"Trường hợp "liệt sĩ" Được sau 40 năm trở về phần  nào nói lên sự khốc liệt đến tận cùng của cuộc chiến tranh giải phóng  dân tộc. 40 năm hy sinh rồi bất ngờ trở lại, có lẽ thế giới sẽ ngạc  nhiên lắm về một trường hợp như vậy ở Việt Nam".
"Sự trở lại của ông Phan Văn Được như một câu chuyện cổ tích"
 Chiến tranh đã lùi xa, đất đai bờ cõi đã yên bình. Nhưng  có chiến thắng nào mà không trải qua đau thương, mất mát. Mấy mươi năm  trường chinh, hàng trăm nghìn người con thân yêu của Tổ quốc đã mãi mãi  nằm xuống với Đất Mẹ, hàng trăm nghìn người lính trở về quê nhà mang  trong mình thương tật, ký ức bi thương về chiến tranh và nói như một vị  tướng: còn biết bao người còn đang mất tích, lưu lạc đâu đó chưa tìm  được đường về với gia đình.
 Trường hợp ông Phan Hữu Được bất ngờ trở về sau 40 năm là  liệt sĩ có thể nói là kì tích đặc biệt hy hữu. Cũng vì thế mà niềm hạnh  phúc và nỗi dằn vặt của những người còn sống càng trở nên da diết. Những  tướng lĩnh Việt Nam, những Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân từng  trải mấy mươi năm chinh chiến trên khắp các chiến trường có lẽ là những  người thấu hiểu hơn hết suy nghĩ, tình cảm đó.
 Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh - Nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng ngậm  ngùi: "Chiến tranh đã đi qua cũng lâu, những người lính như chúng tôi  đã để lại phía sau lưng mình những trận đánh vang dội cùng những năm  tháng hào hùng đầy gian khổ, hy sinh để trở về với cuộc sống đời thường.  Nơi đó có tổ tiên, ông bà, cha mẹ cùng những người thân yêu nhất đang  ngày đêm mỏi mòn, khắc khoải, trông ngóng những đứa con trở về từ các  chiến trường nhưng còn biết bao người đồng đội của tôi vẫn mãi mãi nằm  lại nơi chiến trường hoặc mất tích. 
  
 Trường hợp của ông Phan Hữu Được, tôi cho rằng đây là  một trường hợp rất hy hữu vì thời gian kéo dài đến 40 năm. Đây là cuộc  trở về đầy xúc động và tôi tin, không chỉ riêng tôi mà nhân dân cả nước  đều rất trân trọng. Theo tôi, khi ông Phan Hữu Được trở về, trước hết  chính quyền địa phương phải thăm hỏi động viên, tìm hiểu tại sao lại dẫn  đến việc mất tích lâu đến như thế. Bên cạnh đó, họ phải tận tâm tìm  cách giải quyết giúp đỡ ông Được trong việc ăn ở, sinh hoạt thuốc men  trong khi đợi cơ quan nhà nước tìm hiểu và quyết định. Chắc rằng ông  Được có thể nhớ lại chiến trường năm xưa để nói lại tại sao mình vẫn còn  sống để trở về. Đó là trách nhiệm của các cơ quan chức năng bởi vì  không ai trong chúng ta có thể làm ngơ trước trường hợp xúc động như  vậy. 
  

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng (Ảnh: Trọng Trinh)
  Thứ nhất, phải huỷ giấy báo tử và công nhận ông Được là  người còn sống, đó là một con người thật một việc thật mà chúng ta không  thể bỏ qua. Thứ hai, xem xét nếu như là thương binh, bệnh binh thì phải  thẩm định thương tật để ông ấy kịp thời được hưởng chính sách đền ơn  đáp nghĩa của đất nước. Thứ ba, chúng ta, những người còn sống, những  người thuộc thế hệ sau phải có trách nhiệm giúp cho ông Được sớm ổn định  cuộc sống, có nhà ở, được khám chữa bệnh, được làm bảo hiểm xã hội, bảo  hiểm y tế. Không gì có thể bù đắp được 40 năm dài đằng đẵng đó nhưng  đấy là những việc cần làm ngay". 
 Cũng cùng tâm trạng xúc động với Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước - nguyên Tư lệnh Quân khu IV, ĐBQH các khóa VIII, IX, X, xúc động nói: "Trường  hợp "liệt sĩ" Được sau 40 năm trở về phần nào nói lên sự khốc liệt đến  tận cùng của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc trải dài mấy mươi năm  trên dải đất này. 40 năm hy sinh rồi bất ngờ trở lại, có lẽ thế giới sẽ  ngạc nhiên lắm về một trường hợp như vậy ở Việt Nam. Tôi từng biết có  nhiều người trước đây cũng đã mất tích ở chiến trường Campuchia rồi bất  ngờ quay trở lại, nhưng quãng thời gian mất tích dài như đồng chí Được  thì thực sự rất hiếm. Sự mất mát của những chiến sĩ trong hai cuộc chiến  tranh tàn khốc ngoài mặt trận thực sự không gì đo đếm được. Con người  ấy nếu không có đủ sự kiên cường sẽ không thể tìm đường trở về. Ông Được  đã trở về sau hơn 40 năm là một kỳ tích với gia đình, bạn bè và nhân  dân cả nước, không chỉ tôi mà tôi tin, dư luận cả nước cũng òa lên niềm  hạnh phúc bất ngờ. Đó là niềm vui khôn tả của tình đồng đội, tình cảm  của gia đình, tình quê hương đất nước khi đón một người thân thương từ  cõi chết trở về".
  

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước 
  "Cần một chế độ đặc cách cho những trường hợp liệt sĩ trở về"
 Trầm ngâm bên chén trà đặc, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước  nói: "Sự trở lại của đồng chí Được có thể nói như một huyền thoại với  những người lính như chúng tôi. Sau 40 năm, dù sau này có thể làm lại sổ  thương tật hay bất kỳ việc gì cũng không thể bù đắp được sự thiệt thòi  của liệt sĩ Được trong từng ấy thời gian dài đằng đẵng. Chúng ta cần có  một chế độ đặc cách cho những người lính đặc biệt như "liệt sĩ" Được.  Đảng ta nên có chính sách kết hợp với các Đảng nhà nước khác để có thể  tìm được những người con thất lạc tìm về bởi có thể còn nhiều người vẫn  đang còn mất tích như ông Được, họ vẫn còn đang lưu lạc đâu đó chưa tìm  được đường về với gia đình. Tôi cho rằng, 40 năm vượt lên bệnh tật để  trở về cũng là một sự cống hiến. Sau Đại chiến thế giới lần thứ hai, tại  Liên Xô cũng có những con người như vậy. Nhưng trường hợp như liệt sĩ  Được thực sự là hiếm có, như một huyền thoại, như một chuyện cổ tích nào  đó nhưng thực tế lại là sự thực ở ngay Việt Nam ta. Cuộc đời sau 40 năm  của ông Được chịu đựng là cả một kỳ tích đối với bất kỳ người lính nào.  Trường hợp của đồng chí Được còn là một trường hợp tiêu biểu cho con  người Việt Nam với ý chí kiên cường của đỉnh cao. Con người Việt Nam  luôn có ý chí nghị lực, bản lĩnh thì chắc chắn không chỉ trong chiến  tranh mà trong mọi mặt cũng sẽ có thể có những con người vươn lên đỉnh  cao như thế".
  

Thiếu tướng - Anh hùng LLVTND Lê Mã Lương
  Rất xúc động khi đọc những bài báo về trường hợp ông Phan Hữu Được, Thiếu Tướng Lê Mã Lương không khỏi ngạc nhiên đến bất ngờ: "Với  tôi, thông tin về đồng chí Phan Hữu Được trở về là một sự kiện rất độc  đáo. Bằng chứng là Thủ tướng cũng đã trích hẳn một phần lương để ủng hộ  ông Phan Hữu Được. Một con người tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc nhưng  không được hạnh phúc trọn vẹn mặc dù chiến tranh đã kết thúc. Sự kiện  đồng chí Được thực sự đã tạo lên một làn sóng thể hiện tình cảm rất đặc  biệt của con người với con người. Với tôi sau khi tiếp xúc với những  thông tin trên báo Dân trí thấy ngạc nhiên vô cùng. Một con người hiếm  hoi đến mức trên thế giới cũng không có nhiều trường hợp như vậy. Là  những người lính chúng tôi quá thấu hiểu điều đó.  
 Lý giải về những khó khăn khi làm thủ tục "để làm người  còn sống" của ông Phan Hữu Được, tướng Lê Mã Lương cho rằng: "Sự kiện  đồng chí Được bất ngờ trở về là một cú sốc, ngỡ ngàng với địa phương.  Những người có trách nhiệm thể hiện sự lúng túng, theo tôi, cũng không  quá khó hiểu. Khi báo chí vào cuộc buộc địa phương phải nhận thức lại.  Tôi không cho đó là sự nhẫn tâm...
 Có thể, trường hợp như ông Phan Hữu Được trong tương lai  sẽ còn xuất hiện. Đảng và Nhà nước ta nên có chính sách với những người  như vậy. Vì một lý do nào đó, sau mấy chục năm họ bất ngờ quay trở về.  Chúng ta không thể biết trước được điều gì do đó nên có những chính sách  cần thiết. Trường hợp như Phan Hữu Được là con người có phúc và sự may  mắn rất lớn".
  
 
     | “Liệt sĩ trở về” được nhận nuôi dưỡng suốt đời Đại  tá Đặng Ngọc Oanh, Tổng Giám đốc Công ty Nam Triệu - đơn vị trực thuộc  Công an thành phố Hải Phòng, cho biết, sau khi đọc được thông tin về  “liệt sĩ” Phan Hữu Được trên báo Dân trí,  ông rất xúc động và cảm kích trước sự chịu đựng và hy sinh của người  lính năm xưa. Đơn vị ông đã họp và đi đến thống nhất nhận phụng dưỡng  ông Được đến hết phần đời còn lại.
 
 
  
Đại tá Đặng Ngọc Oanh trao quà cho ông ĐượcNgày  2/7, Đại tá Đặng Ngọc Oanh cùng nhiều cán bộ, chiến sĩ đã tổ chức về  tận nơi thăm hỏi, tặng quà và chuyển số tiền 10 triệu đến ông Được.  Riêng Đại tá Oanh đã trích lương của mình gửi tặng ông Được 5 triệu  đồng.
 
 Tại  buổi thăm hỏi này, Công ty Nam Triệu cũng chính thức thông báo đến ông  Được và gia đình về việc nhận nuôi dưỡng ông đến trọn đời. Mỗi tháng  công ty sẽ gửi biếu ông Được 5 triệu đồng, bắt đầu từ tháng 7 này. Ngoài  khoản tiền phụng dưỡng hàng tháng, công ty cũng sẽ đón nhận ông Phan  Hữu Được như một người cha để thường xuyên thăm hỏi, động viện và quan  tâm đến đời sống vật chất cũng như tinh thần.
 
 
 | 
   
  Xuân Ngọc - Trọng Trinh