Dù liên tục chịu các phán quyết bất lợi ở phiên tòa luận tội nhưng ông Trump lại có lợi thế về thời gian trước nỗ lực luận tội của đảng Dân chủ.
Những người chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/11 tỏ ra vui mừng khi thẩm phán liên bang Ketanji Brown Jacksonra phán quyết buộc cựu cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn ra làm chứng trước quốc hội. Thẩm phán này cho rằng lập luận của chính quyền Trump về việc các trợ lý cấp cao Nhà Trắng được quyền miễn trừ điều trần tại quốc hội là "vô lý".
Phán quyết này là thất bại mới nhất của Trump trong cuộc chiến pháp lý ở các tòa án cấp thấp, khi ông nỗ lực bảo vệ mình trước cuộc điều tra luận tội của Hạ viện. Các trận chiến khác cũng đang nổ ra ở tòa án, xoay quanh yêu cầu Trump công khai hồ sơ thuế và cũng như bằng chứng về cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ.
Tuy nhiên, Charlie Savage, bình luận viên về an ninh quốc gia và chính sách pháp lý của NYTimes, cho rằng Trump trên thực tế lại đang giành chiến thắng trong cuộc chiến với phe Dân chủ, bất chấp những phán quyết bất lợi cho ông ở tòa liên bang.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp nội các hôm 22/11. Ảnh: AP.
McGahn lần đầu tiên từ chối trát triệu tập của Hạ viện hồi tháng 5. Phải mất ba tháng sau, Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát mới có thể yêu cầu thẩm phán Jackson xem xét việc thi hành trát này. Thẩm phán Jackson phải mất tiếp ba tháng nữa mới có thể ra được phán quyết, sau khi tiến hành các phiên tranh luận và xem xét 120 trang văn bản trình bày ý kiến của các bên.
Đây cũng mới chỉ là bước đầu tiên trong cuộc chiến pháp lý để buộc McGahn ra điều trần trước Hạ viện. Bộ Tư pháp Mỹ sau đó đã ngay lập tức nộp đơn kháng cáo phán quyết của thẩm phán Jackson, khiến nỗ lực buộc McGahn cung cấp lời khai trước Hạ viện có thể sa lầy trong tương lai gần.
Ngay cả khi McGahn bị buộc phải ra làm chứng, một chu kỳ kiện tụng mới chắc chắn sẽ lại bắt đầu xoay quanh việc liệu những thông tin cụ thể mà McGahn làm chứng có được hưởng quyền miễn trừ hành pháp hay không.
Trong khi đó, thời gian lại đang ủng hộ Trump. Cánh cửa để quốc hội luận tội ông đang dần hẹp lại trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống 2020 sẽ diễn ra trong chưa đầy một năm nữa. Nếu mục tiêu quan trọng nhất của chính quyền Trump là bảo vệ những thông tin bất lợi lọt ra ngoài trong thời gian ông cầm quyền và tranh cử, chiến lược pháp lý này đang thành công, Savage nhận định.
"Đây không phải là một chiến lược đường dài, nó giống việc vạch ra các mục tiêu ngắn hạn hơn", Martin Lederman, giáo sư luật Georgetown, luật sư tại Văn phòng Tư vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp, nói.
Giống như trong bóng đá, khi trận đấu gần kết thúc, hàng hậu vệ lùi về sâu để hạn chế các tình huống nguy hiểm từ đối phương, nhóm cố vấn pháp lý của Trump cũng đang tìm cách câu giờ trong trận chiến pháp lý.
Chiến lược này có thể khiến Trump thỉnh thoảng bị bêu tên trên truyền thông và có thể dẫn tới những phán quyết có tác động lớn đến những tổng thống sau này, song đó lại là phương cách câu giờ hiệu quả giúp Trump "vượt khó" trong cuộc chiến luận tội.
Trong cuộc chiến chưa từng có tiền lệ này, phe Dân chủ đang chủ yếu dựa vào tòa án để đấu với bức tường phòng thủ của Trump. Họ tiếp tục nộp đơn ra tòa hôm 26/11 kiện Bộ trưởng Tư pháp William Barr và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross vì từ chối ra điều trần về việc họ tìm cách đưa thêm một câu hỏi về tư cách công dân trong mẫu đơn điều tra dân số năm 2020.
Tuy nhiên, phe Dân chủ đang dần nhận ra rằng tòa án không phải là một cây "đũa thần" để chống lại Trump.
Adam Schiff, thành viên đảng Dân chủ đang dẫn dắt cuộc điều tra luận tội Trump ở Hạ viện, đã tuyên bố rằng các nghị sĩ sẽ hướng đến ban hành các điều khoản có sức nặng về việc luận tội, thay vì sa lầy trong các phiên tòa. "Chúng tôi không muốn phí hàng tháng trời để giằng co ở các phiên tòa, điều mà chính quyền Trump mong muốn", Schiff nói trên đài NBC hôm 24/11.
Schiff giải thích rằng ông và các đồng nghiệp coi việc điều tra là cấp thiết bởi ông cho rằng Trump đã kêu gọi sự can thiệp từ nước ngoài đối với cuộc bầu cử 2020 khi gây sức ép với Tổng thống Ukraine phải điều tra hai cha con cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden, đối thủ đáng gờm trong cuộc bầu cử năm sau.
Trong khi đó, trong một loạt bài đăng trên Twitter hôm 26/11, Trump tuyên bố rằng không phải ông đang câu giờ, mà chỉ đang đảm bảo rằng các tổng thống Mỹ tương lai không bị quốc hội "khống chế".
"Tôi đang đấu tranh vì các tổng thống tương lai và Văn phòng Tổng thống. Nếu không vì điều đó, tôi thực sự muốn mọi người ra làm chứng", Trump viết.
Giáo sư Jack Goldsmith tại đại học Harvard, người đứng đầu Văn phòng Tư vấn Pháp lý dưới thời chính quyền Bush, cho rằng cuộc chiến pháp lý giữa Trump và phe Dân chủ có thể buộc Tòa án Tối cao phải can thiệp.
Trump có thể hy vọng rằng Tòa án Tối cao, với 5/9 thẩm phán do các tổng thống đảng Cộng hòa bổ nhiệm, trong đó có hai người do Trump trực tiếp bổ nhiệm, có thể đưa ra phán quyết cuối cùng có lợi cho ông, giống như cách họ ủng hộ lệnh cấm nhập cảnh ông đưa ra hồi năm 2018 bất chấp sự phản đối của các tòa liên bang cấp dưới.
"Nếu các thẩm phán Tòa án Tối cao muốn kéo dài cuộc chiến pháp lý này, họ hoàn toàn có thể làm điều đó", giáo sư Lederman nói.
VietBF © sưu tầm
