Theo như có nhiều giới chuyên gia khó tìm được lời giải thích nếu các nhà quảng cáo ra đi không trở lại, liệu mạng xã hội X có thể tồn tại?, sau khi có cuộc công kích mang tính bất chấp của tỷ phú Musk nhằm vào các nhà quảng cáo tẩy chay X, trước đây là Twitter.
Hồi tháng Tư, lần đầu tiên tôi đã phỏng vấn Musk, trong số nhiều cuộc trả lời của ông ấy trước báo giới mang tính hỗn loạn liên quan đến việc thâu tóm X.
Sau khi tôi suy nghĩ lại, ông ấy đã nói điều gì đó mang tính chất hé lộ, nhưng khi đó tôi đã không để ý.
Khi nói về mảng quảng cáo, ông ấy nói: "Nếu Disney cảm thấy thoải mái với việc quảng cáo phim cho trẻ em trên [Twitter], và Apple cảm thấy thoải mái quảng cáo trên iPhone, thì đây là những dấu hiệu tốt cho thấy Twitter là một nơi tốt để quảng cáo."
Bảy tháng sau đó, Disney và Apple không còn quảng cáo trên X nữa - và Musk bảo với các công ty đã bỏ quảng cáo trên X là "Go [một từ xúc phạm] yourself."
Các công ty đã ngừng quảng cáo sau một cuộc điều tra của một tổ chức Mỹ, mang tên Media Matters for America, đã dán nhãn quảng cáo xuất hiện cạnh một bài đăng ủng hộ Đức Quốc xã. X đã thách thức gay gắt bản báo cáo này, chất vấn các phương pháp nghiên cứu và khởi động một vụ kiện nhằm vào tổ chức này.
Trong một cuộc phỏng vấn nảy lửa hôm thứ Tư tuần rồi 29/11, Musk đã dùng từ "b" - trong từ 'bankruptcy (phá sản), một dấu hiệu cho thấy sự tẩy chay đang gây tổn hại đến kết quả kinh doanh của công ty.
Đối với một công ty ông đã mua với giá 44 tỷ USD hồi năm ngoái, việc phá sản có thể là điều không thể nghĩ tới nổi. Nhưng chuyện này có khả năng xảy ra.
Để hiểu lý do vì sao, bạn phải nhìn vào việc X phụ thuộc vào nguồn doanh thu quảng cáo ra sao - và đó là lý do vì sao các nhà quảng cáo đang không quay trở lại.
Mặc dù chúng tôi không có những số liệu mới nhất, hồi năm ngoái, khoảng 90% doanh thu của X đến từ quảng cáo. Đây là trái tim của lĩnh vực này.
Hôm thứ Tư tuần rồi, Musk cũng có ẩn ý hơn về điều này.
"Nếu công ty thất bại... nó thất bại vì việc tẩy chay quảng cáo. Và đó là điều sẽ khiến công ty bị phá sản." ông nói.
Trả lời tại thượng đỉnh thường niên DealBook của New York Times tại New York, Elon Musk đã phát đi một thông điệp gay gắt dành cho các công ty quảng cáo
Mark Gay, trưởng nhân viên khách hàng của một công ty marketing tại Ebiquity, đã làm việc với hàng trăm công ty, nói không có dấu hiệu bất kỳ ai quay trở lại X.
"Tiền đã chảy đi và không ai hiện có chiến lược tái đầu tư vào đó nữa," ông nói.
Hôm thứ Sáu tuần rồi, nhà khổng lồ bán lẻ Walmart tuyên bố sẽ không quảng cáo trên X.
Sau khi Musk nói với những công ty quảng cáo đã rời khỏi X khi trả lời phỏng vấn hôm thứ Tư tuần rồi tại Thượng đỉnh DealBook thường niên của tờ New York Times, ông đã nói đến những chuyện khiến các công ty quảng cáo này 'cau mày' khó chịu hơn.
"Chào Bob," ông nói - ám chỉ đến Giám đốc điều hành Disney, Bob Iger.
Khi Musk đặt các giám đốc điều hành "trong tầm ngắm" như vậy, họ sẽ có khuynh hướng trở nên dè dặt hơn trong việc muốn có dính dáng đến X, Lou Paskalism, từ công ty tư vấn marketing AJL Advisory nói.
Jasmine Enberg, nhà phân tích chính từ Insider Intelligence, cho biết thêm: "Không cần phải có một chuyên gia truyền thông xã hội để hiểu rằng chuyện công kích mang tính công khai và cá nhân nhằm những nhà quảng cáo và các công ty đang trả tiền cho X sẽ không tốt cho tình hình kinh doanh."
Vậy X có thể bị phá sản không?
Nếu các công ty quảng cáo ra đi không trở lại, Musk còn lại gì?
Khi tôi phỏng vấn ông ta hồi tháng Tư, rõ ràng Musk hiểu là đóng phí đăng ký [subscription] cho X sẽ không thay thế khoản tiền quảng cáo.
"Nếu bạn có một triệu người đăng ký, như khoảng 100 USD một năm, thì số tiền là 100 triệu USD. Đây là dòng doanh thu tương đối nhỏ nếu so với từ quảng cáo," ông ấy nói với tôi.
Hồi năm 2022, doanh thu từ quảng cáo của Twitter là khoảng 4 tỷ USD. Công ty Insider Intelligence ước tính năm nay doanh thu sẽ rớt xuống 1,9 tỷ USD.
Hiện X có gánh hai khoản chi phí lớn. Trước tiên là lương cho nhân viên. Musk đã cắt giảm triệt để, sa thải hàng ngàn gười.
Thứ hai là khoản chi phí lãi vay mà Musk đã bỏ ra để mua Twitter, khoảng 13 tỷ USD. Theo Reuters, X hiện phải trả 1,2 tỷ USD hoặc khoảng đó cho tiền lãi vay mỗi năm.
Nếu công ty không thể chi trả phần lãi vay hoặc trả cho nhân viên, thì, vâng, X có thể bị phá sản.
Nhưng đây sẽ là một kịch bản cực đoan mà Musk chắc hẳn muốn tránh.
Ông chủ của X, Elon Musk và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, trong chuyến đi vào ngày 27/11 đến Kibbutz Kfar Aza, nơi đã chịu cuộc tấn công ngày 7/10 từ Hamas
Musk có các lựa chọn. Điều đơn giản nhất cho Musk sẽ là bỏ thêm tiền của ông ấy vào - và có vẻ là ông ta không muốn làm chuyện này.
Musk có thể cố gắng thương thảo lại với các ngân hàng để giảm khoản chi phí lãi vay. Ông ta có thể đề nghị, ví dụ, "một dạng thanh toán lãi vay" có thể được hoãn.
Nhưng nếu việc thương lượng này không thành công và ngân hàng không nhận được tiền thanh toán, thì việc phá sản có thể là lựa chọn duy nhất, và vào điểm đó, các ngân hàng có thể cố gắng thúc đẩy việc thay đổi thành phần lãnh đạo của X.
"Chuyện này sẽ trở nên rất rối ren và phức tạp," Jared Ellias, Giáo sư Luật từ trường Luật, Đại học Harvard. "Và điều này sẽ trở nên cực kỳ mang tính thách thức. Chuyện này sẽ trở nên rất ồn ào bởi vì Musk sẽ phải cung cấp bằng chứng và ra đối chất trước tòa.
Chuyện này có thể thật kinh khủng cho danh tiếng kinh doanh của Musk, và sẽ có thể ảnh hưởng đến cách Musk vay tiền trong tương lai.
Và trong kịch bản bị phá sản thì không, liệu X chỉ đơn giản là ngừng hoạt động hay không?
"Tôi thấy chuyện này rất khó tin," Ellias nói. "Nếu chuyện đó xảy ra, sẽ bởi vì Elon Musk quyết định rút đi. Nhưng thậm chí như vậy, nếu ông ta quyết định làm chuyện đó, những ngân hàng cho vay sẽ có lựa chọn đưa công ty này vào diện phá sản, bổ nhiệm một người được ủy thác và đưa tình hình kinh doanh quay trở lại," ông nói.
Chuyện gì tiếp theo dành cho Musk?
Giải pháp rõ ràng cho tất cả vấn đề này dành cho X chỉ đơn giản là tìm một nguồn thu khác - một cách nhanh chóng. Musk chắc hẳn đang ra sức làm chuyện này.
Ông ta đã khởi động một dịch vụ cuộc gọi qua audio và video. Hồi tháng rồi, ông ta cũng tự đăng video mình đang chơi video game - ông hy vọng X có thể cạnh tranh với các ứng dụng như Twitch.
Musk muốn X trở thành một "ứng dụng mọi thứ", bao trùm từ chat đến thanh toán trên mạng.
Theo New York Times, vốn nắm được bản trình bày tăng doanh thu mà Musk đã gửi cho các nhà đầu tư hồi năm ngoái, X được cho sẽ mang lại 15 triệu USD từ lĩnh vực thanh toán trong năm 2023, tăng lên khoảng 1,3 tỷ USD trước năm 2028.
X cũng đang sở hữu một 'kho báu' khổng lồ về dữ liệu, và các kho khổng lồ các hội thoại trước đây có thể được dùng để huấn luyện những chatbot. Musk tin rằng dữ liệu này có giá trị vô cùng lớn.
Vì vậy X có tiềm năng.
Nhưng trong ngắn hạn, không có sự lựa chọn nào trong số này lắp đầy được khoảng trống mà các nhà quảng cáo đã để lại.
Đó là lý do tại sao sự công kích đầy bất chấp của Musk lại khiến nhiều người khó hiểu.
"Tôi không có bất kỳ dạng lý thuyết nào có thể đưa ra lời giải thích hợp lý," Paskalis nói. "Có một mô hình doanh thu nào đó trong đầu ông ta mà tôi không thể nắm được."
