Euro khiến Athens thiệt nhiều hơn lợi. Thổ Nhĩ Kỳ có một số khu đất thương mại đẹp cùng với mặt hàng thép và năng lượng có thể đem lại lợi ích cho Trung Quốc mà chính phủ Ankara có thể sẵn sàng bán đi với giá rẻ để trả cho các chi phí khác.
Qatar
Qatar có lẽ là chỗ dựa tốt nhất của ông Erdogan, ông Signorelli nhận định. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có mối quan hệ cá nhân thân thiết với Tiểu vương Tamim bin Hamad al Thani. Ông Erdogan cũng được cho là có phần lớn các tài sản cá nhân ở các ngân hàng tại thủ đô Doha, Qatar. Thổ Nhĩ Kỳ cũng duy tŕ quân đội ở quốc gia này như một biện pháp pḥng thủ trước Saudi Arabia dù Ankara cũng đang nỗ lực cải thiện mối quan hệ với Riyadh. Tuần trước, Qatar đă cam kết đầu tư 15 tỷ USD vào thị trường tài chính và các ngân hàng của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây được coi là động thái quan trọng đầu tiên thể hiện sự ủng hộ của Qatar với Tổng thống Erdogan.
Nếu cuộc khủng hoảng ở Thổ Nhĩ Kỳ diễn biến tồi tệ hơn, Qatar có thể sẽ cung cấp thêm các hỗ trợ khác. Trung Quốc và EU cũng có khả năng sẽ giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ v́ chính lợi ích của họ. C̣n đối với Nga, mối liên hệ với Ḍng chảy Thổ Nhĩ Kỳ có thể khiến Moscow giúp đỡ Ankara để tiếp tục duy tŕ dự án này.