Saudi Arabia chuyển mình thành trung gian hòa giải cho các cuộc khủng hoảng toàn cầu

[troopy]

Đầu tiên là Sudan, sau đó là Gaza, giờ là Ukraine. Saudi Arabia đã trở thành địa điểm của nhiều cuộc đàm phán quan trọng xoay quanh các khủng hoảng khác nhau. Kênh DW (Đức) dẫn nhận định của các chuyên gia đánh giá Saudi Arabia đang nỗ lực tạo dựng hình ảnh “quốc gia hòa giải” cho các cuộc khủng hoảng toàn cầu.

Những vấn đề chính trong bàn đàm phán Ukraine và Mỹ tại Saudi Arabia
Tổng thống Ukraine công bố thành phần tham gia đàm phán với Mỹ tại Saudi Arabia
Tổng thống Ukraine tiết lộ một số nội dung về cuộc đàm phán với Mỹ tại Saudi Arabia
Địa điểm được tin cậy


Hội nghị thượng đỉnh Arab - Hồi giáo tại thủ đô Riyadh, Saudi Arabia ngày 11/11/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Vào ngày 10/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã gặp Thái tử Saudi Arabia để trao đổi về xung đột Nga-Ukraine. Sự kiện này diễn ra trước cuộc họp diễn ra vào ngày hôm sau giữa đoàn đại biểu cấp cao Ukraine và Mỹ. Đây là cuộc tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa các đại biểu Ukraine và Mỹ sau cuộc tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Zelensky tại Nhà Trắng hôm 28/2.

Việc Mỹ và Ukraine nhất trí gặp gỡ tại Saudi Arabia thay vì những địa điểm đáng chú ý khác như châu Âu đã làm nổi bật vị thế chủ chốt mới nổi của quốc gia giàu dầu mỏ này ở Trung Đông.

DW dẫn lời nhà nghiên cứu Sebastian Sons tại tổ chức CARPO (Đức) phân tích: "Trong 2 đến 3 năm qua, Saudi Arabia thực sự đang tự khẳng định địa vị là địa điểm cho đối thoại. Trong chiến lược đối ngoại của Saudi Arabia, hiện tại, nước này đóng vai trò rất quan trọng trong đối thoại với tất cả các bên".

Do đó, dường như Saudi Arabia đang chủ trương giữ lập trường trung lập, để duy trì các kênh liên lạc mở với tất cả các bên liên quan đến xung đột mà họ đang tìm cách hòa giải. Nhà phân tích Mohammed Kawas tại London (Anh) nhấn mạnh với DW: "Sự trung lập của Saudi Arabia đã dẫn đến vai trò hòa giải hiện tại của họ". Ông Kawas lưu ý rằng, Saudi Arabia không chỉ trích hoặc áp đặt lệnh trừng phạt với Nga, đồng thời vẫn duy trì liên lạc thường xuyên với Tổng thống Zelensky và viện trợ nhân đạo, thuốc men hàng triệu USD cho Ukraine.

Năm 2024, Riyadh đã giúp tạo điều kiện thuận lợi cho một cuộc trao đổi tù nhân mang tính lịch sử giữa Nga và Mỹ. Và vào giữa tháng 2 vừa qua, Saudi Arabia cũng tổ chức các cuộc đàm phán giữa quan chức cấp cao Mỹ và Nga để thảo luận về việc bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia và ngừng bắn xung đột Nga - Ukraine.

Thời gian qua, cũng có thông tin rằng Saudi Arabia sẽ là địa điểm tổ chức cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin.

Ngoài việc tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán về xung đột Nga-Ukraine, Saudi Arabia còn là địa điểm họp cho của các hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Arab để thảo luận về xung đột tại Sudan, tương lai của người Palestine ở Gaza.

Chuyên gia Neil Quilliam tại Viện Nghiên cứu quốc tế Hoàng gia Anh (Chatham House) đánh giá: "Chúng tôi nhận thấy Saudi Arabia đóng vai trò trung gian giữa Mỹ và Nga, giữa Mỹ và Ukraine. Riyadh đã trở thành một nhân tố thiết yếu ở Trung Đông, chắc chắn là liên quan đến người Palestine, Syria và Liban".

Ông Kawas đồng tình với quan điểm này: "Liên quan đến Trung Đông, tất cả các cuộc đàm phán trong khu vực đều được thực hiện qua Riyadh".

Ngoài ra, ông Sebastian Sons nhấn mạnh rằng Saudi Arabia chắc chắn sẽ tận dụng cơ hội làm trung gian với Ukraine để thể hiện mình là một đối tác đáng tin cậy, vì họ muốn Tổng thống Trump nhượng bộ, đặc biệt là liên quan đến Gaza và một nhà nước Palestine trong tương lai bên cạnh Israel.

Bản thân ông Trump muốn Israel và Saudi Arabia bình thường hóa quan hệ. Tuy nhiên, xung đột bùng phát tại Gaza vào tháng 10/2023 đã làm đình trệ tiến trình này. Đầu năm nay, Saudi Arabia đã bác bỏ kế hoạch về Gaza của Tổng thống Trump, trong đó nhà lãnh đạo Mỹ đề xuất di dời khoảng 2,3 triệu người Palestine đến các quốc gia Arab khác, chẳng hạn như Ai Cập và Jordan. Kể từ đó, Saudi Arabia đã nhắc lại lập trường rằng họ sẽ không bình thường hóa quan hệ với Israel trước khi giải pháp hai nhà nước được thực hiện.

Kênh NBC News (Mỹ) cho biết Saudi Arabia đang nỗ lực chuyển mình thành cường quốc khu vực, được xây dựng trên nền tảng ngoại giao, kinh doanh, du lịch, giải trí và thể thao.

Ông Thomas Lippman tại Viện Trung Đông trụ sở ở Washington, đánh giá Saudi Arabia hiện diện rõ ràng và năng động hơn trên trường quốc tế so với trước đây.

VietBF@sưu tập