Bệnh gout có thể gây những cơn đau dữ dội khi người bệnh sơ ư hoặc chủ quan 'kích hoạt' các tác nhân gây bùng phát thực phẩm, thuốc men cho đến t́nh trạng mất nước. Nhận biết các tác nhân có thể gây cơn đau là điều người bệnh gout nào cũng nên biết và tuân thủ.
Bệnh gout là do nồng độ axit uric cao trong cơ thể gây ra. Axit uric được tạo ra khi cơ thể phân hủy purin, là chất hóa học được t́m thấy tự nhiên trong cơ thể và trong một số thực phẩm.
Axit uric thường được phân hủy và thải ra ngoài qua nước tiểu. Khi không được loại bỏ đúng cách, axit uric dư thừa sẽ biến thành các tinh thể h́nh kim trong khớp, gây ra các đợt bùng phát bệnh gout.
Axit uric dư thừa sẽ biến thành các tinh thể h́nh kim trong khớp, gây ra các đợt bùng phát bệnh gout.
Có một số thứ được biết đến là tác nhân gây bùng phát bệnh gout như:
1. Một số loại thịt và hải sản
Nếu bạn dễ bị bệnh gout, chế độ ăn uống của bạn đóng một vai tṛ quan trọng trong việc giữ cho khớp của bạn không bị đau. T́m hiểu những loại thực phẩm cần tránh và những ǵ nên ăn để ngăn ngừa bùng phát là điều người bệnh gout nên quan tâm.
Theo MedlinePlus (trang web của Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ), bệnh gout là một dạng viêm khớp gây sưng và cứng khớp. Người bệnh hăy ghi nhớ một số loại thực phẩm có chứa nhiều axit uric và có thể làm trầm trọng thêm t́nh trạng này:
Tiến sĩ Lona Sandon, Phó Giáo sư dinh dưỡng lâm sàng tại Đại học Tây Nam Texas cho biết, bạn nên cắt giảm món ṣ điệp và tất cả các loại thịt và hải sản nhất là trong thời gian đau cấp. Theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, những thực phẩm này rất giàu purin, mà cơ thể bạn sẽ chuyển thành axit uric. Axit uric bổ sung này có thể dễ dàng gây ra sự tích tụ và làm các triệu chứng bệnh gout thêm khó chịu.
Một số loại hải sản 'kích hoạt' cơn đau dữ dội khi người bệnh gout ăn.
Theo MedlinePlus, thịt đỏ là một ví dụ khác về thực phẩm chứa hàm lượng purine cao. Do hàm lượng purin cao sẽ làm tăng nồng độ axit uric, làm bệnh gout nặng thêm.
Nhiều loại thực phẩm giàu purine có thể làm tăng nồng độ axit uric trong cơ thể, do đó làm tăng nguy cơ bị bệnh gout tấn công. Thực phẩm có hàm lượng purine cao hơn bao gồm:
Thịt đỏ, chẳng hạn như thịt ḅ, thịt cừu và thịt lợn. Ăn nội tạng, chẳng hạn như gan và thận. Một số loại hải sản như cá cơm, cá ṃi, cá hồi, cá ngừ, trai, ṣ.
Ngoài ra, người bệnh gout nên tránh nội tạng chẳng hạn như tim, gan, thận v́ nội tạng cũng rất giàu purin. Hạn chế ăn chúng có thể làm giảm khả năng bùng phát bệnh gout.
Theo ThS.BSCKII Hà Phan Thắng, người bệnh gout nên chú ư hạn chế và tốt nhất là tránh các tác nhân phổ biến gây bùng phát bệnh gout, chẳng hạn như ăn thịt đỏ, rượu và đồ uống nhiều đường để giúp giảm nguy cơ bùng phát bệnh gout.
Không phải tất cả những người bị bệnh gout sẽ bị ảnh hưởng bởi mọi tác nhân, do đó để xác định yếu tố nào gây ra cơn gout cho bạn, tốt nhất hăy ghi lại những ǵ bạn đă tiêu thụ, thậm chí cả những loại thuốc bạn uống hoặc những hoạt động bạn đă tham gia trước khi cơn gout bùng phát. Bằng cách ghi nhật kư về những yếu tố này, bạn có thể nhận ra một mô h́nh trong các đợt bùng phát bệnh gout của ḿnh.
Bác sĩ chuyên khoa cũng có thể giúp bạn xác định các yếu tố kích hoạt và giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát trong tương lai. Nếu bạn đang gặp những cơn đau cấp bùng phát, hăy gặp bác sĩ để được tư vấn về các lựa chọn điều trị giúp kiểm soát cơn đau.
2. Rượu bia có hại cho người bệnh gout
Uống bia, rượu được biết là làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Càng uống nhiều rượu, nguy cơ bị gout tấn công càng cao. Một nghiên cứu cho thấy rằng ngay cả việc uống rượu vừa phải cũng có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh gout tấn công ở nam giới. Trên thực tế, những nam giới tham gia nghiên cứu uống tới hai ly trong khoảng thời gian 24 giờ có nguy cơ bùng phát bệnh gout cao hơn 36% so với những người không uống bất kỳ loại rượu nào trong cùng khoảng thời gian đó. Do đó, hạn chế tiêu thụ rượu có thể giúp ngăn ngừa bùng phát.
Theo một đánh giá được công bố vào năm 2017 trên Tạp chí Nghiên cứu Cao cấp, rượu nói chung khiến bạn có nguy cơ cao bị bệnh gout tấn công và bia có nguy cơ làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gout cao nhất so với rượu và rượu vang. Tiến sĩ Sandon cho biết uống nhiều rượu là một ư tưởng tồi đối với tất cả mọi người và những người mắc bệnh gout cũng không ngoại lệ.
Theo TS. Bùi Hải B́nh, Bệnh viện Bạch Mai: Uống rượu có thể làm tăng acid uric máu rơ rệt hơn chế độ ăn nhiều chất đạm, biểu hiện rơ ở nhóm nghiện rượu nhiều, ăn đạm ít có tỷ lệ tăng acid uric máu cao hơn nhóm nghiện rượu ít hơn nhưng ăn đạm nhiều hơn.
3. Đồ uống và thực phẩm giàu đường fructose
Fructose là loại đường làm tăng nồng độ axit uric trong cơ thể. Đồ uống chứa nhiều đường fructose, như nước ép trái cây và nước ngọt có đường, đă được chứng minh là làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Việc tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường fructose, chẳng hạn như bánh quy và kẹo, cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ bùng phát bệnh gout.
Tránh đồ uống được làm ngọt bằng xi-rô ngô có hàm lượng đường fructose cao, chẳng hạn như nước ngọt không dành cho người ăn kiêng hoặc đồ uống "trái cây". Theo MedlinePlus, chất làm ngọt trong những loại đồ uống này sẽ kích thích cơ thể sản xuất nhiều axit uric hơn.
Một đánh giá được công bố vào tháng 10 năm 2016 trên tạp chí BMJ Open cho biết việc tăng tiêu thụ đường fructose dẫn đến tăng nguy cơ phát triển bệnh gout. Tránh hoặc hạn chế đồ uống và thực phẩm nhiều đường này có thể giúp giảm nguy cơ bị bệnh gout tấn công.
Chất làm ngọt trong những loại đồ uống có đường sẽ kích thích cơ thể sản xuất nhiều axit uric hơn.
4. Chỉ số khối cơ thể cao hơn
Thừa cân hoặc béo ph́ có liên quan đến sự phát triển ban đầu của bệnh gout. Có mối liên hệ giữa chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn và nồng độ axit uric cao hơn. Kết nối có thể tiếp tục đóng một vai tṛ ngay cả khi bạn đă phát triển bệnh gout. Nếu bạn thuộc nhóm BMI thừa cân hoặc béo ph́, giảm cân thông qua chế độ ăn kiêng và tập thể dục có thể là một cách để giảm nồng độ axit uric và ngăn ngừa các đợt bùng phát trong tương lai.
Trong khi một số yếu tố thực phẩm, đồ uống và lối sống là những tác nhân hàng đầu gây ra các cơn gout, th́ cũng có những tác nhân gây bệnh gout khác cũng cần được xem xét như:
5. Mất nước và thay đổi nhiệt độ
Mất nước có thể dẫn đến nồng độ axit uric cao hơn do đó để giảm nguy cơ bị gout tấn công, người bệnh gout nên uống nhiều nước hàng ngày. Nếu tập thể dục hoặc dành thời gian trong môi trường nóng hơn hoặc khi bạn tắm hơi, điều quan trọng cần nhớ là phải uống thêm nhiều nước.
Thời tiết có thể ảnh hưởng đến bệnh gout. Nhiệt độ cao và độ ẩm thấp đều làm tăng nguy cơ bị bệnh gout tấn công. Sự kết hợp của thời tiết nóng và khô đặc biệt có thể gây bùng phát bệnh gout. Độ ẩm quá cao cũng có thể làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh gout nhưng ở mức độ thấp hơn.
Lư do chính xác đằng vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng một giả thuyết cho rằng mất nước đóng một phần. Những người bị bệnh gout nên giữ đủ nước để cố gắng ngăn ngừa bệnh gout bùng phát do thời tiết khi ở trong môi trường nóng hoặc khô.
