Châu Âu sẽ thu giữ tài sản đóng băng Nga để bù đắp viện trợ Mỹ?

[Romano]

Cuộc tranh cãi nảy lửa giữa ông Trump và ông Zelensky buộc châu Âu phải cân nhắc một quyết định quan trọng: Đứng lên bảo vệ Ukraine hay để mặc Kyiv với tương lai đầy bất trắc?Những diễn biến mới nhất từ màn đấu khẩu và thỏa thuận không thành của Nhà Trắng vào ngày 28/2 cho thấy khả năng Liên minh châu Âu (EU) thu giữ tài sản Nga bị đóng băng đang trở nên hiện thực hơn bao giờ hết, theo Fortune.

Đây có thể là một bước đi mạnh mẽ nhằm thay thế nguồn viện trợ quân sự từ Mỹ, vốn đang đứng trước nguy cơ bị cắt giảm hoàn toàn dưới thời chính quyền Trump.

Sau cuộc đối đầu ngoại giao đầy căng thẳng, các nhà lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ sự ủng hộ với Tổng thống Zelensky, làm dấy lên những suy đoán về các biện pháp cụ thể mà họ có thể thực hiện để củng cố cam kết này.

Vụ việc tại Nhà Trắng đã làm tiêu tan hy vọng về một thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine - một thỏa thuận có thể mở đường cho việc gia tăng hỗ trợ và đặt nền móng cho lối thoát khỏi cuộc xung đột.

Trước đó, một số quốc gia châu Âu đã nhắm đến nguồn tài sản khổng lồ của Nga, khoảng 200 tỷ USD đang bị đóng băng tại EU sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự vào năm 2022. Lợi tức từ số tiền này đã được sử dụng để bảo đảm khoản vay 50 tỷ euro cho Ukraine.

Tuy nhiên, việc thu giữ hoàn toàn số tài sản này - bao gồm tiền mặt, vàng và trái phiếu chính phủ Nga - vẫn gây tranh cãi, do lo ngại về tính pháp lý cũng như tác động đến thị trường tài chính toàn cầu.

Nhưng giờ đây, khi nguy cơ Mỹ rút lui khỏi cuộc xung đột ngày càng rõ rệt, các rào cản này có thể không còn quá quan trọng nữa.

"EU hiện có nhiều khả năng sẽ thu giữ tài sản Nga để bù đắp cho khoản viện trợ Mỹ sắp biến mất", chuyên gia địa chính trị Ian Bremmer nhận định trên nền tảng X.

Sự thay đổi trong chính sách của Mỹ khiến nhiều nhà lãnh đạo châu Âu phải đối mặt với thực tế: Nếu Mỹ không còn là "người bảo trợ" cho phương Tây, liệu châu Âu có thể tự đứng vững?

Kaja Kallas, nhà ngoại giao hàng đầu của EU và cựu Thủ tướng Estonia, đã có phát biểu đầy ẩn ý sau vụ tranh cãi giữa ông Trump và ông Zelensky: "Thế giới tự do cần một nhà lãnh đạo mới. Đã đến lúc châu Âu bước lên và đón nhận thử thách này."

Bà Kallas từ lâu đã ủng hộ mạnh mẽ việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để bồi thường thiệt hại cho Ukraine. "Tại sao người đóng thuế châu Âu phải gánh vác chi phí này? Nga mới là bên phải trả giá", bà nhấn mạnh.

Quan điểm này đang dần nhận được sự ủng hộ từ các nước như Ba Lan, Estonia, Phần Lan, và gần đây nhất là Cộng hòa Séc, khi Thủ tướng Petr Fiala tuyên bố rằng chính quyền Trump đang làm thay đổi hoàn toàn chính sách đối ngoại của Mỹ.

Dù vậy, Ian Bremmer vẫn tỏ ra hoài nghi về khả năng châu Âu thực sự gia tăng hỗ trợ cho Ukraine.

"Liệu châu Âu có đủ bản lĩnh để đứng lên bảo vệ chính mình, bảo vệ nguyên tắc, giá trị của họ và đồng minh Ukraine không? Tôi e rằng câu trả lời là không", ông nói trong một video đăng tải ngày 1/3.

"Phân tích những gì đã diễn ra trong ba năm qua, chúng ta thấy rằng châu Âu thường đưa ra những tuyên bố hùng hồn nhưng hành động lại không tương xứng. Nhưng chúng ta sẽ sớm biết câu trả lời. Vì đây không chỉ là tương lai của Ukraine, mà còn là tương lai của phương Tây, của nền dân chủ", ông cho biết thêm