Nghiêm Huấn Từ
1-10-2024
Người đối thoại: Cụ Hitler và cụ Stalin đều được lịch sử ghi danh muôn đời là những bạo chúa. Hai cụ đều nổi tiếng là… ác. Nhưng ai ác hơn?
ChatGPT: Cả Hitler và Stalin đều là những nhà độc tài nổi tiếng với những chính sách và hành động tàn bạo, nhưng họ có những cách thức độc tài khác nhau và ảnh hưởng đến xã hội một cách khác nhau.
Hitler:
1) Là tác giả độc quyền của Chủ nghĩa phát xít: Hitler thiết lập một chế độ đặt nặng vào chủ nghĩa dân tộc cực đoan và sự thù ghét đối với các nhóm sắc tộc khác, đặc biệt là người Do Thái. Chính sách của ông dẫn đến cuộc diệt chủng Holocaust, trong đó ít nhất 6 triệu người Do Thái và những nhóm thiểu số khác bị giết hại.
2) Ông là thủ phạm khởi động Thế chiến thứ hai với những tham vọng bành trướng lãnh thổ.
3) Trong nội bộ quốc gia (Đức) ông kiểm soát tuyệt đối mọi mặt đời sống xã hội, bao gồm giáo dục, truyền thông, và văn hóa, để tạo ra một xã hội đồng nhất theo lý tưởng của đảng Quốc xã (độc đảng).
Stalin:
1) Là tác giả không có tranh chấp của chủ nghĩa Marx-Lenin khiến chế độ Xô Viết thành độc tài toàn diện.
2) Ông thâu tóm quyền lực và loại bỏ mọi đối thủ chính trị, dẫn đến nhiều triệu cái chết do những đợt thanh trừng chính trị.
3) Trong Cải cách kinh tế và tập thể hóa nông nghiệp, sự cưỡng bức đã gây ra nạn đói khủng khiếp và cái chết của hàng triệu người.
4) Ông kiểm soát chặt chẽ mọi mặt đời sống xã hội, thiết lập một hệ thống giám sát và quản lý tư tưởng mạnh mẽ, điển hình cấm báo chí tư nhân.
So sánh hai vị Hitler và Stalin:
1) Về tàn bạo: Cả hai đều thực hiện những chính sách tàn bạo, nhưng theo những cách khác nhau. Hitler được nhớ đến với cuộc diệt chủng quy mô lớn, trong khi Stalin nổi bật với các cuộc thanh trừng và chính sách kinh tế dẫn đến nạn đói.
2) Về kiểm soát và gây sợ hãi: Cả hai vị này đều thiết lập một chế độ kiểm soát cực kỳ chặt chẽ, để tạo ra sự sợ hãi và đàn áp, mang tính răn đe rộng rãi.
3) Về khía cạnh xã hội: Chế độ của Hitler được xây dựng trên nền tảng dân tộc, trong khi chế độ của Stalin hướng tới việc xây dựng một xã hội vô sản toàn cầu.
Người đối thoại: Nếu hai cụ này thi đua giết hại và đầy đọa chính dân tộc mình, đồng bào mình… thì cụ nào hơn, cụ nào kém?
ChatGPT: Khi so sánh về mức độ giết hại và đầy đọa chính dân tộc mình giữa Hitler và Stalin, có thể đưa ra một số điểm chính:
Hitler:
1) Giết hại dân mình:
a) Hitler trực tiếp thực hiện các chính sách diệt chủng, đặc biệt là thông qua Holocaust, trong đó khoảng 6 triệu người Do Thái và hàng triệu người khác bị giết hại.
b) Các chiến dịch quân sự và thanh trừng cũng dẫn đến cái chết của nhiều người Đức, nhất là những ai chống đối chế độ.
2) Đày đọa dân mình: Các chính sách của Hitler cũng gây ra sự đàn áp mạnh mẽ đối với những người bị coi là “kẻ thù của nhà nước”, như người Roma, người đồng tính, và các chính trị gia đối lập. Tuy nhiên, sự đe dọa và đàn áp chủ yếu hướng vào các nhóm này và không bao trùm tất cả dân chúng Đức.
Stalin:
1) Giết hại dân mình: Stalin đã dẫn đến cái chết của một số lượng lớn dân chúng thông qua các chính sách như tập thể hóa nông nghiệp và các cuộc thanh trừng chính trị. Tổng số người chết ước tính từ 10 triệu đến 20 triệu người, trong đó có rất nhiều người là công dân Liên Xô. Nạn đói Holodomor ở Ukraine vào những năm 1930 đã dẫn đến cái chết của khoảng 3-7 triệu người, chủ yếu là do các chính sách của Stalin.
2) Đày đọa dân mình: Chế độ của Stalin rất nghiêm khắc và đè nén, với sự hiện diện của hệ thống Gulag, nơi hàng triệu người bị giam giữ và lao động khổ sai. Những ai bị coi là “kẻ thù của nhà nước” đều phải chịu đựng các cuộc tra tấn và các điều kiện sống khắc nghiệt.
Người đối thoại: Cùng là độc tài, sao cụ Hitler và cụ Stalin không hợp tác với nhau để thống trị thể giới mà lại đối địch và quyết tiêu diệt nhau?
ChatGPT: Sự đối địch giữa Hitler và Stalin – mặc dù cả hai đều là các nhà độc tài và chia sẻ một số điểm chung trong việc đàn áp và kiểm soát – thì sự thù địch giữa hai nhân vật này chủ yếu có thể được giải thích qua các yếu tố sau:
1) Tư tưởng chính trị khác nhau, không thể hòa hợp. Ví dụ, chủ nghĩa dân tộc cực đoan của Hitler nhấn mạnh sự ưu việt của chủng tộc Aryan và ý tưởng về việc xóa bỏ các nhóm “không thuần khiết” (như Do Thái, Roma, v.v.). Hitler coi các quốc gia và dân tộc khác, bao gồm cả Liên Xô, là kẻ thù tự nhiên và cần phải bị tiêu diệt hoặc khuất phục. Trong khi đó, chủ nghĩa Marx-Lenin của Stalin lại lấy mục tiêu là xây dựng một xã hội không giai cấp, nơi tư liệu sản xuất thuộc về tập thể.
2) Cùng có tham vọng lãnh thổ và ý định thôn tính nhau, nên không thể hòa hợp quyền lực
3) Mâu thuẫn giữa hai chế độ: Hitler – với chủ nghĩa phát xít coi chủ nghĩa cộng sản là kẻ thù số một và nhấn mạnh rằng cần phải tiêu diệt nó. Stalin cũng xem phát xít là một mối đe dọa lớn cho sự tồn tại của Liên Xô và cho rằng chủ nghĩa phát xít phải bị chống lại.
Người đối thoại: Nhưng về tên gọi thì chế độ của cụ Hiler và cụ Lenin-Stalin đều có tính từ “xã hội chủ nghĩa”. “Quốc Xã” chính là viết tắt của Chủ nghĩa xã hội quốc gia.
ChatGPT nói: Đúng là cả chế độ của Hitler và Lenin đều có thuật ngữ “xã hội chủ nghĩa” nhưng ý nghĩa và ngữ cảnh của thuật ngữ này trong từng trường hợp lại khác nhau đáng kể. Dưới đây là một số điểm phân biệt giữa hai hệ thống này.
Chủ nghĩa của Stalin có mục tiêu tối hậu và tối cao là tước đoạt tư hữu bằng bạo lực, trong khi chủ nghĩa xã hội quốc gia là thanh lọc chủng tộc, kể cả tiêu diệt chủng tộc Slave (Nga).
Người đối thoại: Cuối cùng, do nguyên nhân gì mà Hitler dồn toàn lực quyết tiêu diệt chế độ XHCN Xô Viết của Stalin?
ChatGPT: Hitler đã dồn toàn lực quyết tiêu diệt chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN) của Stalin là do Hitler lo sợ sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản ở châu Âu. Cuộc chiến giữa Đức Quốc xã và Liên Xô không chỉ là một cuộc chiến quân sự mà còn là một cuộc chiến giữa hai tư tưởng chính trị đối lập.
Người đối thoại: Có tư liệu nghiên cứu cho rằng Liên Xô thiệt hại rất lớn có nguyên nhân là trước đó Stalin đã rất tàn bạo với chính dân mình, khiến sức đề kháng giám nhiều trong chiến tranh vệ quốc.
ChatGPT: Đúng, thiệt hại lớn của Hồng quân và dân Liên Xô trong Thế chiến II có thể được xem xét dưới nhiều khía cạnh, trong đó có cả những chính sách tàn bạo của Stalin đối với chính dân mình.
Người đối thoại: Tại sao người dân ở các nước thuộc phe XHCN biết rất ít về những tội ác của cụ Stalin, nhưng biết khá đầy đủ tội ác của cụ Hitler?
ChatGPT: Sự khác biệt trong nhận thức về tội ác của Stalin và Hitler ở các nước Đông Âu trước đây cũng như ở Trung Quốc, Triều Tiên, Việt Nam hiện nay, chủ yếu là do đã ca ngợi quá mức chủ nghĩa Marx-Lenin và tác giả của nó là Stalin. Ngoài ra, có thể có những nguyên nhân khác, ít quan trọng hơn.
Người đối thoại: Đã đủ dài. Phần còn lại về hai cụ Stalin và Hitler xin bàn tiếp trong lần sau. Cảm ơn chatGPT về sự hiểu biết và thái độ khách quan khi cung cấp tư liệu.
ChatGPT: Tôi rất vui vì những lời khen. Xin hứa sẽ làm tốt hơn trong những đối thoại tiếp theo. Chúc bạn một ngày tốt đẹp. Xin tạm biệt.
