Đó là người Mỹ lo nghèo và bị vượt mặt. Họ sợ rằng trong tương lai dài hạn bị châu Âu, Nhật Bản và cuối cùng là Trung Quốc vượt mặt và họ trở nên bần cùng. Vậy nên...
Quyết chí hạ màn sắt
Ngày 30/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận sẽ giữ nguyên kế hoạch tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc. Phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump khẳng định không có thay đổi liên quan tới kế hoạch thu thuế ở mức 15% đối với một số hàng hóa trong danh sách các mặt hàng sẽ bị áp thuế trị giá 125 tỷ USD của Trung Quốc từ ngày 1/9.
Đầu tuần này, Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) cũng đã tái khẳng định các kế hoạch của Tổng thống Donald Trump áp thuế bổ sung 5% đối với các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 300 tỷ USD, dự kiến có hiệu lực lần lượt từ ngày 1/9 và 15/12 tới.
Tổng thống Mỹ D. Trump (trái) quyết tâm đánh thuế hàng hóa Trung Quốc
Còn trên trang Twitter, Tổng thống Trump đã phàn nàn rằng GM, vốn từng là "gã khổng lồ" của Detroit - "kinh đô xe hơi" một thời của Mỹ, giờ là một trong những nhà sản xuất ô tô có quy mô hoạt động nhỏ nhất ở đây.
Cho rằng tập đoàn GM đã chuyển các nhà máy lớn sang Trung Quốc trước thời điểm ông lên nắm quyền, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh việc này đã diễn ra dù chính phủ đã hỗ trợ GM tiết kiệm chi phí, do đó tập đoàn này nên đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ.
Giới quan sát nhận định Tổng thống Trump dường như ám chỉ tới thông tin của hãng Bloomberg News về việc GM đã thu hẹp lực lượng lao động còn khoảng 46.000 công nhân Mỹ làm việc theo giờ, ít hơn cả nhà sản xuất ô tô của Italy Fiat Chrysler. Trong hơn 4 thập kỷ qua, GM đã cắt giảm mạnh lực lượng lao động Mỹ vốn đạt con số gần 620.000 công nhân hồi năm 1979.
Tổng thống Trump từ lâu đã ủng hộ các công ty sản xuất ở lại trong nước hoặc chuyển đến Mỹ và đã chỉ trích các công ty chuyển hoạt động ra nước ngoài. Vào năm ngoái, ông đã chỉ trích GM sau khi nhà sản xuất ô tô hàng đầu này công bố kế hoạch cắt giảm hàng nghìn việc làm tại Mỹ và Canada. Vào thời điểm đó, Tổng thống Mỹ đã chỉ trích GM đi ngược lại những gì mà các hãng sản xuất ô tô khác cũng như nhiều công ty khác đang làm.
Ông Trump muốn các công ty Mỹ như GM chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc
Tới tháng 6 vừa qua, GM thông báo về việc đã đầu tư 4,2 tỷ USD vào các nhà máy ở các thành phố Arlington thuộc bang Texas, Flint thuộc bang Michigan, Forth Wayne thuộc bang Indiana, Toledo và Moraine thuộc bang Ohio.
Trung Quốc hiện là thị trường sản xuất ô tô lớn nhất thế giới và chính phủ nước này ủng hộ các nhà sản xuất ô tô lắp ráp tại đây thay vì nhập khẩu từ nước ngoài. Năm ngoái, doanh số GM tại thị trường Trung Quốc đạt 3,6 triệu chiếc, chiếm 43% doanh số bán xe trên toàn thế giới.
Nỗ lực mới nhất của Tổng thống Mỹ đối với các nhà sản xuất ô tô nhằm khuyến khích các tập đoàn này đầu tư nhiều hơn vào Mỹ diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay được giới phân tích nhận định là quyết tâm của ông Trump nhằm hạ “bức màn sắt” kinh tế chống lại Trung Quốc.
Mỹ đã áp thuế 25% đối với các mặt hàng của Trung Quốc trị giá 250 tỷ USD. Đáp lại, Bắc Kinh cũng đã áp mức thuế mới đối với 110 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Quan hệ giữa hai nước tiếp tục xấu đi khi đầu tháng 8, Tổng thống Donald Trump đã công bố kế hoạch áp thuế 10% đối với số hàng hóa trị giá 300 tỷ USD kể từ ngày 1/9 tới. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ phải chịu thuế.
Thương chiến Mỹ-Trung chưa có dấu hiệu dừng lại
Ông chủ Nhà Trắng đã rút lại một phần kế hoạch, hoãn tăng thuế đối với khoảng 60% lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đến ngày 15/12 tới. Đáp lại, Trung Quốc thông báo áp thuế bổ sung đối với hàng hóa trị giá 75 tỷ USD của Mỹ, theo đó từ ngày 1/9 tới, sẽ có 5.078 loại hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc, trong đó nông sản, dầu thô, máy bay cỡ nhỏ... sẽ phải chịu mức thuế bổ sung từ 5% đến 10%.
Ngoài ra, Trung Quốc quyết định sẽ nối lại việc áp thuế bổ sung 25% hoặc 5% đối với ô tô và linh liện nhập khẩu từ Mỹ. Việc áp thuế bổ sung đối với ô tô và linh kiện này có hiệu lực từ ngày 15/12 tới.
Người Mỹ sợ bần cùng, bị vượt mặt
Theo tạp chí Foreign Policy của Mỹ, chính sách cứng rắn, thậm chí là muốn “tách khỏi” Trung Quốc là đảo ngược quá trình đạt được tiến bộ trong thương mại và tài chính toàn cầu hóa suốt 40 năm qua, phá bỏ các chuỗi cung ứng toàn cầu và hủy hoại mối quan hệ làm việc trong lĩnh vực địa chính trị giữa Washington và Bắc Kinh vốn đã tiến triển thất thường.
Tờ tạp chí này cũng điểm lại một loạt dòng tweet gây sửng sốt của Tổng thống Trump hôm 23/8 sau khi Trung Quốc tuyên bố một đợt áp thuế mới đối với hàng hóa Mỹ trị giá 75 tỷ USD. Ông Trump viết:
“Một cách ngu ngốc, đất nước của chúng ta đã để mất hàng nghìn tỷ USD vào tay Trung Quốc trong nhiều năm. Họ đã đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của chúng ta với mức hàng trăm tỷ USD/năm và họ muốn tiếp tục làm điều đó. Tôi sẽ không để việc này xảy ra! Chúng ta không cần Trung Quốc và nói thẳng ra là chúng ta sẽ khá giả hơn nhiều khi không có họ... Do đó, các công ty Mỹ vĩ đại của chúng ta ngay lập tức phải bắt tay tìm kiếm những lựa chọn thay thế Trung Quốc, kể cả việc đưa các công ty về nước và sản xuất tại Mỹ”.
Ông Trump hầu như không có quyền ra lệnh cho các công ty Mỹ?
Foreign Policy nhấn mạnh Tổng thống Trump hầu như không có quyền ra lệnh cho các công ty Mỹ ở bất kỳ nơi nào. Do đó, giới quan sát xem những dòng tweet này chỉ là cơn thịnh nộ mới nhất của một vị tổng thống giận dữ nhận ra rằng cơ hội tái đắc cử của mình đang gặp nhiều rủi ro hơn vì cuộc chiến thương mại dai dẳng với Trung Quốc.
Theo đánh giá của giới phân tích Mỹ, ông Trump dường như không theo đuổi mục tiêu đạt một thỏa thuận với Trung Quốc khi tỏ ra cứng rắn hơn đối với các tập đoàn Mỹ đang làm ăn với Trung Quốc. Bằng cách đòi hỏi những điều kiện quá mức từ Bắc Kinh, ông đã khiến các cuộc đàm phán thất bại và ủng hộ một “cuộc ly hôn” với Trung Quốc.
Có ý kiến cho rằng bằng cách nào đó có thể khôi phục sự thịnh vượng mà nhiều người Mỹ nhớ nhung, từ những ngày tầng lớp công nhân trung lưu được trả lương hậu hĩnh chưa bị ảnh hưởng từ “giá Trung Quốc” và nguồn cung cấp lao động giá rẻ dường như vô hạn, đặc biệt là từ Đông Á.
Tuy nhiên, Foreign Policy dẫn đánh giá của các nhà kinh tế học và chuyên gia thương mại cho rằng đó chỉ là tưởng tượng. Khi tìm cách chia tách Mỹ khỏi Trung Quốc, ông Trump sẽ chỉ thành công một điều: chia tách Mỹ khỏi nền kinh tế toàn cầu, đồng nghĩa với một tương lai trong dài hạn bị châu Âu, Nhật Bản và cuối cùng là Trung Quốc đánh bại và trở nên bần cùng.
"Bức màn sắt" kinh tế sẽ bủa vây chính nước Mỹ?
Ông Adam Posen, Chủ tịch Viện nghiên cứu kinh tế quốc tế Peterson, cho rằng các biện pháp như hiện nay không chỉ gây ra thiệt hại đối với thị trường khổng lồ của Trung Quốc mà còn cả sự tổn hại đối với uy tín toàn cầu của các thương hiệu Mỹ và khả năng các công ty châu Âu sẽ nhanh chóng bước vào để thay thế vị trí của Mỹ.
Theo số liệu của Cục Thống kê dân số của Mỹ năm 2018, Trung Quốc là đối tác thương mại nhập khẩu hàng đầu của 24 bang và thủ đô Washington DC. Trong khi đó có 4 bang xuất khẩu nhiều hàng hóa sang Trung Quốc hơn bất kỳ quốc gia nào là Oregon, Washington, Alaska và South Carolina. Bất kỳ sự leo thang căng thẳng thương mại bào sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế của những bang đó.
Trước đó, Văn phòng Thương mại Mỹ ngày 29/8 cảnh báo nguy cơ suy thoái kinh tế đang ngày càng gia tăng do tranh chấp thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời hối thúc hai nước rút lại chính sách thuế quan mới dự kiến có hiệu lực vào 1/9 và 15/12 tới, cũng như nối lại đàm phán nhằm chấm dứt căng thẳng kéo dài hơn 1 năm qua.
Ông Thomas Donohue, người đứng dầu Văn phòng Thương mại Mỹ, cảnh báo chính sách tăng thuế quan liên tục của Mỹ hiện nay không làm tăng triển vọng để hai bên đạt được thỏa thuận chấm dứt căng thẳng thương mại và đe dọa khiến kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái.
VietBF@ sưu tầm.
