Rắn độc cắn người là một trong những nguyên nhân chính (liên quan đến động vật) gây tử vong ở người. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) coi đây là một trong những vấn đề y tế công cộng bị lãng quên. Dưới đây là 10 loài rắn với nọc đầu nguy hiểm hàng đầu thế giới hiện nay.
Theo thống kê, những loài rắn có nọc độc gây tử vong cho tới 138.000 người trên thế giới mỗi năm.
Tất nhiên không phải loài rắn nào cũng nguy hiểm chết người. Trong số khoảng 3.900 loài rắn, chỉ có 725 loài có nọc độc, và trong số này, chỉ có 250 loài có khả năng giết chết con người chỉ bằng một nhát cắn. Có một số loài rắn không có độc nhưng vẫn có thể giết người, nhưng trường hợp này hiếm (như loài trăn).
Rắn Echis. Ảnh: Roundglass.
Rắn độc ngoài gây tử vong còn gây thương tật do làm hoại tử mô kéo theo phải cắt cụt một bộ phận cơ thể.
Tình trạng rắn cắn xảy ra phổ biến và nghiêm trọng nhất ở những nước đang phát triển, nơi huyết thanh kháng nọc độc không sẵn có, đặc biệt là ở vùng nông thôn.
1- Rắn lục “vảy cưa” (Echis)
Loài rắn này được đánh giá là có mức độ gây chết người cao nhất thế giới. Rắn lục “vảy cưa” phổ biến ở Trung Đông và Trung Á. Mức độ sát thương cao của rắn Echis là do nó có đặc tính hung hăng và xuất hiện nhiều tại khu đông dân cư, khiến loài này cướp sinh mạng của ước chừng 5.000 người mỗi năm ở riêng Ấn Độ.
2- Rắn Taipan nội địa (Oxyuranus microlepidotus)
Nếu xét riêng về nọc độc thì rắn Taipan nội địa mới là số 1. Nọc độc từ một cú cắn của loài rắn này đủ để giết chết ít nhất 100 người lớn. Tuy nhiên so với rắn Echis, rắn Taipan nội địa không gây ra nhiều ca tử vong ở con người, vì rắn này ít tiếp xúc với con người, nó chủ yếu sống ở vùng sâu vùng xa, và dành nhiều thời gian ở trong lòng đất.
Rắn Taipan nội địa. Ảnh: Unimelb.
Rắn Taipan nội địa là loài đặc hữu ở những khu vực bán khô hạn thuộc khu vực miền Trung và Đông Australia. Nó chủ yếu săn động vật có vú, đặc biệt là loài gặm nhắm.
3- Rắn Mamba đen (Dendroaspis polylepis)
Loài này có nọc độc cực mạnh. Đây là một trong những loài rắn đáng sợ nhất. Khác với rắn Taipan nội địa tương đối ngoan ngoãn, loài Mamba đen cực kỳ hung hăng.
Khi bị đe dọa hoặc dồn vào góc, loài này sẽ lồng lên và tấn công đối phương liên tiếp với tốc độ nhanh.
Nếu không được điều trị kịp thời, 100% người bị rắn này cắn sẽ tử vong. Triệu chứng nhiễm độc tố do rắn cắn xuất hiện trong 10 phút đầu và cái chết sẽ đến trong vòng 1 tiếng đồng hồ. Các triệu chứng về thần kinh khi bị rắn Mamba đen cắn bao gồm líu lưỡi và co cơ.
4- Rắn lục Russel (Daboia russelii)
Loài rắn này nổi tiếng về những vết cắn gây đau đớn kinh khủng. Nó cũng khét tiếng về độ hung hăng và cắn nhanh.
Rắn lục Russel gây ra 43% tổng số vụ rắn cắn ở Ấn Độ. Rắn này nằm trong nhóm Bộ Tứ hãi hùng, Điều may mắn là nhân loại đã chế ra được huyết thanh chống lại nọc của loài này.
5- Rắn Cạp nia thông thường (Bungarus caeruleus)
Vết cắn của loài này không gây đau đớn như rắn lục Russel. Nọc độc của nó chứa các độc tố thần kinh dẫn tới tê liệt cơ, suy hô hấp và tử vong. Tuy nhiên, loài này là loài săn đêm, chuyên ăn các loài rắn khác, động vật có vú cỡ nhỏ và ếch nhái. Do vậy, xác suất bạn bị rắn Cạp nia này cắn là rất thấp.
6- Rắn hổ mang Ấn Độ (Naja naja)
Loài này mang tính biểu tượng cao cho các loài rắn độc chết người. Rắn hổ mang giữ vị trí đặc biệt trong văn hóa Hindu.
Rắn hổ mang hay săn loài gặm nhấm (như chuột) ở khu vực đông dân cư nên nó hay va chạm với loài người.
Rắn hổ mang Ấn Độ. Ảnh: Getty.
7- Rắn lục Puff adder (Bitis arietans)
Loài rắn lục này gây ra nhiều ca tử vong hơn bất cứ loài rắn châu Phi nào khác.
Khi bị đe dọa, loài này sẽ cố thủ thay vì chạy trốn, khiến nó trở nên đặc biệt nguy hiểm. Đã vậy, rắn Bitis arietans thường có thói quen phơi nắng trên đường đi bộ.
Khi tấn công, Bitis arietans tạo ra tiếng khè lạnh sống lưng. Cú cắn của rắn này có thể gây ra hoại tử làm mất ngón tay, ngón chân hoặc cả chi.
8- Rắn hổ Acanthophis antarcticus
Loài này không hung hăng lắm nhưng có tập tích ngụy trang và mai phục để săn mồi nên rất nguy hiểm với những người giẫm lên những đám lá rụng hoặc hay chui vào bụi rậm.
Nọc độc rắn hổ Acanthophis antarcticus cũng rất mạnh, với tỷ lệ gây tử vong cho người nếu không được điều trị lên tới 60%.
9- Rắn hổ mang chúa (Ophiophagus hannah)
Đấy là loài rắn độc dài nhất thế giới, với độ dài trung bình là 4m, và độ dài kỷ lục ghi nhận được là 5,85m.
Rắn hổ mang chúa cũng giữ vị trí đặc biệt trong văn hóa tiểu lục địa Ấn Độ, giống rắn hổ mang Ấn Độ.
Tuy nhiên, loài này đang bị đe dọa do hoạt động xây dựng nhà cửa của con người cũng như thực tế săn bắt loài rắn này để làm thuốc đông y Trung Quốc.
10- Rắn chuông lưng đốm thoi miền đông (Crotalus adamanteus)
Đây là loài rắn nguy hiểm nhất ở Bắc Mỹ. Loài rắn này rất lớn và nặng (tới 15,4kg), có răng nanh dài tới 2,54cm.
Nọc độc Rắn chuông lưng đốm thoi miền đông chứa chất hemotoxin có khả năng phá hủy tế bào hồng cầu và gây tổn hại cho mô. Tỷ lệ tử vong từ vết cắn không điều trị của rắn này là khoảng 20%.
VietBF@ sưu rập
