Châu Âu "thai nghén" kế hoạch đưa 3 vạn quân tới Ukraine
Anh và Pháp đang phát triển một kế hoạch triển khai 30.000 binh sĩ ǵn giữ ḥa b́nh châu Âu tại Ukraine nếu Moscow và Kiev đạt được thỏa thuận ngừng bắn, Wall Street Journal (WSJ) dẫn lời các quan chức châu Âu cho biết.
Tuy nhiên, đề xuất này c̣n phụ thuộc vào khả năng châu Âu thuyết phục Tổng thống Trump đồng ư để Mỹ giữ một vai tṛ quân sự hạn chế - được các quan chức Anh gọi là "hậu thuẫn" - nhằm bảo vệ các binh sĩ châu Âu ở Ukraine nếu họ gặp nguy hiểm và ngăn chặn Nga vi phạm bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào.
Phép thử ban đầu cho mức độ sẵn ḷng của ông Trump khi xem xét đảm bảo an ninh cho Ukraine sẽ đến trong vài ngày tới, khi Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thảo luận với Tổng thống Mỹ tại Nhà Trắng.
Kế hoạch châu Âu không yêu cầu Mỹ phải triển khai lực lượng của ḿnh tại Ukraine (điều mà chính quyền Trump gần như loại trừ) nhưng sẽ t́m cách sử dụng những năng lực quân sự của Mỹ mà lực lượng châu Âu c̣n thiếu, các quan chức cho hay.
Ví dụ, Mỹ có thể vận hành các hệ thống pḥng không ở các nước láng giềng với khả năng bao quát Ukraine trong khi đóng góp các hệ thống pḥng không khác cho châu Âu. Ngoài ra, châu Âu cũng mong muốn Mỹ đặt sức mạnh không quân bên ngoài Ukraine ở trạng thái sẵn sàng trong trường hợp các binh sĩ châu Âu gặp nguy hiểm.
Lực lượng quân đội Anh và Pháp, cùng với lực lượng hải quân và không quân, sẽ tạo nên xương sống của một lực lượng đảm bảo an ninh. Lực lượng này sẽ không được triển khai dọc theo tiền tuyến ở phía đông Ukraine, mà họ sẽ đảm nhiệm công tác bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng, các thành phố và cảng, bao gồm cả ở Biển Đen.
Máy bay không người lái và vệ tinh sẽ giám sát tiền tuyến để xác định liệu Nga có tuân thủ lệnh ngừng bắn hay không.
Nỗ lực quốc tế để giúp Ukraine xây dựng một quân đội đủ lớn và có năng lực sẽ tiếp tục được duy tŕ. Mục tiêu của lực lượng châu Âu không phải để thay thế cho lực lượng của Kiev.
Cần có sự ủng hộ của ông Trump
Ông Starmer dự kiến sẽ đưa ra bản phác thảo nói trên với ông Trump vào ngày 27/2 tới, nhưng nhiều khả năng sẽ không có các yêu cầu cụ thể về sự hỗ trợ của Mỹ. Ông Macron sẽ gặp ông Trump vào 24/2 và tŕnh bày quan điểm rộng hơn của đồng minh về cuộc xung đột, cũng như cách đảm bảo an ninh cho Ukraine.
Theo nhận định của các quan chức, nếu không có sự ủng hộ của ông Trump, kế hoạch châu Âu đưa lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh tới Ukraine sẽ phải đối mặt với một lộ tŕnh khó khăn.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz đă khuyến khích châu Âu phát triển một kế hoạch để bảo vệ Ukraine nhưng chưa thảo luận về một vai tṛ quân sự khả dĩ của Mỹ.
Ông Waltz đă chỉ ra rằng, cái giá để châu Âu tham gia vào các cuộc đàm phán ḥa b́nh giữa Ukraine và Nga là trở thành bảo đảm an ninh chính cho Kiev.
"Như tôi đă nói với các đối tác của ḿnh, 'Hăy đem nhiều hơn tới bàn đàm phán nếu bạn muốn một chỗ ngồi lớn hơn tại đó', và chúng tôi đă yêu cầu như vậy trong một thời gian khá dài", Waltz nói.
WSJ nhận định, có thể thách thức lớn với châu Âu sẽ là mục tiêu nâng cấp quan hệ với Nga của ông Trump và sự lưỡng lự của chính quyền Mỹ trước khả năng đặt quân đội Mỹ vào vị trí đối đầu tiềm năng với lực lượng Nga ở Ukraine.
Chính phủ của Thủ tướng Anh Starmer là lực lượng chính đằng sau kế hoạch. Ảnh: Reuters
Mặc dù các quốc gia châu Âu đă tăng cường chi tiêu quân sự trong những năm gần đây, nhưng Anh, Đức và nhiều thành viên khác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đă thu hẹp lực lượng vũ trang của ḿnh kể từ sau Chiến tranh Lạnh và trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào Mỹ.
Các quan chức Anh tin rằng sự tham gia của Mỹ là cần thiết để răn đe các cuộc tấn công của Nga, khuyến khích các quốc gia châu Âu khác cũng gửi quân và cung cấp cho lực lượng đa quốc gia các năng lực quan trọng mà họ đang thiếu hụt.
Một số cựu quan chức quân sự Mỹ đă đặt câu hỏi về kế hoạch của châu Âu và nhấn mạnh rằng bất kỳ lực lượng giữ ḥa b́nh nào cũng cần đủ khả năng để ngăn chặn các hành động từ phía Nga.
"Đó phải là một lực lượng chung, có năng lực, kết hợp với máy bay không người lái, hệ thống chống máy bay không người lái, tấn công tầm xa và tất cả những thứ cần thiết để răn đe Nga vi phạm lệnh ngừng bắn", Tướng về hưu của Mỹ Ben Hodges nhận định.
Hiện chưa rơ, chính quyền Mỹ có hỗ trợ nỗ lực này hay không.
Ngày 12/2, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Pete Hegseth nói với các đồng minh ở Brussels rằng Mỹ hoan nghênh đề xuất về một lực lượng giữ ḥa b́nh không bao gồm quân đội Mỹ và không hoạt động dưới lá cờ NATO.
Thế nhưng, ngay hôm sau, trao đổi với WSJ ở Paris, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance lại để ngỏ khả năng triển khai quân đội Mỹ đến Ukraine.
Theo nguồn tin của WSJ, chính phủ của Thủ tướng Anh Starmer là lực lượng chính đằng sau kế hoạch.
"Bảo đảm an ninh từ Mỹ là cách duy nhất để răn đe Nga không tấn công Ukraine thêm lần nữa một cách hiệu quả", ông Starmer nói với các phóng viên ngày 17/2.
VietBF@ Sưu tập
