Bỉ đặt ra 3 điều kiện then chốt để ủng hộ EU dùng tài sản Nga hỗ trợ Ukraine

[goodidea]

Bỉ yêu cầu EU chia sẻ rủi ro pháp lý, bảo đảm hoàn trả khoản vay và hành động phối hợp với các nước khác – những điều kiện quyết định liệu kế hoạch tài chính khổng lồ cho Ukraine có thể thành hiện thực.


Trụ sở Ngân hàng trung ương Nga tại Moskva.

Theo mạng tin châu Âu eutoday.net ngày 25/10, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever vừa công bố 3 điều kiện then chốt để quốc gia này ủng hộ kế hoạch táo bạo của Liên minh châu Âu (EU) nhằm huy động một "khoản vay bồi thường" quy mô lớn cho Ukraine. Khoản vay này dự kiến được bảo đảm bằng tài sản nhà nước của Nga đang bị phong tỏa tại châu Âu.

Quan điểm của Bỉ là đặc biệt quan trọng vì một phần đáng kể dự trữ ngân hàng trung ương Nga bị phong tỏa – ước tính trong khoảng 180–210 tỷ euro – có liên quan đến Euroclear, trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở tại Brussels. Điều này khiến Bỉ đặc biệt dễ bị tổn thương trước rủi ro kiện tụng quốc tế và các biện pháp đối phó tiềm tàng. Ông De Wever mô tả động thái này là "chưa từng có tiền lệ" và nhấn mạnh Bỉ sẽ không tiến hành nếu không có các biện pháp bảo vệ vững chắc.

Ba điều kiện Bỉ yêu cầu để chia sẻ rủi ro

Thủ tướng De Wever đã làm rõ rằng mối quan tâm chính của Bỉ là rủi ro pháp lý và tài chính phát sinh từ việc sử dụng các tài sản bị đóng băng này. Để đổi lấy sự ủng hộ, Bỉ yêu cầu EU phải đáp ứng ba điều kiện sau:

Điều kiện thứ nhất là Bỉ muốn chia sẻ toàn bộ rủi ro pháp lý giữa các quốc gia thành viên EU. Ông De Wever cảnh báo rằng Bỉ có thể phải đối mặt với "những vụ kiện tụng khổng lồ" do vai trò của Euroclear. Ông yêu cầu bất kỳ quyết định nào cũng phải đảm bảo gánh nặng pháp lý không đổ lên vai một đơn vị pháp lý duy nhất. Thủ tướng De Wever phát biểu: "Nếu muốn làm được điều này, chúng ta phải cùng nhau thực hiện".

Thứ hai, Bỉ tìm kiếm sự đảm bảo rõ ràng rằng, nếu cần phải hoàn trả tiền – ví dụ sau khi có phán quyết kiện tụng hoặc giải quyết tranh chấp, mọi quốc gia thành viên sẽ đóng góp vào bất kỳ khoản hoàn trả nào. Ông De Wever nhấn mạnh hậu quả "không được hoàn toàn đổ lên đầu Bỉ" chỉ vì các tài sản được ghi nhận thông qua cơ sở hạ tầng thị trường tài chính có trụ sở tại nước này.

Cuối cùng, ông De Wever kêu gọi các khu vực pháp lý khác có hành động tương tự khi tài sản nhà nước Nga bị phong tỏa. Bỉ nhận thấy "những khoản tiền lớn" đang nằm ở các quốc gia khác và muốn có các bước đi phối hợp để việc thực hiện không chỉ tập trung vào một địa điểm. Ông nói thêm: "Nếu chúng ta hành động về vấn đề này, hãy cùng nhau hành động".

Bối cảnh và mối lo ngại về pháp lý

Kế hoạch của EU đang được thảo luận nhằm huy động một khoản vay lớn kéo dài nhiều năm cho Ukraine – với con số được các quan chức trích dẫn dao động khoảng 140–165 tỷ euro cho giai đoạn 2026–2027. Khoản vay này sẽ được đảm bảo bằng tài sản có chủ quyền của Nga đang bị đóng băng.

Theo khái niệm này, phần gốc của tài sản sẽ được giữ nguyên, chỉ dùng làm tài sản thế chấp, và EU sẽ dựa vào tiền lãi cùng các khoản bồi thường trong tương lai từ Nga để đảm bảo việc hoàn trả. Khái niệm này được thiết kế để tránh việc tịch thu hoàn toàn, hành động mà nhiều cố vấn pháp lý cho là rủi ro theo luật pháp quốc tế và EU.

Thủ tướng De Wever cũng đã yêu cầu Ủy ban châu Âu và các đối tác cung cấp cơ sở pháp lý rõ ràng trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào, đồng thời kêu gọi "sự chắc chắn tối đa về mặt pháp lý".

Về phần mình, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde cảnh báo rằng bất kỳ cơ chế nào cũng phải dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc để tránh làm suy yếu niềm tin vào thị trường châu Âu.

Ngoài các mối lo ngại về pháp lý, ông De Wever còn nêu ra nguy cơ Nga có thể tịch thu tài sản còn lại của các công ty châu Âu vẫn đang hoạt động trên thị trường Nga, đồng thời cảnh báo về các vụ kiện tụng tiếp theo từ các công ty có tài sản có thể bị tịch thu.

Mặc dù Nga đã nhiều lần lên án các sáng kiến này là "hành vi trộm cắp", các quan chức EU lập luận rằng khái niệm cho vay được thiết kế để tuân thủ các ranh giới pháp lý trong khi vẫn cung cấp hỗ trợ có thể dự đoán được cho Kiev.

Hội đồng châu Âu dự kiến sẽ giao cho Ủy ban châu Âu nhiệm vụ pháp lý và kỹ thuật chi tiết về cơ cấu khoản vay. Lập trường của Bỉ cho thấy rõ rằng khoản hỗ trợ cuối cùng vẫn phụ thuộc vào việc đáp ứng ba điều kiện đã nêu. Đối với Bỉ, trọng tâm là đảm bảo rằng công cụ mới này – được thiết kế để hỗ trợ Ukraine – không tạo ra các khoản nợ bất đối xứng cho quốc gia chủ nhà của trung tâm lưu ký chứng khoán chính của châu Âu.

VietBF@sưu tập