Mỹ sẽ đối mặt với một mối đe dọa lớn nhằm vào các vũ khí chiến lược của nước này, theo sau vụ tấn công bất ngờ mà Ukraine thực hiện nhằm vào các máy bay Nga trong chiến dịch Mạng nhện.
Nhiều máy bay ném bom chiến lược của Mỹ như B2 không được đỗ trong các điểm trú ẩn kiên cố. (Nguồn: CNN)
Cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái (drone) gây sốc của Ukraine nhằm vào các máy bay ném bom chiến lược của Nga trong tuần này đã khiến nhiều tướng lĩnh và nhà phân tích ở Mỹ phải xem xét lại mối đe dọa nhằm vào loạt máy bay có giá trị cao của Mỹ đóng tại các căn cứ trong nước và nước ngoài. Kết quả là họ đều thấy tình hình rất đáng lo ngại.
“Đây là khoảnh khắc khiến chúng ta phải nhướn mày”, Tướng David Allvin, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, đã phát biểu tại một hội nghị quốc phòng ở Washington hôm 3/3, đồng thời nói thêm rằng Mỹ cũng dễ vấp phải cuộc tấn công tương tự với những gì Nga đã hứng chịu.
Không có nơi trú ẩn an toàn cho máy bay
“Ngay cả trong nước Mỹ cũng không có nơi trú ẩn nào thực sự an toàn – đặc biệt là khi các căn cứ của chúng ta ở nội địa về cơ bản là hoàn toàn không được gia cố”, Thomas Shugart, một thành viên cấp cao tại Trung tâm An ninh nước Mỹ Mới (CNAS), chia sẻ chung quan điểm với hãng tin CNN.
Shugart nói “không được gia cố” với ý Mỹ không có đủ nơi trú ẩn để máy bay chiến đấu có thể đỗ ở trong và được bảo vệ tốt khỏi các cuộc không kích, dù là do drone thực hiện hay do tên lửa tấn công.
Cuộc tấn công bằng drone của Ukraine thực sự là một chiến dịch quân sự đáng chú ý. Các quan chức quân đội Ukraine cho biết 41 máy bay của Nga đã bị tấn công trong một chiến dịch được tổ chức bài bản, khiến một số máy bay ném bom chiến lược và máy bay cảnh báo sớm bị phá hủy, hư hại. Phân tích sâu từ nhiều nguồn tin và hình ảnh vệ tinh sau đó cho thấy ít nhất 12 máy bay bị phá hủy hoặc hư hại.
Theo các nguồn tin của Ukraine, chiến dịch sử dụng drone được lén tuồn vào lãnh thổ Nga, giấu trong các khoang chứa làm từ gỗ đặt trong container. Các xe tải chở những container này đã di chuyển tới 4 căn cứ không quân của Nga. Khi gần đến nơi, phần mái của các container được mở ra và từ đó drone sẽ cất cánh bay đi tấn công mục tiêu Nga.
CNN nói rằng các máy bay Nga bị tấn công trong điều kiện nằm trên đường băng của căn cứ và không có mái che. Máy bay của Mỹ cũng được bố trí tại căn cứ nội địa và cả các căn cứ nước ngoài trong những điều kiện tương tự.
“Chúng ta khá dễ bị tổn thương”, Tướng Mỹ về hưu Stanley McChrystal chia sẻ với CNN vào đầu tuần này. “Chúng ta có rất nhiều tài sản giá trị cao, với chi phí cực kỳ đắt đỏ”.
Phía Ukraine tuyên bố các cuộc tấn công của họ đã phá hủy các máy bay Nga trị giá khoảng 7 tỷ USD. Để so sánh, một máy bay ném bom B-2 của Không quân Mỹ có giá 2 tỷ USD, và Mỹ chỉ có 20 chiếc. Hồi tháng 1 năm nay, Shugart đã tham gia viết một báo cáo nêu bật mối đe dọa đối với những cơ sở quân sự của Mỹ, trong trường hợp xảy ra bất kỳ cuộc xung đột nào giữa các siêu cường.
Theo báo cáo, các lực lượng tấn công của đối phương gồm máy bay, bệ phóng tên lửa đặt trên mặt đất, tàu nổi, tàu ngầm và các lực lượng đặc biệt có thể tấn công máy bay Mỹ và những hệ thống hỗ trợ chúng tại hàng loạt sân bay trên toàn cầu, bao gồm cả ở lục địa Mỹ. Shugart tác giả báo cáo Timothy Walton nói rằng các mô phỏng và phân tích kịch bản chiến tranh cho thấy "phần lớn tổn thất máy bay của Mỹ có khả năng xảy ra ngay trên mặt đất, tại các sân bay (và tổn thất có thể rất nghiêm trọng)".
Một báo cáo từ tạp chí Air and Space Forces công bố hồi năm ngoái cũng chỉ ra rằng Căn cứ Không quân Anderson trên đảo Guam ở Thái Bình Dương không có nơi trú ẩn kiên cố cho máy bay. Căn cứ này được CNN đánh giá là cơ sở không quân quan trọng nhất của Mỹ tại Thái Bình Dương - nơi luân chuyển các máy bay ném bom B-2 cũng như máy bay ném bom B-1 và B-52. Tuần này Tham mưu trưởng Không quân Mỹ Allvin đã thừa nhận vấn đề. “Hiện tại, tôi không nghĩ chúng ta đã đạt được mức độ bảo vệ cần thiết," ông phát biểu tại một hội nghị của CNAS.
Theo McChrystal, Mỹ phải xem lại cách thức bảo vệ cơ sở và máy bay của mình tại căn cứ ở đảo Guam, đồng thời cũng phải thay đổi cách thức giám sát các khu vực lân cận căn cứ. "Sự việc đã mở rộng phạm vi các mối đe dọa mà bạn phải ứng phó”, ông nói.
Đầu tư cho phòng thủ hay tấn công
Nhưng việc tăng phòng thủ rất tốn kém và theo Allvin, điều này sẽ đặt Mỹ vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan về ngân sách.
Liệu Mỹ có chi tiền để xây những nhà chứa kiên cố mới cho máy bay, cùng các biện pháp ngăn chặn drone và tên lửa tấn công, hay sẽ dồn tiền cho cho các vũ khí tấn công để chiến đấu với kẻ thù?
Tổng thống Donald Trump hiện muốn xây một phiên bản ‘Vòm sắt’ giống Israel phủ lên khắp nước Mỹ. Nhưng ngay cả việc xây một phiên bản thu nhỏ đặt ở Thái Bình Dương cũng phải mất nhiều thời gian (và tiền bạc).
“Nếu tất cả những gì chúng ta làm chỉ là phòng thủ và không thể bắn trả, thì đó không phải là cách sử dụng tiền hợp lý ", Allvin nói tại hội nghị CNAS. "Chúng tôi luôn biết rằng việc gia cố căn cứ là điều cần làm", Allvin nói, nhưng cho biết thêm các hạng mục khác đã được ưu tiên chi ngân sách.
Theo CNN, nơi trú ẩn kiên cố cho máy bay không hào nhoáng và không có khả năng thu hút sự quan tâm như các dự án quốc phòng quy mô khác, bao gồm máy bay ném bom B-21 tân tiến, mỗi chiếc dự kiến có giá khoảng 700 triệu USD. Tổng thống Trump gần đây cũng nói rằng Không quân sẽ chế tạo một máy bay chiến đấu tàng hình mới mang tên F-47, với chi phí ban đầu là 300 triệu USD cho mỗi máy bay.
Tuy nhiên những chiếc máy bay này có thể chết trên mặt đất nếu người Mỹ không bảo vệ nó. Được biết, một nơi trú ẩn kiên cố cho máy bay có chi phí xây dựng khoảng 30 triệu USD.
Nhiều máy bay quân sự Mỹ cũng không có nơi trú ẩn kiên cố mà phải đỗ trên đường băng. (Nguồn: CNN)
Trở lại vụ tấn công của Ukraine vào Nga, diện tích rộng lớn của đất nước này là một điểm yếu, khiến cho công tác kiểm soát biên giới trở nên khó khăn. Nhưng Mỹ cũng chia sẻ cùng một vấn đề với Nga. Các căn cứ máy bay ném bom của Không quân Mỹ thường nằm sâu trong đất liền, nhưng nhiều phương tiện lớn và nhỏ đều có thể tiếp chúng ở cự ly gần.
Ví dụ, tất cả 20 máy bay ném bom B-2 đều đồn trú tại Căn cứ Không quân Whiteman ở Missouri. Căn cứ này chỉ cách Xa lộ Liên tiểu bang 70 khoảng 40km về phía Nam, với hàng nghìn phương tiện thương mại đi qua mỗi ngày.
Tương tự, Căn cứ Không quân Dyess ở Texas, một trong những nơi đóng quân của máy bay ném bom B-1, nằm ngay phía Nam của một tuyến giao thông lớn khác là Xa lộ Liên tiểu bang 20.
“Hãy nghĩ đến tất cả các container và người nhập cảnh bất hợp pháp ở trong biên giới của chúng ta”, Carl Schuster, cựu giám đốc phụ trách chiến dịch tại Trung tâm tình báo Liên quân của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ, cho biết. "Mối liên hệ này chắc chắn sẽ khiến một số người trong giới cầm quyền Mỹ thấy nhột".
