Đại gia nuôi gấu thì tha, dân nuôi hươu, nai lại xử?

Hơn 100 hộ dân ở làng nghề nuôi hươu, nai lấy nhung lộc ở xã Hiếu Liêm (huyện Vĩnh Cửu, Đồng Nai) đang ăn nên làm ra bỗng “té ngửa” trước thông tin sẽ bị đề nghị xử lý vì nuôi động vật hoang dã không phép. Trong khi đó, nhiều “đại gia” ở tỉnh này công khai nuôi gấu lấy mật, không giao nộp gấu mới sinh nhưng chưa thấy ai “dám đụng”…

Một trang trại nuôi hươu. Nguồn: internet

Dân nuôi nai, theo luật phải tịch thu

Theo Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai, từ năm 2007, chi cục đã triển khai cho người dân đăng ký và đã cấp giấy phép cho 89 hộ nuôi hươu, nai ở xã Hiếu Liêm có nguồn gốc rõ ràng, nhưng chưa hợp pháp với tổng số 4 con hươu sao và 422 con nai. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hộ dân không đi đăng ký cấp giấy dù vẫn nuôi hươu, nai.

Tháng 10/2008, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Quyết định 74 phê duyệt đề án nông thôn mới, theo đó đã quy tụ những người nuôi hươu, nai ở Hiếu Liêm hình thành nên hợp tác xã (HTX) bao gồm cả những người chưa có chứng nhận đăng ký trại nuôi động vật hoang dã (ĐVHD). Khi thị trường rộng mở nhưng không thể nào buôn bán sản phẩm bởi không giấy phép, HTX mới đề nghị kiểm lâm “giúp” và mới “lòi” ra tới 103 hộ nuôi tổng cộng hơn 400 con hươu, nai không phép.

Theo quy định của pháp luật về quản lý bảo vệ động vật rừng thì phải phạt tiền người nuôi và tịch thu ĐVHD. Bởi thế, theo yêu cầu, Chi cục Kiểm lâm đề xuất hoặc kiến nghị UBND tỉnh và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tiến hành cấp giấy chứng nhận cho các hộ dân; hoặc cho phép phạt tiền, tịch thu cá thể nai, sau đó... bán lại cho chủ hộ đang nuôi và cấp giấy chứng nhận đăng ký trại nuôi sinh sản, sinh trưởng ĐVHD cho họ.

Qua tìm hiểu, được biết nghề nuôi hươu, nai ở Đồng Nai hình thành từ hơn 20 năm trước, bắt đầu chỉ với 4 hộ dân ở xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu được tỉnh tạo điều kiện đưa vào mô hình nuôi hươu, nai có nguồn gốc từ tỉnh Nghệ An. Từ 4 hộ nuôi 7 con nai ban đầu, đến nay xã Mã Đà và xã Hiếu Liêm đã có hàng trăm hộ dân nuôi hươu, nai với tổng đàn trên 1.000 con. Riêng xã Hiếu Liêm với gần 200 hộ nuôi trên 1.000 con hươu, nai đã trở thành làng nghề đặc thù bán sản phẩm, con giống... Với một con giống từ 5 triệu cho đến vài ba mươi triệu đồng, sản phẩm nhung hươu, nai 15 triệu đến 30 triệu đồng/kg, nghề nuôi hươu, nai đã thành nguồn thu nhập chính của người dân địa phương này.

Tại trại gấu của một “đại gia” ở Đồng Nai, việc bán mật vẫn diễn ra nhưng chưa bị xử lý. Ảnh: Ngô Nguyên

Ông Nguyễn Đình Châu (Chủ nhiệm HTX hươu, nai Hiếu Liêm) cay đắng cho hay, nay, nếu bị tịch thu rồi phải mua lại chính tài sản của mình (không tính tiền phạt) thì với giá trị hươu, nai nói trên, người dân sẽ mất một khoản tiền không nhỏ để giữ được tài sản cho mình. Trong số đó, nhiều hộ khó khăn đã phải vay vốn đầu tư vào đàn hươu, nai, nên việc tiếp tục bỏ tiền ra để mua tiếp một lần nữa là điều không thể. Bị đề nghị xử lý lại giữa thời buổi xăng điện kéo theo giá nhu yếu phẩm tăng vùn vụt, một xu kiếm được cũng khó sẽ khiến người dân điêu đứng hơn.

“Đại gia” nuôi gấu thì…

Điều gây bức xúc cho công luận về việc nuôi ĐVHD tại Đồng Nai chính là vấn đề trái ngược giữa “đại gia” và người dân nghèo cùng nuôi ĐVHD.

Được biết, tại tỉnh này hiện có hàng chục hộ nuôi gấu với tổng số gấu gần 200 con theo mô hình gia đình và trại nuôi. Tất cả gấu được gắn chip theo dõi. Từ lâu, theo quy định pháp luật, việc nuôi gấu lấy mật bán bị cấm tiệt. Nhưng như lời khẳng định của một cán bộ kiểm lâm có trách nhiệm thì hầu như “người ta” nuôi gấu để bán mật chứ chả ai lại đi “đốt” tiền khoản thức ăn hàng ngày cho loài ĐVHD mà chỉ có hàng “đại gia” mới dám nuôi này. Thậm chí có cả một trại nuôi gấu lớn còn công khai niêm yết giá mật gấu nhưng chưa thấy ai xử lý.

Chưa hết, theo quy định pháp luật, khi gấu ở trại nuôi sinh sản thì chủ trại phải khai báo và tự nguyện giao nộp gấu con cho cơ quan chức năng, nhằm mục đích bảo tồn và tránh việc phát triển nuôi ĐVHD.

Theo Chi cục kiểm lâm Đồng Nai, từ trước đến nay chưa có người nuôi gấu nào giao nộp gấu dù là gấu sinh sản. Điển hình và lớn nhất ở tỉnh này là trang trại Vườn Xoài (nơi nuôi gấu nhiều nhất tỉnh) từ 2007 đến nay, gấu đã đẻ tổng cộng tới 17 con nhưng chủ trại không... tự nguyện giao nộp con nào và cũng chả hề “sứt mẻ” gì.

Trước đề nghị tịch thu và bán lại hươu, nai, Phó Chủ tịch UBND xã Hiếu Liêm là ông Nguyễn Văn Phúc đã lên tiếng rằng việc người dân không được cấp giấy phép là do trước đây chưa có quy định chặt chẽ, vì vậy cũng cần giải quyết một cách hợp tình hợp lý. Một cán bộ chi cục kiểm lâm cũng trăn trở, theo luật thì kiểm lâm phải đề xuất nhưng “thâm tâm” ông cũng muốn cơ quan chức năng có quyết định hợp lý thuận tình hơn cho người dân.

Theo Ngô Nguyên
(Lao động)