"Vũ khí kỳ diệu” Tomahawk Ukraine khao khát có thực sự thần thánh, giúp Kiev "nắn gân" Moscow?

[sunshine1104]

Hiện nay Tomahawk lại trở thành tâm điểm trong các cuộc thảo luận giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, giữa bối cảnh Kiev khao khát sở hữu loại vũ khí có thể giúp họ tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Tomahawk đã là trụ cột của lực lượng vũ trang Mỹ trong hơn bốn thập kỷ. Ảnh US NAVY/ GETTY IMAGES.

Dù vậy, một số chuyên gia hoài nghi liệu Tomahawk có thực sự đủ sức xoay chuyển cục diện chiến tranh hay không. Tuy nhiên, nếu Mỹ bàn giao loại vũ khí này cho Ukraine, đó sẽ là một tín hiệu chính trị mạnh mẽ, thể hiện Washington vẫn ủng hộ Kiev sau cuộc gặp đầy sóng gió giữa ông Trump và ông Zelensky hồi tháng 2, đồng thời gửi thông điệp cứng rắn đến Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng ông Trump “đang mất kiên nhẫn” với Moscow.

Trước cuộc gặp với ông Zelensky, Tổng thống Trump cho biết ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Putin và dự kiến sẽ gặp nhà lãnh đạo Nga tại Budapest trong thời gian tới.

Dưới đây là 5 điều cần biết về loại tên lửa hành trình này:

1. Trụ cột của kho vũ khí Mỹ
Tomahawk là tên lửa hành trình BGM-109 được đưa vào biên chế từ 42 năm trước, và kể từ đó, gần như xuất hiện trong mọi chiến dịch quân sự lớn của Mỹ.

Tên lửa này được phóng từ tàu ngầm hoặc tàu chiến mặt nước, có tầm bắn tối đa 1.600 km, tốc độ khoảng 880km/h, bay ở độ cao chỉ vài chục mét so với mặt đất để tránh radar.

Theo tài liệu ngân sách của Hải quân Mỹ, 8.959 quả Tomahawk đã được sản xuất kể từ khi chương trình bắt đầu, và hơn 2.350 quả đã được phóng. Phiên bản mang đầu đạn hạt nhân đã bị loại biên vào năm 2013.

2. Nhiều lần được thử lửa trên chiến trường

Tomahawk lần đầu được sử dụng trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc năm 1991, khi Mỹ dẫn đầu liên quân tấn công Iraq thời Saddam Hussein. Từ đó đến nay, nó liên tục xuất hiện trong các chiến dịch của Mỹ.

Gần đây nhất, 80 quả Tomahawk được phóng vào tháng 1/2024 nhằm vào phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen, và 30 quả khác tấn công cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran vào tháng 6, khi Mỹ tham gia chiến dịch của Israel chống Tehran.

Tomahawk hiện cũng đang phục vụ trong Hải quân Anh. Nhật Bản đã quyết định mua 400 quả, còn Úc và Hà Lan cũng đang cân nhắc đặt hàng.

3. Vũ khí thần kỳ Ukraine khao khát
Mỗi quả Tomahawk mang đầu đạn nổ 450 kg, có thể phá hủy trạm phòng không, sở chỉ huy, sân bay hoặc mục tiêu được bảo vệ nghiêm ngặt.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ (ISW), nếu có Tomahawk, Ukraine có thể tấn công ít nhất 1.655 mục tiêu trong lãnh thổ Nga, bao gồm 67 căn cứ không quân, thậm chí vượt xa cả Moscow.

Tuy nhiên, nguồn cung không dồi dào. Hải quân Mỹ chỉ đặt hàng 57 quả cho năm 2026 - quá ít để hãng Raytheon có thể tăng tốc sản xuất. Theo nhà nghiên cứu tên lửa người Đức Fabian Hoffmann, nếu Ukraine được cấp Tomahawk, chúng nhiều khả năng sẽ được lấy trực tiếp từ kho dự trữ của Mỹ.

Ngoài ra, Ukraine muốn phóng Tomahawk từ mặt đất thay vì từ biển, nhưng bệ phóng trên bộ cực kỳ hiếm: Lục quân Mỹ hiện chỉ có hai tiểu đoàn, mỗi tiểu đoàn 4 bệ phóng, còn Thủy quân lục chiến chỉ có 4 bệ.

4. Không phải “vũ khí thần kỳ”
Dù uy lực lớn, các chuyên gia cảnh báo rằng Tomahawk không phải “vũ khí kỳ diệu có thể giành chiến thắng” cho Ukraine.

Nhà nghiên cứu Stacie Pettyjohn của tổ chức CNAS viết trên mạng X rằng, dù không thể định đoạt chiến tranh, Tomahawk vẫn có “tác động chiến lược và tác chiến đáng kể”.

Tướng Pierre Schill, Tổng tham mưu trưởng Lục quân Pháp cũng đồng ý: “Không một hệ thống vũ khí nào có thể xoay chuyển hoàn toàn tình hình tại Ukraine”.

Ông nhấn mạnh, Ukraine đã tự phát triển khả năng tấn công tầm xa, trong đó có tên lửa hành trình Flamingo – do chính họ thiết kế và đang sử dụng hiệu quả trên thực địa.

5. Thông điệp gửi tới Nga
Theo Tướng Schill, việc Mỹ có thể cung cấp Tomahawk cho Ukraine mang ý nghĩa chính trị và chiến lược nhiều hơn là quân sự.

“Đây là cách ông Trump gửi thông điệp đến ông Putin: Tôi muốn hướng tới hòa bình, nhưng nếu anh không nhượng bộ, tôi sẵn sàng hỗ trợ Ukraine thêm nữa", Tướng Schill nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Tổng thống Putin đã cảnh báo rằng việc cung cấp Tomahawk cho Kiev sẽ là “mức leo thang hoàn toàn mới”, kể cả trong quan hệ Nga – Mỹ.

Phát biểu hôm thứ Tư, ông Trump gọi Tomahawk là “vũ khí đáng kinh ngạc, mang tính tấn công mạnh mẽ”, rồi cảnh báo: “Họ có muốn thấy Tomahawk bay về phía mình không? Tôi không nghĩ vậy".