Sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ, nhiều tỉ phú Mỹ dường như giữ im lặng không đáp trả các quan điểm về khí hậu của ông Trump mà chỉ lặng lẽ tiếp tục thực hiện các dự án và hoạt động tài trợ khí hậu họ đề ra.
Trong thập niên qua, nhóm các cá nhân giàu nhất nước Mỹ – phần lớn từ ngành công nghệ – là nhóm tài trợ lớn nhất về khí hậu khi họ cam kết chi hàng tỉ USD để chống lại tình trạng nóng lên toàn cầu và ngăn chặn tình trạng khủng hoảng khí hậu.
Vào năm 2020, tỉ phú Jeff Bezos – người sáng lập tập đoàn Amazon – đã cam kết 10 tỉ USD tiền của ông để thành lập Quỹ Trái đất Bezos (tổ chức từ thiện tập trung vào các vấn đề về khí hậu và thiên nhiên).
Cựu thị trưởng TP New York – tỉ phú Michael Bloomberg đã chi hơn 1 tỉ USD cho chiến dịch đóng cửa các nhà máy điện than và chặn các nhà máy hóa dầu.
Nhiều khách mời tham dự lễ nhậm chức tổng thống của ông Donald trump là các tỉ phú. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Tỉ phú Bill Gates – người đồng sáng lập tập đoàn Microsoft – đã rót hàng tỉ USD tài sản của ông vào Breakthrough Energy (tổ chức hoạt động để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu).
Trong khi đó, tỉ phú Laurene Powell Jobs đã thành lập một quỹ để thúc đẩy các giải pháp về khí hậu và cho biết sẽ chi 3,5 tỉ USD. Còn tỉ phú công nghệ Marc Benioff – người đồng sáng lập công ty phần mềm Salesforce – đã khởi xướng một sáng kiến trồng 1.000 tỉ cây xanh.
Cùng với đó, các công ty công nghệ lớn như Google, Meta, Amazon đã đưa ra những cam kết đầy tham vọng nhằm giảm phát thải và hỗ trợ năng lượng sạch.
Tuy nhiên, tờ The New York Times lưu ý một thực tế là trong vài tuần qua khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cắt giảm các biện pháp bảo vệ môi trường, thúc đẩy sử dụng nhiên liệu hóa thạch và thực hiện các bước để hủy các chính sách khí hậu của Mỹ, hầu hết các tỉ phú này đã không lên tiếng.
Không còn lên tiếng
Năm 2017, khi ông Trump lần đầu tuyên bố rút khỏi Hiệp định Paris, nhiều ông trùm công nghệ đã lên tiếng phản đối quyết định này.
"Rút khỏi hiệp định khí hậu Paris là không tốt cho môi trường, không tốt cho nền kinh tế và gây nguy hiểm cho tương lai của con em chúng ta" – tỉ phú Mark Zuckerberg viết trên Facebook.
Cùng thời gian đó, ông Tim Cook – giám đốc điều hành Apple – viết trên Twitter rằng: "Quyết định rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu là sai lầm đối với hành tinh của chúng ta". Trong khi đó, Giám đốc điều hành Google – ông Sundar Pichai viết trên Twitter rằng ông "thất vọng" với quyết định của ông Trump.
Ngay cả tỉ phú Elon Musk cũng phản đối động thái này. "Biến đổi khí hậu là có thật. Rời khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu không tốt cho nước Mỹ và thế giới" – ông viết trên Twitter vào năm 2017.
Trong nhiệm kỳ này thì khác. Các tỉ phú Mỹ Zuckerberg, Cook, Pichai và Bezos đã tham dự lễ nhậm chức của ông Trump. Ông Musk thậm chí đang làm việc cho chính quyền ông Trump, triển khai nhiều biện pháp để cắt giảm lực lượng lao động liên bang.
Vào những ngày trước khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ nhiệm kỳ thứ hai, tỉ phú Gates đã dùng bữa tối với ông Trump tại Mar-a-Lago, bang Florida và tuyên bố ông "ấn tượng" với ông Trump.
Theo ông Aron Cramer – giám đốc điều hành của nhóm thúc đẩy các nỗ lực phát triển bền vững của doanh nghiệp BRS, một phần nguyên nhân khiến các tỉ phú cân nhắc động thái trong lần này là do ông Trump đang hành động nhanh hơn nhiều và rủi ro cũng cao hơn nhiều so với trước đây.
“Các sự kiện đang diễn ra quá nhanh và quá khó lường, đến nỗi tôi không nghĩ rằng chiến lược giữ im lặng sẽ mang lại lợi ích lâu dài” – ông nói.
Tỉ phú Laurene Powell Jobs trong một sự kiện vào tháng 11-2024. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Không lên tiếng nhưng vẫn giữ quan điểm
Trong ngày đầu nhậm chức, ông Trump đã rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, khởi động các kế hoạch khoan và khai thác dầu ở Alaska, dừng phê duyệt đối với các dự án điện gió mới, yêu cầu các cơ quan liên bang ngừng trợ cấp cho xe điện và dừng phê duyệt các dự án năng lượng tái tạo trên đất công.
Sau loạt quyết định của ông Trump, ngoại trừ tỉ phú Bloomberg, không có tỉ phú nào trong những người kể trên đưa ra quan điểm phản đối chính quyền ông Trump. Các công ty công nghệ lớn tại Thung lũng Silicon – vốn từng cam kết giảm lượng khí thải – cũng im lặng.
Theo The New York Times, sự im lặng từ nhóm tỉ phú và thế giới công nghệ này phù hợp với xu hướng hiện tại tại Mỹ.
Thay vì phản đối chính quyền ông Trump một cách ồn ào và công khai như trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp trong nhiều ngành đã chọn cách ủng hộ ông Trump, hoặc ít nhất là chọn giữ im lặng. Thậm chí, Amazon, Meta, Microsoft và Google cũng nằm trong số các công ty đã quyên góp tiền cho Ủy ban nhậm chức của Tổng thống Trump.
"Các công ty và nhà lãnh đạo doanh nghiệp sẽ thấy rằng họ cần phải quyết định lằn ranh đỏ của mình là gì. Tôi không chắc họ có đang làm điều đó ngay bây giờ không" – ông Aron Cramer cho biết.
Tuy nhiên, The New York Times đã liên hệ nhiều công ty công nghệ và đa phần trong số này cho biết họ sẽ không thay đổi kế hoạch chống biến đổi khí hậu vì những chính sách của chính quyền ông Trump.
Tỉ phú Bill Gates tại lễ khởi công một nhà máy điện hạt nhân vào tháng 6-2024. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Vào tháng 1, tỉ phú Bloomberg cho biết tổ chức từ thiện của ông sẽ tham gia hỗ trợ tài trợ cho cơ quan khí hậu của Liên Hợp Quốc sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
“Người dân Mỹ vẫn quyết tâm tiếp tục cuộc chiến chống lại những tác động tàn khốc của biến đổi khí hậu” – ông nói.
Trong bối cảnh như vậy, ông Cramer cho biết ông mong đợi các tập đoàn lớn sẽ tiếp tục ủng hộ các dự án mà họ quan tâm, đồng thời tránh chỉ trích Tổng thống Trump.
“Cần phải nói về việc bạn ủng hộ điều gì, chứ không phải bạn chống lại ai. Đó là hai điều khác nhau” – ông nói.
