Theo như các quảng cáo việc làm và một nhà nghiên cứu đă phát hiện ra chiến dịch vụ có những nhân viên chính phủ Mỹ vừa bị sa thải đă được một mạng lưới các công ty do một công ty công nghệ bí mật của Trung Quốc điều hành đă t́m cách tuyển dụng những nhân viên chính phủ nước này đă bị sa thải.
Ông Max Lesser - một nhà phân tích cấp cao của về các mối đe dọa mới nổi tại Quỹ Bảo vệ các Nền dân chủ
Một mạng lưới các công ty do một công ty công nghệ bí mật của Trung Quốc điều hành đă t́m cách tuyển dụng những nhân viên chính phủ Mỹ vừa bị sa thải, theo các quảng cáo việc làm và một nhà nghiên cứu đă phát hiện ra chiến dịch này.
Max Lesser, một nhà phân tích cấp cao về các mối đe dọa mới nổi tại tổ chức tư vấn Quỹ Bảo vệ các Nền dân chủ có trụ sở tại Washington, cho biết một số công ty đăng quảng cáo tuyển dụng là "một phần của mạng lưới rộng lớn hơn gồm các công ty tư vấn và săn đầu người giả mạo nhắm vào các cựu nhân viên chính phủ và các nhà nghiên cứu AI".
Các nỗ lực của hăng thông tấn Reuters để truy t́m bốn công ty và công ty Smiao Intelligence đă đi vào vô số ngơ cụt, bao gồm các cuộc gọi điện thoại không được trả lời, số điện thoại không c̣n hoạt động, địa chỉ giả mạo, địa chỉ dẫn đến những khu đất trống, email không được trả lời và các tin tuyển dụng đă bị xóa khỏi nền tảng LinkedIn.
Ông Lesser, người đă phát hiện ra mạng lưới này và chia sẻ nghiên cứu của ḿnh với Reuters trước khi công bố, cho hay chiến dịch này tuân theo các kỹ thuật "đă được thiết lập kỹ lưỡng" mà các hoạt động t́nh báo trước đây của Trung Quốc đă áp dụng.
"Điều làm cho hoạt động này trở nên đáng chú ư là mạng lưới này t́m cách khai thác những khó khăn tài chính của các cựu nhân viên liên bang bị ảnh hưởng trong làn sóng sa thải hàng loạt gần đây," ông Lesser nói.
Reuters không thể xác định liệu các công ty này có liên kết với chính phủ Trung Quốc hay liệu có bất kỳ cựu nhân viên liên bang nào đă được tuyển dụng hay chưa.
Khi được hỏi về nghiên cứu này, ba nhà phân tích t́nh báo nói với Reuters rằng mạng lưới này dường như là một ví dụ điển h́nh về cách các tổ chức có liên kết nước ngoài đang cố gắng thu thập thông tin t́nh báo từ các nhân viên bị Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk thuộc Bộ Hiệu quả Chính phủ sa thải hoặc buộc phải nghỉ hưu sớm.
Các nhà phân tích cho hay một khi được mạng lưới này tuyển dụng, các nhân viên liên bang sau đó có thể được yêu cầu chia sẻ thông tin ngày càng nhạy cảm về các hoạt động của chính phủ hoặc giới thiệu thêm những người có thể trở thành mục tiêu để tham gia một cách tự nguyện hoặc vô t́nh.
Một người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington DC nói với Reuters bằng email rằng Trung Quốc không biết về bất kỳ tổ chức nào bị cáo buộc liên quan đến chiến dịch này và Bắc Kinh tôn trọng quyền riêng tư cũng như sự bảo mật dữ liệu.
Một người phát ngôn từ Nhà Trắng nói Trung Quốc liên tục cố gắng khai thác "hệ thống tự do và cởi mở" của Mỹ bằng hoạt động gián điệp và cưỡng ép.
"Cả nhân viên chính phủ hiện tại và đă nghỉ hưu phải nhận ra mối nguy hiểm mà các chính phủ này gây ra và tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin chính phủ," người phát ngôn này nói.
CNN đưa tin vào ngày 28/2 rằng t́nh báo Mỹ tin Nga và Trung Quốc đang nhắm mục tiêu vào các nhân viên chính phủ Mỹ bất măn - điều mà cả hai nước này vốn đă thực hiện trong nhiều năm qua.
Nhà phân tích Lesser b́nh luận rằng các công ty trong mạng lưới này - đă đăng quảng cáo việc làm trên Craigslist, LinkedIn và các trang web việc làm khác - có thể là bằng chứng cụ thể cho thấy các hoạt động như vậy đang diễn ra.
Reuters đưa tin hồi đầu tháng 3/2025 rằng một số nhân viên chính phủ Mỹ có giấy phép an ninh cấp cao đă không được cung cấp các buổi hướng dẫn thôi việc tiêu chuẩn mà trong đó có một phần đề cập đến việc phải làm ǵ nếu bị các đối thủ nước ngoài tiếp cận.
'Tư vấn rủi ro địa chính trị'
Quang cảnh một lô đất trống tại số 6 Marina Green ở Singapore
Một trong những công ty trong mạng lưới, RiverMerge Strategies, tự giới thiệu trên trang web của ḿnh là một "công ty tư vấn rủi ro địa chính trị chuyên nghiệp" và đă đăng hai tin tuyển dụng (sau đó đă bị xóa) trên trang LinkedIn (cũng đă bị gỡ) vào giữa tháng Hai.
Một quảng cáo t́m kiếm "Cố vấn Tư vấn Địa chính trị" có kinh nghiệm làm việc với các cơ quan chính phủ, tổ chức quốc tế hoặc tập đoàn đa quốc gia, hiển thị rằng có hơn 200 ứng viên đă ứng tuyển, theo ảnh chụp màn h́nh bài đăng trên LinkedIn.
Quảng cáo c̣n lại t́m kiếm một chuyên gia nhân sự có thể "tận dụng sự hiểu biết sâu sắc về nguồn nhân tài ở Washington DC để xác định các ứng viên có kinh nghiệm về chính sách hoặc tư vấn" và "khai thác các mối quan hệ với các mạng lưới chuyên nghiệp địa phương, các viện nghiên cứu và các tổ chức học thuật."
Số điện thoại ở Mỹ của RiverMerge Strategies được liệt kê trên trang chủ của công ty hiện không c̣n hoạt động.
Một số điện thoại khác của Trung Quốc, cho đến gần đây vẫn được liệt kê trên trang liên hệ của trang web, lại trùng với số điện thoại của công ty Shenzhen Si Xun Software, một công ty công nghệ thông tin tập trung vào bán lẻ trực tuyến, tự động hóa thương mại và dịch vụ ăn uống, theo bản dịch từ Google của trang web công ty này.
Reuters không thể xác định bản chất mối liên hệ giữa mạng lưới các công ty, Smiao Intelligence và Shenzhen Si Xun Software. Các cuộc gọi đến số điện thoại được liệt kê trên trang web của công ty này đều không kết nối được.
RiverMerge Strategies cho đến gần đây đă liệt kê hai địa chỉ trên trang web của ḿnh, một ở Singapore và một ở Colorado. Địa chỉ ở Singapore dẫn đến một ṭa nhà kư túc xá bên trong khuôn viên của Học viện Phát triển Quản lư Singapore, nhưng Reuters không thể t́m thấy công ty này tại đây.
Địa chỉ c̣n lại dẫn đến một địa chỉ ở Boulder, bang Colorado, có liên hệ với Northwest Registered Agent, một công ty dịch vụ doanh nghiệp.
Một người được liệt kê trên LinkedIn là nhân viên của RiverMerge - người đă nói chuyện với Reuters với điều kiện giấu tên - cho biết một người quen mà anh gặp tại một sự kiện kết nối ở Trung Quốc đă liên hệ và đề nghị anh giúp quảng bá các tin tuyển dụng cho RiverMerge Strategies.
Người quen này, mà anh biết với tên "Eric", cũng như một liên hệ khác tên "Will", trả cho nhân viên này 1.000 hoặc 2.000 đô la cứ hai hoặc ba tháng một lần để đăng các tin tuyển dụng, anh nói.
Một người tự xưng là William Wells và là "quản lư dự án chiến lược" của RiverMerge đă trả lời một email ban đầu của Reuters và hỏi về yêu cầu cung cấp thông tin của Reuters.
Mặc dù email của Reuters đă xác định người gửi là một phóng viên, Wells vẫn hỏi liệu Reuters có đang t́m việc hay không và nói rằng họ sẽ xem xét hồ sơ và sắp xếp một cuộc gọi ngắn.
Một công ty khác trong mạng lưới, Wavemax Innovation, đă đăng một quảng cáo vào ngày 6/2 trên Craigslist với tiêu đề "Cơ hội việc làm cho nhân viên chính phủ Mỹ vừa bị sa thải".
Quảng cáo này, hiện đă hết hạn, t́m kiếm những người có kinh nghiệm trong quản lư dự án, nghiên cứu, công nghệ, truyền thông, phân tích chính sách và nhiều lĩnh vực khác.
Reuters không thể xác định ai đă xem quảng cáo hoặc liệu có ai đă nộp đơn vào Wavemax do kết quả của quảng cáo này hay không.
Một email gửi đến địa chỉ được đăng trong quảng cáo đă không được trả lời. Khi Reuters đến địa chỉ ở Singapore được đăng trên trang web của công ty, không có dấu hiệu nào của công ty này, chỉ có một khu đất trống.
Việc t́m kiếm trong sổ đăng kư doanh nghiệp của Singapore cho công ty này cũng không có kết quả.
Khi được hỏi về cách xác minh các tin tuyển dụng, LinkedIn cho biết họ sử dụng các công nghệ tự động và một đội ngũ người kiểm duyệt để t́m và xóa các hoạt động và hồ sơ không xác thực. Người phát ngôn cho biết vào hôm 25/3 rằng hồ sơ của RiverMerge Strategies đă bị hạn chế.
Phản hồi các câu hỏi về những phát hiện của Reuters, một người phát ngôn từ FBI cảnh báo rằng các sĩ quan t́nh báo Trung Quốc có thể mạo danh các viện nghiên cứu, tổ chức học thuật và công ty tuyển dụng để nhắm mục tiêu vào "những nhân viên chính phủ Mỹ hiện tại, đă nghỉ hưu và có tiềm năng."
Các đặc vụ của chính phủ Trung Quốc đă sử dụng các chiến thuật tương tự trong quá khứ.
Vào năm 2020, một công dân Singapore tên là Jun Wei Yeo đă nhận tội tại một ṭa án liên bang Mỹ về hành vi làm gián điệp cho một thế lực nước ngoài, bắt đầu từ năm 2015.
Các công tố viên cáo buộc rằng người này đă t́m kiếm và đánh giá những người Mỹ có quyền truy cập vào thông tin nhạy cảm không công khai và trả tiền cho họ để viết báo cáo cho các khách hàng châu Á giấu tên, mà không tiết lộ rằng công việc này thực sự là cho chính phủ Trung Quốc.
Theo hồ sơ ṭa án, hoạt động đó dựa trên một công ty tư vấn giả mạo và các quảng cáo việc làm.
Các đặc vụ t́nh báo Trung Quốc đă chỉ dẫn Yeo cách tuyển dụng mục tiêu, bao gồm cả việc hỏi họ liệu họ có "bất măn với công việc, gặp khó khăn về tài chính [hoặc] có con cái phải chăm sóc" hay không, theo hồ sơ ṭa án.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc phủ nhận mọi thông tin về vụ án của Yeo và cáo buộc Mỹ liên tục buộc tội Bắc Kinh về hoạt động gián điệp, nói rằng "nó đă đạt đến trạng thái nghi ngờ cực độ," tờ South China Morning Post đưa tin vào thời điểm đó.
David Aaron, một cựu công tố viên của Bộ Tư pháp hiện đang hành nghề luật sư tư nhân, nói với Reuters rằng các cơ quan t́nh báo nước ngoài thường sử dụng các chiêu tṛ tuyển dụng việc làm giả mạo để tuyển dụng nguồn tin mà họ thậm chí không biết rằng ḿnh đang làm việc cho một chính phủ nước ngoài.
Ông Aaron nói: "Tôi cho rằng các cơ quan t́nh báo của Trung Quốc sẽ tăng cường những nỗ lực đó khi họ thấy một làn sóng nhân viên chính phủ đột ngột phải t́m kiếm công việc mới."
Ông đồng thời nói thêm rằng mặc dù nhiều cựu nhân viên chính phủ ḷng yêu nước, nhưng một số người có thể dễ lung lay trước các chiến thuật lừa đảo.
