Mới đây Tổng thống Nga Putin ca ngợi tên lửa hành trình Burevestnik và ngư lôi Poseidon là có năng lực “thay đổi cục diện” trong bối cảnh xung đột Ukraine vẫn tiếp diễn khốc liệt. Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ hoài nghi sức mạnh của những vũ khí này, cho rằng chúng không có đột phá về công nghệ.
Sức mạnh "khủng" qua mô tả của phía Nga
Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố, phương Tây lo sợ Burevestnik - tên lửa hành trình mới của Nga chạy bằng năng lượng hạt nhân do nó có thể bay tới mọi nơi trên Trái Đất, vượt qua được cả những hệ thống phòng không tinh vi nhất.
Nga phóng thử tên lửa hành trình Burevestnik. Ảnh: RIA.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với hãng tin RIA Novosti hôm 2/11/2025: “Họ sợ những gì chúng tôi sẽ cho họ thấy trong các lần kế tiếp”. Trước đó, bà Zakharova nói rằng Moscow “buộc” phải phát triển và thử nghiệm tên lửa hành trình Burevestnik (tiếng Nga nghĩa là “hải âu báo bão”) để đáp trả cái mà bà gọi là thái độ thù địch của NATO đối với Nga. Theo bà, việc phát triển Burevestnik là để duy trì thế cân bằng chiến lược.
Ngày 4/11, Tổng thống Nga Putin đã trao phần thưởng nhà nước cho các chuyên gia phát triển Burevestnik và các nhà thiết kế ngư lôi Poseidon.
Nga tuyên bố Poseidon có thể mang vũ khí hạt nhân với khả năng gây sóng thần phóng xạ, xóa sạch những vùng duyên hải rộng lớn. Moscow cho biết, “siêu ngư lôi” đó có khả năng di chuyển với tốc độ lên tới 200km/h và lao theo đường dích dắc để tránh bị đánh chặn.
Còn về tên lửa Burevestnik, Tổng thống Putin phát biểu tại điện Kremlin: “Về tầm bay, Burevestnik đã vượt qua tất cả những hệ thống tên lửa được biết đến trên thế giới. Nga đang phát triển năng lực hạt nhân, tiềm năng chiến lược của mình…”.
Nhưng một số chuyên gia quân sự và hạt nhân hoài nghi hiệu quả và độ sát thương của các vũ khí mới của Nga. Giới phân tích cho rằng Nga đang ca ngợi vũ khí của mình nhằm răn đe phương Tây chớ viện trợ cho Ukraine trong cuộc đối đầu quân sự với Nga.
Pavel Podvig - Giám đốc Dự án Lực lượng hạt nhân Nga tại Viện Nghiên cứu giải giáp Liên hợp quốc chia sẻ với tờ al Jazeera: “Chẳng có gì mang tính cách mạng về vũ khí này cả. Nó có thể bay lâu và xa, có một số chi tiết mới nhưng không có gì để chứng minh cho tuyên bố của ông Putin rằng tên lửa này có thể tuyệt đối thay đổi mọi thứ. Không thể nói vũ khí này là vô địch, có thể chiến thắng mọi thứ khác”.
Ông Podvig cho rằng vụ thử Burevestnik là một phần trong chiến lược truyền thông của Nga nhằm hăm dọa phương Tây.
Ít chi tiết về tên lửa mới của Nga
Cho tới nay, giới chức Nga công bố rất ít thông tin về tên lửa Burevestnik mà NATO gọi bằng định danh SSC-X-9 Skyfall, loại tên lửa có lò phản ứng hạt nhân mini giúp nó bay gần như không giới hạn.
Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov cho biết, Burevestnik đã bay 14.000km trong 15 tiếng đồng hồ trong cuộc thử nghiệm. Nó có thể cơ động tránh radar và tung ra đòn đánh hạt nhân với “độ chính xác được bảo đảm” ở “bất cứ cự ly” nào.
Một chuyên gia quân sự của Ukraine phản bác. Tướng Ihor Romanenko - cựu Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine phát biểu: “Tên lửa Burevestnik là loại có tốc độ cận âm, có thể bị các hệ thống phòng không phát hiện và đánh chặn”. Ông Romanenko từng chuyên phụ trách phòng không và phòng thủ tên lửa.
Trong khi đó, cũng có quá ít thông tin về Poseidon nên người ta nghi ngờ các tuyên bố của Kremlin về ngư lôi này.
Thực hư việc Nga siết chặt vòng vây quân Ukraine tại Pokrovsk
VOV.VN - Hiện có những thông tin trái ngược nhau về việc Nga tấn công mạnh vào thị trấn chiến lược Pokrovsk của Ukraine. Moscow nói rằng họ đang bao vây chặt quân Ukraine nhưng phía Kiev phủ nhận thông tin này. Thông tin từ nhiều nguồn cho thấy, tình hình lực lượng Ukraine tại đây khá nguy cấp.
Có một chi tiết mà ông Putin chưa đề cập là mới chỉ có 2 trong số hàng chục vụ thử Burevestnik là thành công, tính từ năm 2019.
Các chuyên gia phương Tây cho rằng vụ phóng thử Burevestnik năm 2019 tại Biển Trắng ở Tây Bắc nước Nga đã khiến ít nhất 5 chuyên gia hạt nhân tử vong sau một vụ nổ phóng xạ. Cơ quan năng lượng hạt nhân Nga thừa nhận có những vụ tử vong này nhưng giới chức và truyền thông Nga không cung cấp video clip, những bức ảnh chi tiết hoặc những thông tin cụ thể về Burevestnik và hành trình bay thử khi đó.
Nuclear Threat Initiative (Sáng kiến về mối đe dọa hạt nhân) - một nhóm an ninh phi lợi nhuận của Mỹ cho biết trong một báo cáo năm 2019 sau vụ thử thành công: “Trong vận hành, tên lửa Burevestnik sẽ mang một đầu đạn hạt nhân (hoặc một số đầu đạn hạt nhân), xoay quanh địa cầu ở độ cao thấp, tránh phòng không và tránh địa hình, thả đầu đạn ở một vị trí khó dự đoán”.
Bí mật tên lửa Nga 9M729 khiến Mỹ rút khỏi Hiệp ước hạt nhân và EU thấp thỏm
VOV.VN - Dường như Nga đã tận dụng việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước hạt nhân INF để triển khai sử dụng tên lửa hành trình 9M729 có tầm bắn xa trong xung đột Ukraine, khiến cả Kiev lẫn Brussels đều lo ngại về an ninh của mình.
Hoài nghi khả năng vận hành
Pavel Luzin - học giả tại Đại học Tufts ở Massachusetts (Mỹ), nói với al Jazeera: “Không thể tạo ra một lò phản ứng vừa nhỏ gọn vừa đủ mạnh để bảo đảm sự di chuyển của tên lửa hành trình. Đây là vấn đề cơ bản trong sách giáo khoa vật lý”.
Moscow tuyên bố tên lửa Burevestnik sử dụng lực đẩy hạt nhân thay vì động cơ phản lực turbojet hoặc turbofan sử dụng trong tên lửa hành trình hoặc đạn đạo.
Nhưng ông Luzin nói rằng những lò phản ứng hạt nhân nhỏ nhất sử dụng để cung cấp năng lượng cho vệ tinh là nặng 1 tấn, cung cấp vài kilowatt điện - ngang với lượng điện một hộ gia đình thông thường tiêu thụ, trong khi phát tán khoảng 150 kilowatt năng lượng dưới dạng nhiệt năng.
Chuyên gia Luzin giải thích tiếp: Những lò phản ứng thí nghiệm được phát triển trong thập niên 1950 và 1960 cho máy bay thì có trọng lượng lên tới nhiều tấn và mang kích thước của một toa tàu. Do vậy, ông kết luận, động cơ trung bình cho một tên lửa hành trình sẽ nặng tới 80kg, tạo ra 4kw điện cho các thiết bị điện và điện tử trên tên lửa và khoảng 1 megawatt năng lượng để đẩy tên lửa bay đi.
Các nhà phân tích khác nghĩ rằng động cơ hạt nhân của Burevestnik có thể hoạt động được nhưng đó không phải là bước đột phá của vũ khí.
