Tòa bắt buộc chính quyền Trump mở cửa lại đài VOA

[nguoiduatinabc]

Tòa liên bang tuyên bố việc chính quyền Tổng Thống Donald Trump cố dẹp bỏ đài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA) và những đài liên quan có thể là bất hợp pháp, đồng thời ngăn chặn vô thời hạn lệnh đóng cửa những đài này.

Ông Royce Lamberth, chánh án liên bang ở Washington, DC, bắt buộc Cơ Quan Truyền Thông Toàn Cầu Hoa Kỳ (USAGM) mở cửa lại VOA và những đài khác do USAGM quản trị, đồng thời cấm USAGM ngăn cản những đài này hoạt động với tư cách là nguồn tin “luôn luôn đáng tin cậy và có thẩm quyền,” như luật pháp quy định.

Ông Lamberth còn bắt buộc USAGM gọi những nhân viên bị cho nghỉ việc tạm thời đi làm lại và không được cắt giảm nhân sự trong lúc việc kiện tụng vẫn đang diễn ra. Ông cũng ra lệnh USAGM tiếp tục trợ cấp những đài này.

“Tóm lại, tòa thấy các bị đơn không có phương pháp hay quan điểm đóng cửa USAGM,” ông Lamberth, chánh án liên bang do cựu Tổng Thống Ronald Reagan đề cử, cho hay. “Dựa vào nội dung đơn giản của sắc lệnh, họ lập tức quyết liệt ra tay dẹp bỏ USAGM mà không cân nhắc những chức năng mà luật pháp và Hiến Pháp đã quy định của cơ quan này, và không quan tâm tới thiệt hại gây ra cho nhân viên, ký giả, cũng như khán thính giả khắp thế giới.”

Lệnh đóng cửa VOA và những đài liên quan là “tùy tiện và bất thường,” ông Lamberth thêm.

Tháng trước, một số ký giả VOA, nghiệp đoàn và tổ chức bất vụ lợi Phóng Viên Không Biên Giới kiện chính quyền Tổng Thống Trump vì cố dẹp bỏ những đài này.

Sau khi Tổng Thống Trump ký sắc lệnh đóng cửa USAGM, nhân viên cơ quan này bị cho nghỉ việc tạm thời. Các nguyên đơn cũng yêu cầu khôi phục trợ cấp những đài có liên hệ với VOA, như đài Âu Châu Tự Do (RFE/RL), đài Á Châu Tự Do (RFA), Hệ Thống Đài Trung Đông (MBN), và Quỹ Kỹ Thuật Mở Rộng (OTF).

Tuy nhiên, Chánh Án Lamberth cho biết phán quyết của ông không áp dụng cho RFE/RL hay OTF vì đang có đơn kiện khác liên quan tới một số vấn đề trong vụ này.

Tại phiên tòa hôm Thứ Năm tuần trước, nhóm luật sư các nguyên đơn cho hay vụ “bịt miệng” VOA làm thế giới “bị cướp đi” dịch vụ tin tức có phẩm chất tốt mà Quốc Hội Mỹ từng hứa lúc thành lập đài này. Bất chấp sắc lệnh Tổng Thống Trump cho rằng VOA “không cần thiết,” vụ “bịt miệng” đài này làm tổn hại lợi ích của Mỹ ở ngoại quốc, theo nhóm luật sư.

Ông Andrew Celli, một trong những luật sư đại diện nhóm kiện, cho hay chính quyền Tổng Thống Trump khó chịu với những đài thuộc USAGM vì nội dung mà những đài này đăng – từ tin tức về Hamas hoặc quyền của người chuyển giới tới những bài chỉ trích ông Trump nặng nề.

Đầu Tháng Ba, Tổng Thống Trump chọn bà Kari Lake, cựu xướng ngôn viên truyền hình và ứng cử viên thống đốc Arizona, phụ trách USAGM. Khi thông báo kế hoạch dẹp bỏ USAGM, bà Lake nói “nạn lãng phí, gian lận và lạm dụng lan tràn” trong cơ quan này – câu nói mà chính quyền Tổng Thống Trump thường sử dụng mỗi khi muốn dẹp bỏ cơ quan liên bang nào đó.

Hôm 15 Tháng Ba, tất cả nhân viên VOA, đài phát thanh quốc tế lớn nhất nước Mỹ được chính phủ trợ cấp, nhận được thông báo của giám đốc nhân sự USAGM rằng họ bị cho nghỉ tạm thời.

VOA chính thức phát thanh lần đầu tiên năm 1942 và phục vụ 361 triệu khán giả toàn cầu bằng 49 thứ tiếng cũng như một số khu vực “thiếu nguồn truyền thông trầm trọng.” Trước khi nhân viên VOA bị cho nghỉ việc tạm thời, đài này có khoảng 2,000 nhân viên và ngân sách hằng năm khoảng $260 triệu.

Đầu Tháng Tư, 16 tổ chức, hội đoàn, và cơ quan truyền thông trong cộng đồng người Việt hải ngoại ký thư gởi các vị dân cử liên bang Hoa Kỳ, mạnh mẽ ủng hộ tiếp tục trợ cấp VOA và RFA, đặc biệt là chương trình Việt ngữ của hai đài này.

Lá thư đề ngày 3 Tháng Tư, được gởi cho Tổng Thống Trump và bốn nhà lãnh đạo Quốc Hội thuộc lưỡng đảng là Thượng Nghị Sĩ John Thune (Cộng Hòa-South Dakota), trưởng khối đa số Thượng Viện; Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện; Thượng Nghị Sĩ Chuck Schumer (Dân Chủ-New York), trưởng khối thiểu số Thượng Viện; và Dân Biểu Hakeem Jeffries (Dân Chủ-New York), trưởng khối thiểu số Hạ Viện.