Rau củ là nhóm thực phẩm tốt cho sức khỏe, tuy nhiên có những loại rau hoặc cách chế biến chúng lại âm thầm “phá” gan.
Bên cạnh dạ dày, gan cũng là cơ quan dễ bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống hàng ngày. Tuy nhiên, khi nhắc đến kiểu ăn uống hại gan, hầu hết mọi người đều nghĩ ngay tới uống nhiều rượu bia, ăn quá nhiều đồ dầu mỡ hay thịt nướng… Trong khi có một số loại rau củ được mệnh danh là “vua thối gan” thì lại ít ai biết tới:
1. Cà chua xanh
Cà chua chín thường có giá trị dinh dưỡng rất cao, nhưng cà chua còn xanh, chưa chín hoàn toàn lại rất hại sức khỏe, nhất là với gan. Bởi chúng chứa số lượng lớn các yếu tố "alkaloid", đặc biệt là chất độc chất solanine. Chất này ảnh hưởng rất xấu tới gan và dạ dày của con người bởi sau khi vào cơ thể, dạ dày phải tiêu hóa chúng còn gan là cơ quan phân hủy chất độc, trao đổi chất. Lâu ngày dẫn tới suy giảm chức năng gan, bệnh gan, bao gồm cả ung thư gan.
Cà chua xanh cũng gây ngộ độc. Nếu ăn với lượng nhỏ có thể gây khó chịu, còn lặp lại thường xuyên hoặc ăn lượng lớn cùng lúc có thể gây ngộ độc nguy hiểm. Các triệu chứng ngộ độc do ăn cà chua xanh thường là buồn nôn, nôn mửa, tiết nước bọt, yếu sức, mệt mỏi và các triệu chứng khác... thậm chí trường hợp nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
May mắn là các chất độc hại trong cà chua sẽ giảm dần và sẽ biến mất khi cà chua chín đỏ. Vì vậy, tốt nhất hãy chờ chúng chín kỹ muối ăn để bảo vệ sức khỏe nhé!
2. Ăn quá nhiều rau củ muối chua
Việc sử dụng rau củ muối chua như dạng đồ ăn kèm rất phổ biến ở các nước Châu Á. Không chỉ vì thói quen, mà các món này còn giúp bữa ăn đa dạng hơn, kích thích ngon miệng và bớt ngán thịt cá hơn.
Tuy nhiên, trong quá trình muối chua hay lên men sẽ hình thành nitrit, đây là thành phần nguy hiểm nằm trong “danh sách đen” gây ung thư gan và các cơ quan nội tạng khác. Một số rau củ khi muối còn hình thành men tiêu hóa quá cao, tính axit mạnh.
Vì vậy, chúng ta chỉ nên ăn ít, vừa phải và lựa chọn rau củ muối hợp vệ sinh, biết rõ nguồn gốc. Cũng không nên uống nước muối rau củ và không ăn rau củ muối xổi, chín quá kỹ.
3. Mộc nhĩ ngâm quá lâu
Mộc nhĩ chứa nhiều chất dinh dưỡng và được nhiều người yêu thích, nhưng không cẩn thận có thể khiến thành thuốc độc hại gan. Bản thân mộc nhĩ khô không có độc, nhưng nếu ngâm quá lâu, nhất là quá 8 tiếng hoặc để qua đêm thì rất dễ bị biến chất, tạo môi trường thuận lợi để các loại vi khuẩn có hại sinh sôi và phát triển, sinh ra độc tố gây ngộ độc.
Loại vi khuẩn trong mộc nhĩ có thể sản sinh ra chất độc cực mạnh BKA và chất gây ung thư hàng đầu aflatoxin - nhất là ung thư gan. Các chất này không dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, chính vì thế dù thức ăn đã được nấu chín hoàn toàn cũng sẽ không thể tiêu diệt được hết độc tố. Triệu chứng ngộ độc thông thường là đau bụng, đầy hơi, buồn nôn và nôn mửa, nặng hơn sẽ dẫn đến suy đa cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt, y học hiện tại chưa có thuốc giải độc đặc hiệu nên tỷ lệ tử vong cao tới 50%.
Để bảo vệ sức khỏe, hãy rửa sạch bề mặt trước khi ngâm và chỉ nên ngâm mộc nhĩ trong nước ấm hoặc nước lạnh trong thời gian từ 15 - 20 phút. Ngoài ra, không nên ăn mộc nhĩ tươi vì chúng chứa chất morpholine, sau khi ăn rất dễ gây ngứa ngáy, phù nề, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến hoại tử da cùng nhiều dị ứng khác.
4. Ăn nhiều giá đỗ không rễ
Mặc dù giá đỗ không rễ trông trắng nõn, bụ bẫm và rất ngon, thậm chí giá rẻ hơn nhưng không tốt cho sức khỏe.
Loại giá đỗ này được trồng bằng cách ngâm trong nước, sử dụng thuốc kích thích để tăng trưởng, trong thời gian siêu ngắn có thể được thu hoạch. Nhờ đó có thể đem lại nguồn lợi nhuận lớn cho người sản xuất. Nhưng trong quá trình này, chúng sẽ hấp thụ chất độc, lại bị kích thích hóa học quá mức có thể gây biến đổi tế bào. Nếu ăn vào sẽ khiến cơ thể tích tụ chất độc, gan làm việc quá sức và tổn thương. Lâu ngày còn có thể hình thành tế bào ung thư gan.
Do đó, bạn nên ăn chúng càng ít càng tốt hoặc tốt nhất là loại thực phẩm này ra khỏi bữa ăn hàng ngày nếu muốn gan khỏe mạnh.
5. Các loại đậu nấu chưa chín hẳn
Các loại họ đậu giá rẻ, đa dạng, tốt cho sức khỏe nhưng nếu nấu chưa chín kỹ có thể trở nên độc chẳng kém gì thạch tín. Bởi chúng chứa 1 số chất như phytohemagglutinin, độc tố glycosid, chất ức chế protease… có thể gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là gan và dạ dày.
Dù nấu chín kỹ có thể không hợp khẩu vị của những người thích ăn món đậu giòn, tái để thơm mùi đậu và ngọt hơn nhưng lại giúp bảo vệ lá gan. Bởi đậu chưa nấu chín có chứa saponin và lectin gây tổn thương gan. Nếu dùng lâu dài với lượng lớn dễ dẫn đến tổn thương chức năng gan, gây bệnh về gan.
Ngoài ra, bản thân thực phẩm họ đậu nói chung khi nấu chưa chín kỹ đều có thể gây ngộ độc từ nhẹ tới nghiêm trọng. Các triệu chứng ngộ độc bao gồm trướng bụng, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí nặng hơn là gây chóng mặt, nhức đầu, đổ mồ hôi lạnh, tê bì chân tay và các triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh khác.
VietBF@ Sưu tập
