Hong Kong là thị trường nhà ở đắt đỏ và khó tiếp cận nhất thế giới, bất động sản ở đây trở thành thước đo địa vị. Nỗi khổ “không nhà”, hoặc phải sống trong “nhà quan tài” đeo đẳng hàng trăm nghìn người nghèo ở Hong Kong.
Khu sinh hoạt chung của một căn hộ chia nhỏ tại Hong Kong. Ảnh: HKFP.
Sống trên tầng 5 của một khu phố sầm uất tại khu Mong Kok, Hong Kong (Trung Quốc), bà Coco Au đã quen với căn phòng nhỏ chỉ vài mét vuông. Mọi đồ đạc của bà đều phải treo dọc theo những chiếc móc phía trên giường ngủ. Căn hộ nguyên bản nơi bà Au đang sống đã bị chia thành 26 phòng trọ nhỏ để cho thuê.
Bà Lee, một người thuê trọ khác tại khu Mong Kok, cũng đang sống cùng 9 phụ nữ trong một phòng trọ chia nhỏ. Họ bảo nhau cố gắng nhận làm những công việc có khung giờ làm khác nhau để tránh va chạm nhau, do không gian chung sống quá chật chội.
Bà Xiao Bo cũng có “thâm niên” đi ở trọ trong những căn hộ cũ kỹ chia nhỏ. Nhìn lại, bà thấy cuộc sống ấy chỉ đưa lại cho bà “những ký ức đau buồn”, bởi “nơi ở quá chật chội luôn đưa lại nhiều điều bất tiện”.
Sự bức bối của cảnh nghèo
Ước tính có hơn 200.000 người Hong Kong đang sống trong các căn hộ chia nhỏ. Thực tế, Hong Kong còn tồn tại dạng “nhà quan tài” và “nhà lồng” tồi tệ hơn cả dạng nhà chia nhỏ.
Hiện có hàng chục nghìn người Hong Kong đang sống trong các “nhà quan tài” và “nhà lồng”. Không gian sống của người thuê trọ chỉ khoảng 1,4-1,7 m². Nhiều phòng không có cửa sổ, chỉ vừa đủ nằm và cất vài vật dụng cá nhân.
Một dạng "nhà lồng", "nhà hòm" ở Hong Kong. Ảnh: HKFP.
Ông Kwok Kwai (65 tuổi), một người sống trong “nhà quan tài”, cho hay: “Cuộc sống ở đây ngột ngạt lắm. Bật 2 cái quạt cũng không thở nổi. Tôi còn không dám mở cửa vì chuột sẽ chui vào. Tôi tin vào Phật pháp và buông bỏ. Đến lúc này, tôi chỉ còn cần hai bữa ăn và chỗ ngủ mỗi ngày”.
Ở những khu “nhà quan tài”, khoảng 20 người sẽ phải dùng chung một nhà vệ sinh. Rệp gần như không thể tiêu diệt.
Bà Coco Au (70 tuổi) đã ở trọ trong những căn nhà chia nhỏ suốt gần 30 năm qua, tên bà vẫn đang trong danh sách chờ mua nhà ở xã hội.
Ông Wong Chi-kong (76 tuổi) sống trong phòng trọ chưa đến 5 m², toilet nằm sát ngay bên giường, phía trên toilet là vòi tắm. Ông Wong chỉ mong sớm mua được nhà ở xã hội. Những ngày hè, ông thường ở trong thư viện công cộng cả ngày để tránh cái nóng hầm hập tại phòng trọ.
Anh Chan (45 tuổi) đang sống trong căn phòng trọ 2 m². Anh đã chờ mua nhà ở xã hội suốt 20 năm qua. “Tôi nộp đơn từ năm 2005. Mong ước của tôi chỉ đơn giản là không phải sống với rệp nữa”, anh Chan nói.
Nỗi khổ “không nhà” đeo đẳng hàng trăm nghìn người nghèo ở Hong Kong. Nơi đây vốn được xếp hạng là “khó mua nhà nhất thế giới” trong suốt 14 năm liên tiếp, theo khảo sát của Demographia, một đơn vị chuyên phân tích chính sách công trên toàn cầu.
Năm 2021, chính quyền trung ương Trung Quốc đã yêu cầu giới chức Hong Kong sớm tìm giải pháp để chấm dứt sự tồn tại của nhà chia nhỏ, “nhà quan tài” và “nhà lồng” trước năm 2049. Vấn đề nhà ở tại Hong Kong được Bắc Kinh nhìn nhận là vấn đề có tính gốc rễ.
Bà Sze Lai Shan, Phó giám đốc Tổ chức Xã hội Vì Cộng đồng, cho biết: “Có cả những hộ gia đình đang nuôi con nhỏ phải sống trong những phòng trọ chia nhỏ. Chúng tôi ước tính có khoảng 50.000 trẻ em Hong Kong dưới 18 tuổi đang phải sống cùng cha mẹ trong những căn phòng trọ dạng này”.
Nhà chia nhỏ, “nhà quan tài” và “nhà lồng” thường nằm trong những khu dân cư cũ kỹ, nhưng lại gần khu trung tâm, khá thuận tiện cho việc đi học, đi làm. Điều này khiến nhiều người nghèo buộc phải chấp nhận điều kiện sống tồi tệ để có thể tồn tại.
Trái ngược với vẻ ngoài giàu có của Hong Kong, những khu nhà chia nhỏ, “nhà quan tài” cho thấy một bộ mặt rất khác của xứ hương cảng.
Cuộc sống chen chúc trong nhà chia nhỏ và “nhà quan tài” gây ra hàng loạt vấn đề, rất dễ lây lan bệnh tật truyền nhiễm.
“Những người sống trong các căn hộ chia nhỏ thường xuyên phải chịu đựng mùi hôi bốc ra từ ống thoát nước, do đường ống luôn phải vận hành quá tải. Các căn hộ này thường ẩm thấp, nồng mùi mốc, nạn rệp hoành hành. Những ngôi nhà như vậy là một dạng ổ chuột thời hiện đại của Hong Kong, chính quyền không thể có thống kê đầy đủ và chính xác”, chuyên gia phân tích Brian Wong (Liber Research Community) nói.
Hong Kong - thị trường nhà đất đắt đỏ nhất
Tháng 10/2024, Trưởng đặc khu Hong Kong Lý Gia Siêu từng thông báo về kế hoạch cấm những phòng trọ chia nhỏ có diện tích dưới 8 m²/phòng, cấm cả những phòng trọ không có cửa sổ hay bồn vệ sinh riêng.
Phó Cục trưởng Cục Tài chính Hong Kong Hoàng Vĩ Luân ước tính chỉ có khoảng 30% phòng trọ đáp ứng được điều kiện này.
Tuy nhiên, quy định này lại không áp dụng đối với “nhà quan tài” và “nhà lồng”, bởi những loại phòng trọ này vốn chịu sự chi phối của khung pháp lý khác.
Giới chức Hong Kong muốn tạo dựng một thị trường nhà cho thuê lành mạnh hơn, đáp ứng được những điều kiện sống tối thiểu. Dù vậy, giới chức Hong Kong cũng phải thừa nhận nhu cầu nhà ở trong thực tế lớn hơn so với nguồn cung. Chính điều này đã khiến những mô hình nhà cho thuê có điều kiện sống “độc hại” vẫn tồn tại dai dẳng suốt nhiều năm.
Giới chuyên gia cảnh báo mục tiêu nhà chức trách hướng tới có thể khiến cơn khủng hoảng nhà ở tại Hong Kong trầm trọng hơn. Giá thuê của những căn hộ đáp ứng đủ điều kiện bị đẩy lên cao, khiến người thu nhập thấp càng chật vật khi đi thuê nhà.
Hiện có khoảng 1,4 triệu người trong tổng số 7,5 triệu dân Hong Kong thuộc diện người nghèo, theo Oxfam. Số hộ nghèo tại đây tăng lên 619.000 hộ trong quý I/2024, chiếm 22,7% tổng số hộ.
Để rút ngắn thời gian “chịu đựng” của người dân trong lúc chờ mua nhà ở xã hội, giới chức Hong Kong dự kiến xây 30.000 căn nhà ở xã hội tạm thời dành cho nhóm yếu thế.
Tại Kai Tak, khu đô thị mới từng được hứa hẹn trở thành một khu trung tâm thương mại hiện đại, giới chức Hong Kong dự định xây 10.000 căn nhà ở xã hội tạm thời. Nhưng nhiều cư dân ở khu Kai Tak phản đối vì lo ngại hạ tầng nơi này không chịu nổi mật độ dân cư quá lớn.
Trước những nỗ lực xóa bỏ nhà chia nhỏ không đạt chuẩn, bà Sze Lai Shan, Phó giám đốc Tổ chức Xã hội Vì Cộng đồng, rất hoan nghênh. Nhưng bà Sze Lai Shan nhấn mạnh giới chức Hong Kong cần xóa bỏ cả “nhà quan tài” và “nhà lồng” bởi theo bà, đây là “nỗi xấu hổ của Hong Kong”.
Dù vậy, Hong Kong, một trong những trung tâm tài chính của châu Á, vẫn đang loay hoay tìm lời giải cho bài toán nhà ở đắt đỏ nhất thế giới.
VietBF@ sưu tập
