Trung Quốc kịch liệt phản đối việc sử dụng vũ lực đối với Iran hay Syria bởi một cuộc chiến tranh ở khu vực Trung Đông sẽ là thảm họa không chỉ ở khía cạnh nhân đạo mà còn đối với cả nền kinh tế thế giới, một nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc hôm qua (10/1) đã cảnh báo như vậy.
Ông Chen Xiaodong, Vụ trưởng Vụ Tây Á-Bắc Phi thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho rằng, những lệnh trừng phạt đơn phương chỉ làm gia tăng nguyên nhân gây ra xung đột chứ không giải quyết được vấn đề.
"Chúng tôi ưu tiên biện pháp đàm phán và đối thoại để giải quyết cuộc xung đột giữa các nước. Chúng tôi phản đối việc dùng vũ lực với Iran bởi điều đó đi ngược với luật quốc tế về sử dụng vũ lực đối với một nước có chủ quyền”, ông Chen cho biết.
Theo ông Chen, một cuộc chiến tranh trong khu vực sẽ là một thảm họa cho tất cả các nước liên quan và nó cũng làm ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế thế giới.
"Chúng tôi cũng phản đối một số nước đơn phương áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran. Chúng tôi sẽ tuân thủ nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc liên quan đến việc trừng phạt Iran nhưng những biện pháp trừng phạt đơn phương của một số nước đang làm phương hại đến mối quan hệ thương mại của những nước khác với Iran”, ông Chen nói thêm.
Những phát biểu trên của ông Chen được đưa ra đúng một ngày sau khi Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Cui Tiankai nói với các phóng viên nước ngoài thường trú tại đây rằng, chỉ dùng các biện pháp trừng phạt thôi sẽ không thể giải quyết được cuộc khủng hoảng. Ông này nhấn mạnh, mối quan hệ thương mại và hợp tác năng lượng giữa Trung Quốc và Iran không có liên quan gì đến vấn đề hạt nhân.
Các quan chức Trung Quốc đã phát biểu quan điểm của họ về vấn đề hạt nhân Iran trong bối cảnh quan hệ giữa nước CH Hồi giáo với phương Tây đang leo thang nghiêm trọng.
Trước những lời đe dọa liên tiếp của Mỹ và Liên minh Châu Âu về việc sẽ áp đặt lệnh cấm vận đối với dầu mỏ của Iran cũng như những biện pháp trừng phạt về tài chính, Tehran gần đây đã đe dọa sẽ phong tỏa Eo biển Hormuz – tuyến đường biển chiến lược quan trọng hàng đầu thế giới. Mỹ cảnh báo, việc đóng cửa Eo biển Hormuz sẽ là một giới hạn đỏ mà Iran nên nghĩ kỹ 2 lần trước khi bước qua giới hạn này.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner hôm qua đã đến thủ đô Bắc Kinh để tìm kiếm sự ủng hộ của Trung Quốc cho những biện pháp trừng phạt mới nhằm vào ngành dầu mỏ của Tehran.
Trung Quốc tiến thoái lưỡng nan
Trung Quốc đang phải đối mặt với nhiều thách thức hơn bao giờ hết trong chính sách với Iran khi Washington và các nước đồng minh đang gây sức ép đòi Bắc Kinh cũng phải tạo áp lực đối với Iran.
Mỹ và các nước phương Tây muốn Trung Quốc ủng hộ các biện pháp trừng phạt nhằm vào ngành tài chính và dầu mỏ của Iran nhằm buộc nước này phải từ bỏ chương trình hạt nhân gây tranh cãi.
Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Iran với giao dịch thương mại song phương lên tới 40 tỉ USD trong năm 2011. Iran cũng là nhà cung cấp dầu mỏ lớn thứ 3 của Trung Quốc.
"Iran chắc chắn sẽ chờ đợi Trung Quốc ủng hộ các lợi ích của họ tại Liên Hợp Quốc và trong các tình huống khác trong khi Mỹ sẽ gây áp lực tối đa lên Trung Quốc và sử dụng vấn đề Iran để phán xét xem liệu Trung Quốc có phải là một cường quốc lớn có trách nhiệm với thế giới hay không”, ông Hua Liming, Đại sứ Trung Quốc tại tại Iran từ năm 1991-1995, nhận định.
"Trung Quốc giờ đây sẽ cần phải tìm một cách giải quyết sao cho cân bằng trong bối cảnh tiến thoái lưỡng nan này", ông Hua nói thêm.
Tuy nhiên, ông Hua tin rằng, Trung Quốc sẽ không chịu thỏa hiệp trước áp lực của Mỹ và phương Tây. “Tôi có thể nói chắc chắn rằng, Trung Quốc sẽ không hy sinh lợi ích kinh tế quốc gia để đi theo tiếng gọi của một cường quốc lớn”, ông Hua khẳng định.
Trung Quốc có thể là một trong những nhà nhập khẩu chính dầu mỏ của Iran với giá được ưu đãi sau khi EU và một số nước Châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ tình nguyện thực hiện lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Iran.
Theo ông Hua, Trung Quốc đã phải nhượng bộ trong việc bỏ phiếu ủng hộ 4 nghị quyết trừng phạt trước đây nhằm vào Iran từ năm 2006-2010 và Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi điều đó. Các công ty dầu mỏ của Trung Quốc hoặc phải từ bỏ hoặc giảm nguồn vốn đầu tư vào rất nhiều dự án năng lượng lớn của Iran. Vì thế, lần này, Bắc Kinh sẽ không hy sinh lợi ích để thỏa hiệp với Mỹ và phương Tây.
Mặc dù các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào ngành dầu mỏ, tài chính sẽ gây tổn thất rất lớn đến Iran nhưng ông Hua tin rằng, nước CH Hồi giáo chắc chắn sẽ không từ bỏ các tham vọng hạt nhân.
"Nếu bạn nhìn lại tất cả các biện pháp trừng phạt của Mỹ từ sau thế chiến II đến giờ, không có bất kỳ tiền lệ nào cho thấy các biện pháp trừng phạt có thể khuất phục được một nước. Điều này lại càng đúng với các nước như Iran. Phương Tây ôm ấp ảo tưởng rằng một chính quyền ủng hộ phương Tây ở Iran sẽ từ bỏ nhà máy hạt nhân nhưng trên thực tế, dù là chính quyền nào đi nữa thì Iran sẽ không từ bỏ tham vọng hạt nhân của họ. Trở thành một cường quốc hạt nhân là giấc mơ của nhiều người Iran về một quốc gia hùng mạnh", ông Hua, một chuyên gia về Iran, khẳng định.
Kiệt Linh - (theo Chinadaily, Reuters)
Trung Quốc cảnh báo “thảm họa" nếu tấn công Iran
