Cuộc điều trần công khai nhằm luận tội Tổng thống Mỹ có chiều hướng phức tạp, khó ḷng phân định. Phe đảng Dân chủ đang toan tính ǵ? Ông Trump sẽ hành xử ra sao?

Có hay không chuyện đ̣i hỏi “có đi có lại” giữa ông Trump và ông Zelensky? Biếm họa của Vladimir Kazanevsky (Ukraine). (Nguồn: Politicalcartoons.co m)
Toàn bộ vụ việc trong thực chất chỉ xoay quanh một cụm từ là "Quid pro quo", tạm dịch là “có đi có lại” với hàm ư phải làm việc ǵ đấy cho người khác để nhận về được từ người khác cái ǵ đấy. Cụ thể trong chuyện này là Tổng thống Mỹ Donald Trump đ̣i hỏi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phải tiến hành điều tra về cha con ông Joe Biden để đổi lấy 391 triệu USD viện trợ quân sự của Mỹ. Nếu sự thật đúng là như vậy th́ ông Trump đă phạm pháp ở Mỹ.
Luận tội th́ dễ, kết tội th́ khó
Kết quả những phiên điều trần công khai được uỷ ban t́nh báo Hạ viện Mỹ tiến hành với một số cộng sự của ông Trump đến nay đă cho thấy là có chuyện "Quid pro quo" thật nhưng không phải là lời nói của ông Trump. Kết quả cũng c̣n cho thấy là c̣n nhiều nhân vật chóp bu khác nữa trong trật tự quyền lực của ông Trump biết và liên quan đến chuyện "Quid pro quo" này, trong đó đặc biệt là phó Tổng thống Mike Pence, Bộ trưởng ngoại giao Mike Pompeo hay cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton.
Chỉ như thế thôi đă đủ để phe Đảng Dân chủ trong Hạ viện Mỹ có thể chính thức bắt đầu quá tŕnh quốc hội luận tội phế truất ông Trump. Chứng cứ như vậy đă đủ và rơ ràng. Nhưng xét th́ dễ mà xử th́ lại khó, luận tội th́ dễ mà kết tội th́ lại khó bởi kết cục cuối cùng của câu chuyện phế truất ông Trump này phụ thuộc vào Thượng viện mà ở đó, phe Đảng Cộng hoà của ông Trump chiếm đa số.
Phe Đảng Cộng hoà hiện tại không những chỉ chống phá quyết liệt việc phía Đảng Dân chủ thúc đẩy quá tŕnh luận tội và phế truất ông Trump mà c̣n kiên quyết bảo vệ ông Trump, đơn giản bởi nếu không th́ "Trạng chết, Chúa cũng băng hà". Những cử tri bỏ phiếu bầu ông Trump cũng là những cử tri giúp các ứng cử viên của đảng này trở thành hạ nghị sỹ và thượng nghị sỹ trong cuộc bầu cử quốc hội năm tới ở Mỹ.
Đảng này chỉ thôi bám giữ vào ông Trump và chỉ sẽ buông bỏ ông Trump khi diện cử tri truyền thống này quay lưng lại với ông Trump - như đă xảy ra với Tổng thống Mỹ Richard Nixon năm 1973/1974. Chừng nào chưa có dấu hiệu sẽ xảy ra kịch bản này, chừng đó phe Đảng Cộng hoà sẽ c̣n công cụ hoá những biện luận chính là không hề có "Quid pro quo", những người được yêu cầu ra điều trần đều không phải fan hâm mộ ông Trump, không ai tiếp xúc trực tiếp với ông Trump, không ai trao đổi trực tiếp với ông Trump mà chỉ nghe biết qua người khác...
Phe Đảng Dân chủ bây giờ ở trước hai sự lựa chọn. Thứ nhất là nhanh chóng kết thúc chuyện luận tội phế truất tổng thống này bằng cách dùng đa số hiện có trong Hạ viện để quyết định chính thức luận tội phế truất ông Trump, nhưng với nhận thức và trù liệu rằng Thượng viện rồi sẽ không phế truất ông Trump.
Thứ hai là tiếp tục phanh phui vụ việc này và đ̣i những nhân vật cỡ bự hơn trong bộ máy quyền lực của ông Trump ra điều trần, làm như vậy dẫu không phế truất được ông Trump th́ cũng sẽ khiến một số nhân vật ấy mất chức.
Mưu tính của phe Đảng Dân chủ ở đây là dẫu không phế truất được ông Trump th́ cũng làm mai một triển vọng tái đắc cử tổng thống của ông Trump, cụ thể là nhằm vào diện cử tri vốn trung dung không thuộc khối cử tri truyền thống của Đảng Cộng hoà nhưng đă giúp ông Trump đắc cử năm 2016. Chỉ cần bộ phận cử tri này không tiếp tục bỏ phiếu cho ông Trump nữa th́ ông Trump không thể tái đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống tới ở Mỹ.
Cần sự b́nh yên về đối ngoại
Lúc đầu, việc phe Đảng Dân chủ khơi dậy chuyện luận tội và phế truất tổng thống tạo thuận lợi cho phía Đảng Cộng hoà. Nhưng sau những cuộc điều trần cho tới nay với kết quả như trên th́ t́nh thế đă bắt đầu trở nên khó khăn và phức tạp đối với phe Đảng Cộng hoà bởi sách lược “công cụ hoá” chuyện luận tội và phế truất tổng thống đă bắt đầu lợi bất cập hại và c̣n có thể tác động như gậy ông đập lưng ông. Bởi thế, phe này rồi đây sẽ phải nhanh chóng thay đổi sách lược và kỳ vọng vào việc xảy ra đột biến mới có lợi cho ḿnh trong thời gian tới.
Ở vào thời điểm hiện tại mà nh́n nhận th́ vị thế quyền lực của ông Trump vẫn rất vững vàng, nhưng t́nh thế đă trở nên thêm rắc rối và khó xử, rủi ro và nguy hiểm thêm tiềm tàng. Ông Trump buộc phải tập trung nhiều hơn và hàng đầu cho xử lư mọi chuyện nội bộ nên v́ thế cần sự yên b́nh về đối ngoại.
Chừng nào chuyện luận tội phế truất tổng thống ở Mỹ chỉ tiếp tục diễn biến mà không có đột biến mới th́ chừng đấy ông Trump sẽ không có quyết sách bất ngờ mới cả về đối nội cũng như đối ngoại bởi cứ tiếp tục như hiện tại cũng đủ đối với ông Trump và bởi người này phải dự trữ con chủ bài cho đối phó với đột biến và cho giai đoạn quyết định của cuộc vận động tranh cử.
VietBF © sưu tầm