Những điều cần biết về bệnh Chikungunya đang bùng phát tại Trung Quốc

[Romano]

Tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) mới đây thông báo đã sơ bộ kiểm soát dịch sốt Chikungunya nhưng vẫn ghi nhận thêm 1.387 ca mắc mới từ ngày 3-9/8, không có ca nặng hay tử vong. Phần lớn ca nhiễm tập trung ở Phật Sơn (1.212 ca) và Quảng Châu (103 ca), các ca còn lại rải rác tại 14 huyện, thị.

Số ca mắc mới hàng tuần giảm so với mức gần 3.000 ca trong hai tuần trước. Giám đốc CDC Quảng Đông cho biết dịch tại tâm điểm Phật Sơn đã được khống chế bước đầu. Tuy vậy, phạm vi lây lan trong tỉnh vẫn rộng, cộng với nguy cơ dịch nhập cảnh do giao thương quốc tế và tình hình bùng phát toàn cầu.

Mưa bão mùa lũ khiến muỗi sinh sôi mạnh, làm tăng rủi ro bùng phát trở lại. Theo cơ quan y tế Trung Quốc, kể từ tháng 6/2025, tỉnh Quảng Đông ghi nhận hơn 7.000 ca nhiễm được xác nhận. Từ đầu tháng 7 đến nay, Phật Sơn đã ghi nhận gần 7.000 ca, số ca mới hằng ngày giảm từ đỉnh 674 ca (19/7) xuống 148 ca (8/8).

CDC Mỹ cảnh báo

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) vừa ban hành cảnh báo du lịch sau khi dịch bệnh Chikungunya – một loại virus lây qua muỗi – bùng phát tại Trung Quốc.

Trong khuyến cáo mới, CDC nhấn mạnh vaccine phòng chikungunya hiện đã có sẵn và được khuyến nghị cho khách du lịch tới vùng dịch.

Bác sĩ Todd Ellerin – Trưởng khoa Truyền nhiễm tại South Shore Health (Massachusetts) – cho biết khách tới khu vực này “chắc chắn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa”: mặc quần áo dài tay, sử dụng thuốc chống muỗi chứa DEET, và dùng màn chống muỗi cho trẻ sơ sinh chưa thể dùng thuốc xịt.

Chikungunya phổ biến đến mức nào?

Chikungunya là căn bệnh do virus cùng tên gây ra.

Virus Chikungunya lần đầu tiên được phát hiện ở những người mắc bệnh trong một đợt bùng phát ở Tanzania vào năm 1952. Tên của nó bắt nguồn từ một từ trong tiếng Makonde, có nghĩa là "thứ uốn cong", do nó có thể gây ra những cơn đau dữ dội.

Chikungunya lây truyền qua muỗi bị nhiễm bệnh và chủ yếu gây ra các triệu chứng nhẹ. Phần lớn những người bị nhiễm chikungunya đều hồi phục mà không cần chăm sóc y tế sau một đến hai tuần.

Các đợt bùng phát Chikungunya thường xảy ra ở vùng nhiệt đới trong vài thập kỷ gần đây. Từ đầu năm 2025 đến nay, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu thống kê khoảng 240.000 ca mắc trên toàn cầu.

Theo CDC Mỹ, các triệu chứng bao gồm: sốt cao khởi phát đột ngột, đau khớp nghiêm trọng (đặc biệt ở tay, cổ tay, mắt cá và bàn chân), đau cơ, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Phần lớn người bệnh hồi phục trong 7-10 ngày mà không cần can thiệp y tế, nhưng một số có thể kéo dài triệu chứng vài tuần hoặc vài tháng.

Bệnh thường có thời gian ủ dưới một tuần.

Điều trị

Chikungunya chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng trong khi cơ thể tự hồi phục. CDC khuyến cáo nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng paracetamol để hạ sốt và giảm đau. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể được sử dụng khi đã loại trừ khả năng mắc bệnh sốt xuất huyết. Trường hợp tử vong do Chikungunya rất hiếm.

Tại Mỹ hiện có hai loại vaccine, chỉ cần một liều duy nhất và bắt đầu bảo vệ sau khoảng hai tuần.

Nguyên nhân khiến bệnh lan rộng

Biến đổi khí hậu là yếu tố lớn thúc đẩy sự lây lan toàn cầu của chikungunya. “Nhiệt độ ấm hơn và lượng mưa gia tăng giúp muỗi Aedes mở rộng phạm vi tới những vùng trước đây chưa từng xuất hiện”, bác sĩ Krutika Kuppalli (Đại học Texas Southwestern) cho biết.