Israel tiến hành không kích sâu vào lãnh thổ Iran mà không cần tiếp nhiên liệu giữa hành trình. Điều này nhờ cải tiến bí mật trên tiêm kích F-35I với sự phối hợp của Washington, cho phép mang thêm nhiên liệu mà không làm lộ tín hiệu radar.
Cải tiến kỹ thuật mang tính bước ngoặt
Trong một cuộc phỏng vấn với trang Middle East Eye (MEE), hai quan chức quốc phòng Mỹ xác nhận rằng Israel đã điều chỉnh kỹ thuật trên dòng tiêm kích tàng hình F-35I Adir, phiên bản F-35 dành riêng cho Không quân Israel, để có thể mang thêm nhiên liệu mà không cần tiếp liệu trên không.
Thông tin này làm sáng tỏ một câu hỏi lớn được đặt ra sau cuộc không kích ngày 13/6: Làm thế nào các máy bay tàng hình của Israel có thể bay sâu vào lãnh thổ Iran, với quãng đường cả đi và về ít nhất 2.000 km, mà không hạ cánh hoặc tiếp nhiên liệu giữa hành trình? Các giả thuyết từng được đưa ra bao gồm sử dụng căn cứ tạm tại vùng Vịnh hoặc Azerbaijan. Tuy nhiên, cả hai nguồn tin của Mỹ đều khẳng định không có hoạt động tiếp liệu trên mặt đất hoặc trên không trong chiến dịch này.
Việc Israel vượt qua giới hạn về tầm bay tác chiến cho thấy nước này đã giải quyết thành công một trong những điểm yếu đáng kể của dòng F-35, đó là dung tích bình nhiên liệu hạn chế. Tầm hoạt động chiến đấu công khai của F-35 là gần 1.100 km, trong khi khoảng cách một chiều từ Israel tới Iran rơi cũng đã gần 1.000 km.
Khác với các loại tiêm kích thế hệ 4 có thể dễ dàng gắn thêm thùng nhiên liệu phụ dưới cánh, F-35 được thiết kế để tối ưu khả năng tàng hình khiến mọi thay đổi bên ngoài, dù là nhỏ, đều có nguy cơ làm giảm hiệu quả tránh radar.
Theo các nguồn tin, giải pháp được Israel áp dụng là gắn thêm “drop tank”, thùng nhiên liệu phụ có thể vứt bỏ được, nhằm mở rộng tầm bay. Loại thùng này thường được treo dưới cánh và có thể thả đi sau khi dùng hết nhiên liệu. Tuy nhiên, việc tích hợp drop tank trên F-35 đòi hỏi trình độ kỹ thuật rất cao vì máy bay phải duy trì thiết kế khí động học và khả năng tàng hình. Bất kỳ điểm gắn kết nào không được che phủ bằng vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM) đều có thể khiến máy bay dễ bị phát hiện.
Chuyên gia hàng không Richard Aboulafia từ công ty Aerodynamic Advisory nhận định: “Thử thách thực sự là gắn thùng nhiên liệu mà không làm ảnh hưởng đến tính năng tàng hình. Không chỉ là việc gắn thêm thùng phụ mà còn phải tích hợp nó vào hệ thống khí động học, thiết kế lại các điểm nối, đường ống nhiên liệu, hệ thống điều khiển bay… như một ca ‘phẫu thuật’ tinh vi trên một dòng máy bay đã hoàn thiện”.
Trước đó, tạp chí The Aviationist từng chỉ ra rằng nếu thùng nhiên liệu bị thả khi hết tác dụng, các điểm nối lộ ra có thể trở thành mục tiêu dễ bị radar phát hiện, trừ khi chúng được bao phủ bởi vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM).
Một báo cáo từ truyền thông Israel năm 2021 cho biết thời điểm đó Không quân Israel đang nghiên cứu một loại thùng nhiên liệu phụ đặc biệt dành cho F-35I, dự kiến hoàn thành trong vòng hai năm. Có vẻ như dự án đã hoàn thành và được triển khai trong thực tế chiến dịch tấn công của Israel.
Vai trò của Mỹ và thông điệp chiến lược
Việc hai quan chức Mỹ xác nhận có sự phối hợp kỹ thuật giữa Washington và Tel Aviv trong cải tiến F-35I cho thấy đây không chỉ là một sáng kiến nội bộ của Israel. F-35 là dòng tiêm kích có công nghệ cao và độ bảo mật tuyệt đối, nên mọi thay đổi lớn đều phải được Mỹ, quốc gia sản xuất, cho phép và hỗ trợ kỹ thuật.
“Đây là một bước ngoặt. Israel đã nhận được sự hợp tác của chúng tôi để thực hiện điều này”, một quan chức quốc phòng Mỹ nói với MEE.
Động thái này cũng thể hiện sự tin tưởng chiến lược mà Mỹ dành cho Israel, đồng thời phát đi tín hiệu răn đe mạnh mẽ tới các đối thủ như Iran, cũng như các quốc gia đang tìm cách phát triển hệ thống phòng không chống tàng hình.
Việc F-35 thực hiện thành công nhiệm vụ tấn công tầm xa trong điều kiện thực chiến sẽ khiến các nước trong khu vực, kể cả các đồng minh tiềm năng của Mỹ, phải đánh giá lại giá trị và mức độ hiệu quả của dòng tiêm kích này. Đặc biệt, Trung Quốc và Nga, hai đối thủ chiến lược của Mỹ, chắc chắn sẽ theo dõi sát các dữ kiện kỹ thuật và hiệu suất thực địa của F-35 sau vụ việc.
Trên phương diện quân sự, việc F-35I thực hiện thành công nhiệm vụ vượt ngoài giới hạn thông thường mà không cần tiếp nhiên liệu cho thấy Israel đang mở rộng đáng kể khả năng tấn công phủ đầu tầm xa, một trong những ưu thế chiến lược hàng đầu trong khu vực. Điều này đặc biệt quan trọng khi đối tượng mục tiêu là Iran, quốc gia có hệ thống phòng không nhiều tầng và mạng lưới căn cứ trải rộng.
Bên cạnh khía cạnh kỹ thuật, động thái này cũng có thể ảnh hưởng tới tính toán của các bên liên quan trong cuộc khủng hoảng hiện nay giữa Israel và Iran. Sự xuất hiện của một dòng tiêm kích tàng hình có thể vươn tới tận lãnh thổ Iran mà không cần hỗ trợ hậu cần đã thay đổi đáng kể các chương trình răn đe quân sự tại Trung Đông.
