Ngày 27/5/2023 này, Henry Kissinger sẽ chính thức bước sang tuổi 100, và sẽ được nhận những lời chúc tốt đẹp nhất từ giới ngoại giao khắp nơi. Tuy nhiên, đối với rất nhiều người, Kissinger lại là một
"tội đồ chiến tranh và một kẻ đáng nguyền rủa", vì những tội ác mà ông này đã gây ra ở nhiều quốc gia, như Chile, Bangladesh, Argentina, và Campuchia.(dĩ nhiên trong đó có VN)
Nhằm đánh dấu sinh nhật 100 tuổi của Kissinger, Cục Lưu trữ An ninh Quốc gia, một tổ chức tư nhân phi lợi nhuận, đã cho phát hành lại 38 hồ sơ tài liệu và liên kết đến hàng chục tài liệu khác, từ thời Kissinger làm Cố vấn an ninh quốc gia và Ngoại trưởng cho các cố Tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford. Những tài liệu này đã phơi bày ra các tội ác kinh tởm của Kissinger. Từ 1969–1976, những chính sách ngoại giao của Kissinger để lại nhiều vết máu khó rửa cho cả Hoa Kỳ và thế giới tự do dân chủ.
Henry Kissinger trong một lần gặp gở với Vladimir Putin ở Moscow ngày 29/4/2015 (Ảnh: Sasha Mordovets/Getty Images)
Chile
Chile được đánh giá là nỗi ô nhục lớn nhất trong di sản của Kissinger, khi ông là kiến trúc sư trưởng của chính sách gây bất ổn cho chế độ Salvador Allende. Kissinger đã bày tỏ sự ủng hộ đối với tướng Augusto Pinochet, người đã thực hiện cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống được bầu cử dân chủ là Salvador Allende hồi tháng Chín năm 1973.
Điều đáng nói hơn, Kissinger thậm chí nhắm mắt làm ngơ trước sự đàn áp tàn bạo của tướng Pinochet đối với những người ủng hộ Allende, bao gồm cả vụ đánh bom xe của một phê bình gia nổi tiếng đang sống lưu vong ở Washington D.C., ông Orlando Letelier, và khiến cho một đồng nghiệp trẻ người Mỹ, Ronni Moffitt, bị thiệt mạng.
Vào thời điểm đó, cố Tổng thống Richard Nixon đang xem xét đề xuất của một trong những phụ tá của Kissinger để đạt được một thỏa thuận tạm thời với chính quyền ông Allende. Tuy nhiên, Kissinger đã hoãn cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc giữa Nixon với người phụ tá và thuyết phục Nixon tiêu diệt chính phủ mới của Chile. Sau khi tiến hành cuộc đảo chính thành công, tướng Augusto Pinochet đã thiết lập ra một chính quyền quân sự. Pinochet thiết lập chế độ quân trị khắc nghiệt, từ đó bắt đầu quá trình "tái cấu trúc quốc gia", nhưng thực chất chỉ là những cuộc đàn áp, bắt bớ những nhân vật đối lập.
Viện cớ chống lại mối đe dọa của Cộng sản, Pinochet thiết lập một chế độ độc tài độc đoán, giải tán Quốc hội và các đảng phái chính trị, lập ra tổ chức mật thám
DINA. Tổng cộng trong thời kỳ độc tài của Pinochet, có khoảng 30 ngàn người bị tù đầy tra tấn vì lý do chính trị, và có khoảng 3,000 người bị bắn chết, ám sát, hay mất tích. 200,000 người Chile khác cũng phải bỏ chạy ra khỏi đất nước.
Nhân viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lúc đó đã kêu gọi Kissinger tố cáo Pinochet vì những vi phạm nhân quyền của ông ta, nhưng Kissinger gạt bỏ những lời thỉnh cầu này sang một bên. Kissinger thậm chí còn nói với Pinochet trong một cuộc họp riêng rằng:
"Chúng tôi muốn giúp đỡ cho ông, và không muốn làm tổn hại đến ông"
Đông Timor
Vào tháng 12 năm 1975, Tổng thống Suharto của Indonesia đang dự tính xâm lược Đông Timor, vốn trước đây là thuộc địa của Bồ Đào Nha và đang tiến hành trao trả lại chủ quyền độc lập. Vào ngày 6/12, Tổng thống Gerald Ford và Ngoại trưởng Kissinger đang đến thăm Bắc Kinh và đã dừng lại ở Jakarta để gặp ông Suharto.
Tổng thống Indonesia lúc đó đã báo hiệu rằng ông có ý định đưa quân vào Đông Timor và sáp nhập lãnh thổ này vào Indonesia. Tổng thống Ford và Kissinger không phản đối. Kissinger còn nói thêm,
"Điều quan trọng là bất cứ điều gì mà bạn làm đều sẽ thành công nhanh chóng".
Kissinger nhắc nhở ông Suharto hãy đợi cho đến khi cả Ford và Kissinger trở lại Hoa Kỳ thì hãy tiến hành cuộc xâm lược. Cuộc xâm lược tàn bạo của Suharto vào Đông Timor đã khiến cho 200,000 người đã bỏ mạng. Một Ủy ban Sự thật về Đông Timor sau đó đã đi đến kết luận rằng, sự hỗ trợ về chính trị và quân sự của Hoa Kỳ dành cho Suharto là
"nền tảng cho cuộc xâm lược và chiếm đóng của Indonesia".
Bangladesh (East Pakistan)
Vào năm 1970, một đảng chính trị ủng hộ quyền tự trị cho Đông Pakistan đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Quốc hội. Tuy nhiên, vì lo sợ dân chủ, nhà độc tài quân sự cầm quyền Pakistan vào lúc đó là tướng Agha Muhammad Yahya Khan đã bắt giữ thủ lĩnh của chính đảng này và ra lệnh cho quân đội tiêu diệt người Bengal. Một nhân vật ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ ở Đông Pakistan đã gửi một bức điện trình bày chi tiết và chỉ trích hành động tàn bạo của quân đội Yahya đối với người Bengal và báo cáo rằng bọn họ đang phạm tội
"diệt chủng".
Vào thời điểm đó, tướng Yahya đang giúp cho Kissinger và Nixon thiết lập mối bang giao với Trung Quốc. Vì thế, Nixon và Kissinger đã từ chối chỉ trích Yahya, nhắm mắt làm ngơ, thậm chí âm thầm chấp thuận cho cuộc tàn sát diệt chủng của Pakistan đối với 300,000 người Bengal. Vào mùa xuân năm 1971, sau cuộc đảo chính ở Đông Pakistan do tướng Agha Muhammad Yahya lãnh đạo dẫn đến cái chết của hàng triệu thường dân, Kissinger đã gửi một bức điện nhắc nhở các nhân viên ngoại giao:
"Đừng siết chặt Yahya vào lúc này".
Campuchia
Ngay sau khi nhậm chức Tổng thống đầu năm 1969, Nixon và Henry Kissinger đã lên kế hoạch bí mật ném bom Campuchia để truy đuổi các doanh trại Bắc Việt. Theo cựu giám đốc Chương trình Nghiên cứu Diệt chủng tại Đại học Yale và là một trong những người có thẩm quyền hàng đầu trong chiến dịch không kích của Hoa Kỳ tại Campuchia, Kissinger phải chịu trách nhiệm đáng kể về các cuộc tấn công ở Campuchia đã giết chết 150,000 thường dân.(?)
Các cuộc oanh tạc dữ dội bắt đầu vào tháng Ba năm 1969 và kéo dài trong hơn một năm dưới sự chỉ đạo của Kissinger đã giết chết hàng trăm ngàn thường dân Campuchia (?). Nó cũng nhấn chìm đất nước Campuchia trong biển lửa, nước mắt, máu, và sự bất ổn, tạo ra tiền đề cho Pol Pot, dưới sự hỗ trợ của Trung Cộng lên nắm quyền và sát hại ít nhất 2 triệu người nữa, gần một phần tư dân số của đất nước này.
Trong suốt thời gian khi Kissinger sống cuộc đời xa hoa nhất của một chính khách thì những người sống sót sau sau các cuộc dội bom ở Campuchia đã phải vật lộn với mất mát, chấn thương, và hàng loạt câu hỏi chưa được trả lời. Ở một mức độ nào đó, Kissinger đã thừa nhận những hành vi này nhưng vẫn biện minh cho hành động là vì
"lợi ích cho an ninh quốc gia". Tuy nhiên, ai cũng hiểu rõ
"bản thất thực dụng và đầy máu lạnh" của Kissinger.
Việt Nam
Không thấy đề cập ở đây nhưng người Việt mình đã biết quá rõ rồi
Đã có rất nhiều người chỉ trích sự nhẫn tâm, tàn ác của Kissinger. Tuy nhiên, có lẽ người diễn đạt một cách súc tích và hùng hồn nhất về con người Kissinger là cố đầu bếp nổi tiếng của đài
CNN, ông
Anthony Bourdain.
"Một khi bạn đã đến Campuchia, bạn sẽ không bao giờ muốn ngừng đánh Henry Kissinger bằng tay không cho đến khi hắn chết. Bạn sẽ không bao giờ có thể mở một tờ báo và đọc về 'tên lưu manh phản bội, kẻ quanh co, giết người' đó đang ngồi trò chuyện vui vẻ với Charlie Rose, hoặc tham dự một vài bữa tiệc trịnh trọng mà không bị nghẹt thở. Chứng kiến những gì mà Henry đã làm ở Campuchia, thành quả từ tài năng ngoại giao thiên tài của hắn và bạn sẽ không bao giờ hiểu lý do tại sao mà Kissinger lại không ngồi tại Tòa án The Hague, bên cạnh Milosevic của Nam Tư".
(Serbia
Slobodan Milosevic, từng được mệnh danh là tên
"đồ tể vùng Balkan", đã bị đưa ra xét xử ở tòa án quốc tế Hague năm 2002 vì những tội ác chiến tranh đã gây ra ở Croatia, Bosnia, và Kosovo. Milosevic đã chết trong tù trước khi phiên tòa này kết thúc)
Bàn tay nhuốm máu tanh
Nhiều người mong đợi một lời xin lỗi đến từ Kissinger trong dịp sinh nhật 100 tuổi này của ông ta. Nhưng có lẽ điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Tác giả David Corn nhấn mạnh, "
Chúng ta mắc nợ lịch sử và hàng trăm ngàn người đã chết vì 'tài ngoại giao sống chết mặc bay' của Kissinger một lời xin lỗi. Di sản đáng nhớ nhất của Kissinger là vô số núi xác người và bàn tay nhuốm máu tanh".
