Trầm cảm sau sinh gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vậy cần dựa vào những dấu hiệu nào để nhận biết phụ nữ sau sinh mắc bệnh trầm cảm. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rơ hơn về căn bệnh này.
Theo TS.BS Lê Thị Thu Hà (Bệnh viện Từ Dũ TPHCM), trầm cảm sau sinh là t́nh trạng liên quan đến suy nghĩ và cảm giác mệt mỏi, buồn chán, lo lắng xuất hiện sau sinh. Những phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sau sinh thường kèm theo trạng thái lo sợ con ḿnh sẽ bị hại và bản thân ḿnh là người mẹ xấu.
Trầm cảm sau sinh có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, có thể thoáng qua hoặc kéo dài. Hiểu biết về trầm cảm sau sinh là bước quan trọng giúp người mẹ nhanh hồi phục và khỏe mạnh sau sinh.
Dưới đây là 9 dấu hiệu nhận biết sớm bệnh trầm cảm sau sinh
Suy nhược cơ thể
Nhiều sản phụ cảm thấy đau khổ, vô vọng tăng dần sau khi sinh con, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lư do cụ thể nào cả. Đôi khi họ lại cảm thấy bị chồng, gia đ́nh, bạn bè bỏ rơi. Những cảm giác này thường không có căn cứ. Những phụ nữ suy nhược này có thể rơi vào trạng thái mệt mỏi triền miên, thờ ơ với công việc nhà. Họ không buồn tắm rửa, chải chuốt.
Lo lắng
Những bà mẹ suy yếu thường hay có nhiều mối lo, thường là về sức khỏe bản thân. Có thể họ cảm thấy đau dữ dội ở đâu đó nhưng bác sĩ lại chẳng t́m ra nguyên nhân. Thường là đau ở đầu và ở cổ. Những người khác lại đau lưng, đau ngực, có thể là do các vấn đề về tim. Bà mẹ có nhiều than phiền về sức khỏe đến nỗi điều này càng làm cho họ stress thêm.
Triệu chứng thường gặp nhất là đau một vùng nào đó trên cơ thể và cảm giác bị bệnh. Những triệu chứng này sẽ trở nên trầm trọng nếu không được chữa trị.
Bà mẹ nhiều khi cảm thấy căng thẳng và thiếu tự tin khi ra khỏi nhà. Họ thậm chí khó có thể gặp gỡ những người bạn thân, từ chối trả lời điện thoại hay thư từ. Trong trường hợp này, người mẹ thường không đến bác sĩ nên gia đ́nh cần mời bác sĩ đến nhà.
Hoảng hốt
Người mẹ có thể cảm thấy hoảng hốt đối với những t́nh huống xảy ra hằng ngày và khó có thể b́nh tĩnh lại. V́ thế, tốt nhất là giúp họ tránh những t́nh huống mà họ bị stress.
Trầm cảm sau sinh gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Ảnh minh họa
Căng thẳng
Căng thẳng thường đi kèm với trầm cảm. Những bà mẹ bị căng thẳng thường bị trầm cảm nặng nề hơn. Họ thường khó có thể thư giăn được, nhiều khi có cảm giác như muốn nổ tung ra.
Loại căng thẳng này là một triệu chứng của trầm cảm, không thể giải quyết bằng thuốc an thần được. Phụ nữ uống thuốc an thần không nên thất vọng v́ không làm việc được. Nếu chuyển sang một số dạng thuốc khác ít tính phụ thuộc hơn th́ sẽ tốt.
Cảm giác bị ám ảnh
Bà mẹ bị trầm cảm thường hay bị ám ảnh, có thể về một người, một t́nh huống hay một hoạt động cụ thể nào đó. Vài người có thể trở nên sợ hăi và tin rằng ḿnh là mối nguy hại cho các thành viên trong gia đ́nh, đặc biệt là đứa trẻ.
Những nỗi sợ này là triệu chứng thường gặp của trầm cảm, có thể đi kèm với cảm giác tội lỗi. Điều này thường không có nguyên do, nhưng nếu người mẹ sợ ảnh hưởng đến con ḿnh th́ nên báo với gia đ́nh và bác sĩ.
Mất tập trung
Bà mẹ mắc trầm cảm thường khó tập trung đọc sách, xem tivi hay tṛ chuyện b́nh thường. Họ sẽ cảm thấy trí nhớ kém, đôi lúc không sắp xếp được suy nghĩ. Người bị trầm cảm có thể ngồi không làm ǵ, chỉ nghĩ rằng họ cảm thấy rất tồi tệ.
Rối loạn giấc ngủ
Phụ nữ bị trầm cảm sau sinh thường rất khó ngủ. Họ có thể thao thức đến gần sáng, hoặc không ngủ được tí ǵ. Không chỉ mất ngủ, phụ nữ c̣n cảm thấy bồn chồn, lo lắng, thao thức, thường xuyên tỉnh giấc để kiểm tra xem trẻ có khóc hay gặp vấn đề ǵ khác.
Giấc ngủ ở phụ nữ sau sinh có đặc điểm là giấc ngủ nông, dù một tiếng động nhỏ cũng có thể đánh thức người mẹ. Phụ nữ sau sinh bị mất ngủ c̣n kèm theo các biểu hiện của chứng trầm cảm sau sinh như: tâm trạng hay thay đổi, lo lắng quá mức, luôn cảm thấy buồn bă, dễ bị kích động.
Mất hứng thú t́nh dục
Mất hứng thú t́nh dục có thể xảy ra đối với các bà mẹ trầm cảm sau sinh, thường kéo dài một thời gian. Khi bị trầm cảm, các chất dẫn truyền thần kinh thiếu hụt, là nguyên nhân khiến năo bộ khó gửi tín hiệu đến các cơ quan sinh dục, gây hiện tượng suy giảm ham muốn t́nh dục.
Triệu chứng tâm lư
Thay đổi khẩu vị và tăng hoặc giảm cân.
Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
Tâm trạng buồn bă.
Cảm thấy vô dụng hay tội lỗi.
Khó tập trung hoặc không quyết đoán.
Giảm hứng thú hoạt động.
Suy nghĩ, hành động, phản ứng chậm.
Mệt mỏi, thiếu sinh lực.
Điều trị bệnh trầm cảm sau sinh được áp dụng bằng phương pháp nào?
Theo PGS.TS Nguyễn Danh Cường – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương Hà Nội, cần phải xác định được rơ dấu hiệu trầm cảm sau sinh của người mẹ mới có thể đưa ra các cách, phương pháp điều trị cho bệnh lư này.
Đối với dấu hiệu buồn sau sinh thường nhẹ và hồi phục tự nhiên, không điều trị đặc hiệu nào khác ngoài hỗ trợ và trấn an bệnh nhân.
Người bệnh bị trầm cảm nặng th́ có cách điều trị không dùng thuốc và dùng thuốc.
Đối với cách điều trị không dùng thuốc, dùng phương pháp tâm lư liệu pháp tập trung vào chính ḿnh trong điều trị trầm cảm sau sinh. Tập trung mối quan hệ giữa bệnh nhân với người khác chủ yếu với chồng và với con.
Đối với cách điều trị dùng thuốc, đa số nghiên cứu hiệu quả của Fluoxetine, Sertraline, Venlafaxine trong điều trị trầm cảm sau sinh với liều chuẩn và dung nạp tốt. Nếu triệu chứng lo âu nặng th́ phối hợp thêm Benzodiazepine (Alprazolam, Lorazepam). Thuốc chống trầm cảm bài tiết qua sữa khác nhau. Fluoxetine và Sertraline qua sữa khi cho con bú có biến chứng nặng trên trẻ sơ sinh nhưng biến chứng này hiếm gặp.
Đối với trầm cảm sau sinh nặng có nguy cơ tự tử th́ cần cần phải sử dụng biện pháp choáng điện (ECT), biện pháp này cần dùng sớm ở bà mẹ trầm cảm sau sinh v́ an toàn và hiệu quả điều trị cao. Lựa chọn phương pháp điều trị, điều quan trọng phải xem khả năng nhập viện lâu dài của bà mẹ có ảnh hưởng trên sự phát triển của con và mối liên hệ mẹ – con.
Thuốc điều trị bệnh trầm cảm có tác dụng phụ không?
Trên Báo Sức khỏe & Đời sống, bác sĩ chuyên khoa cho biết, việc sử dụng thuốc Tây không những có nguy cơ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm mà c̣n gây ra những tác dụng phụ cho cơ thể và sức khoẻ. Việc lạm dụng thuốc trong điều trị chứng trầm cảm dễ khiến người bệnh rơi vào t́nh trạng phụ thuộc vào thuốc. Ngoài ra để lại những tác dụng phụ xấu như:
Làm người bệnh ngủ li b́ trong thời gian dài.
Mập, tăng cân rất nhanh hoặc gầy yếu rất nhanh.
Giảm trí nhớ từ từ.
Nhiều trường hợp gây ra chứng mất ngủ, khó ngủ.
Đau đầu, nhức đầu.
Cơ thể dần mất đi sức lực, trí lực giảm sút.
Nhớ nhớ quên quên, không minh mẫn.
Gây nên các bệnh lư nghiêm trọng khác như: suy thận, suy gan, viêm dạ dày…
Làm người bệnh nghĩ đến tự sát.
Gây suy giảm thể lực, làm người bệnh trở nên mệt mỏi hơn.
Nhờn thuốc, buộc phải dùng thuốc liên tục hoặc tăng liều trong thời gian dài để cảm thấy thoải mái, an thần…
VietBF@sưu tập
