Khi các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc gặp nhau để đàm phán thương mại tại London vừa qua, mối quan tâm chính của Washington là liệu Bắc Kinh có nới lỏng ḍng chảy của các nguyên liệu đất hiếm hay không.
Một công nhân làm việc tại một mỏ đất hiếm ở huyện Nam Thành, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. (Nguồn: Reuters)
Trung Quốc thống trị chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu, khai thác khoảng 70% và tinh chế 90% vật liệu được sử dụng để sản xuất mọi thứ, từ turbin gió, thiết bị quốc pḥng đến xe điện và ghế ô tô.
Mỹ hầu như không sản xuất bất kỳ loại đất hiếm nào trên thế giới và việc khai thác đất hiếm có thể gây ra hậu quả tàn khốc cho môi trường.
Điểm yếu kinh tế đó đă trở nên rơ ràng hơn kể từ tháng Tư, khi Trung Quốc áp đặt lệnh kiểm soát xuất khẩu đối với 7 kim loại đất hiếm chiến lược và các nam châm liên quan trong bối cảnh cuộc chiến thương mại leo thang với Tổng thống Donald Trump.
Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia nói với CNBC ngày 9/6 rằng các nhà đàm phán Mỹ tại London đang t́m kiếm một "cái bắt tay" từ Trung Quốc về đất hiếm sau khi ông Trump nói rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă đồng ư nối lại ḍng chảy đất hiếm trong cuộc điện đàm đầu tiên giữa hai nhà lănh đạo kể từ khi ông Trump trở lại nhiệm sở.
Trong một bài xă luận ngày 9/6, Tân Hoa xă cho biết các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm không phải là "con bài mặc cả ngắn hạn" cho các cuộc đàm phán thương mại, mà là một chính sách có trách nhiệm nhằm ngăn chặn đất hiếm (vốn có thể được dùng cho cả mục đích dân sự và quân sự) "được sử dụng trong các hoạt động đe dọa ḥa b́nh và an ninh quốc tế".
Những tín hiệu hy vọng đă xuất hiện trong những ngày gần đây. Vào ngày 7/6, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết họ sẵn sàng đàm phán về kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và họ "xem xét đầy đủ các nhu cầu và mối quan tâm chính đáng của các quốc gia khác".