Việc Mỹ nắm giữ vị trí thống lĩnh trên thế giới đã trôi vào quá khứ. Mỹ đã không còn nắm giữ quyền sinh sát trước cả thế giới nữa rồi. Và chính điều này đang khiến trật tự của cả thế giới bị đảo lộn. Mỹ đã thất bại trước sự phát triển như vũ bão của các siêu cường mới nổi trên thế giới. Mỹ đã không còn là gì nữa rồi!
Thượng nghị sĩ John McCain cho rằng nước Mỹ thất bại là phản ánh thực tế vị thế và vai trò của nước Mỹ với phần còn lại của thế giới...
The Washington Times ngày 18/12 dẫn lời Thượng nghị sĩ John McCain cho rằng vai trò lãnh lãnh đạo của Mỹ đã thất bại dưới thời của Tổng thống Obama.
Theo ông McCain, trật tự thế giới do Mỹ tạo ra đã không còn, đánh dấu bằng bạo lực gia tăng ở Syria, cuộc tấn công mạng của Nga và việc Trung Quốc bắt giữ tàu ngầm không người lái của Mỹ trong vùng biển quốc tế.
"Chúng ta đang cảm nhận sự gia tăng căng thẳng mà từ đó đã phá vỡ trật tự thế giới và đó là thất bại tuyệt đối của lãnh đạo Mỹ.
Khi Mỹ mất vai trò dẫn dắt thế giới, sẽ có rất nhiều người khác hành động và đó là lý do tại sao chúng ta phải đau đớn chứng kiến lò lửa chiến tranh tại Aleppo”, ông McCain, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ thể hiện quan điểm.
Thượng nghị sĩ John McCain. Ảnh : The Duran
Tại sao vị Thượng nghị sĩ của nước Mỹ lại bi quan trước những thất bại của nước Mỹ như vậy?
Thông điệp “Hy vọng và Đổi thay” của Tổng thống Obama đã đưa nước Mỹ đến thất bại
Năm 2008, khi tranh cử với chủ đề “Hy vọng và Đổi thay” - đoán biết để hy vọng, rồi thay đổi để đón nhận - và ông Obama đã đúng khi hy vọng người dân Mỹ không còn e ngại việc người da màu ngồi ở vị trí của người đứng đầu nhà nước Mỹ.
Và ông đã thay đổi kịp thời những chiến thuật của mình để làm nên chiến thắng có ý nghĩa lịch sử trong các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, the Washington Times ngày 30/11 đã bình luận rằng trong 8 năm cầm quyền của Tổng thống Obama, người dân Mỹ đã giảm niềm tin vào thông điệp “Hy vọng và Đổi thay”, rồi đến lúc họ hết “hy vọng” và quyết định “thay đổi”.
Theo the Washington Times thì khi lựa chọn ông Obama, người dân Mỹ đã có được Tổng thống của mình, nhưng nước Mỹ thì đã thất bại.
Tờ báo Mỹ cho rằng những lời hứa của Tổng thống Obama là quyết tâm làm thay đổi cơ bản cho nước Mỹ đã không thành hiện thực, mà nước Mỹ ngày càng rạn nứt, chia rẽ.
Do vậy, nước Mỹ và đảng Dân chủ đã thất bại khi đánh cược vào một Thượng nghị sĩ trẻ chỉ vì sự lôi cuốn, nhưng hoàn toàn thiếu kinh nghiệm.
Ông Obama chọn chương trình hỗ trợ dịch vụ y tế - ObamaCare - để làm thay đổi bản chất của nước Mỹ, song chương trình đỉnh cao ấy chứa đựng đầy mâu thuẫn và nghịch lý.
Việc tài trợ cho chương trình hỗ trợ chăm sóc y tế của Obama là nguyên nhân khiến cho kinh tế nước Mỹ không khởi sắc, tăng trưởng chậm, thậm chí có thể xảy ra cuộc khủng hoảng kinh tế cục bộ.
Nước Mỹ của Tổng thống Obama đã thất bại với thông điệp "Hy vọng và Đổi thay". Ảnh : Allposters.com
“Kết thúc hai nhiệm kỳ của Tổng thống Obama là một nước Mỹ đối mặt với thất nghiệp cao, tăng trưởng kinh tế luôn thiếu lực, ngân sách nhà nước thâm hụt kỷ lục, nợ nần gia tăng.
Chính quyền không giải quyết được mâu thuẫn xã hội, số người sống dưới mức nghèo đói không giảm, các mối đe dọa từ chạy đua vũ trang đến chủ nghĩa dân tộc cực đoan gia tăng”, theo the Washington Times.
Năm 2012, ông Obama đã sống sót với một nền kinh tế yếu kém khi được tái nhiệm nhiệm kỳ 2, trong khi các cựu Tổng thống Jimmy Carter và George H.W. Bush đã không có được diễm phúc ấy.
Tuy nhiên, đến cuộc bầu cử ngày 8/11/2016 thì ứng viên đảng Dân chủ đã phải nhận thất bại, cho dù có nhiều cử tri vẫn thèm muốn chiến thắng cho bà Hillary Clinton.
Theo the Washington Times thì thất bại của phe Dân chủ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua chính là thất bại của nước Mỹ. Đó là thất bại của giới tinh hoa luôn bảo vệ gía trị truyền thống trước những người dân Mỹ muốn đổi thay đất nước.
Thất bại lớn nhất của nước Mỹ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa quan chính là sự lệch pha giữa đời sống chính trị với đời sống xã hội Mỹ, mà hai nhiệm kỳ của Tổng thống Obama đã làm cho thất bại đó rõ ràng hơn.
Đề rơi vào tình thề tiến thoái lưỡng nan – thất bại lớn nhất của Washington trong ngoại giao quốc tế
Trong một phát biểu mới đây tại thành phố West Allis, bang Wisconsin, ông Trump ca ngợi ông Rex Tillerson là một nhà ngoại giao lớn và là một trong những lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu tài năng nhất hiện nay.
Theo ông Trump thì vị doanh nhân 64 tuổi này có sự sáng suốt và tài năng cần thiết để đảo ngược các sai lầm và thảm họa ngoại giao của Mỹ nhiều năm gần đây.
Theo Tổng thống đắc cử Trump, ông Tillerson là người có mối quan hệ tốt đẹp với nhiều lãnh đạo trên thế giới và điều này sẽ tạo ra hướng đi mới cho chính sách ngoại giao của Mỹ. Thay vì liều lĩnh can dự vào hàng loạt các chiến dịch can thiệp, chính quyền mới sẽ xây dựng một chiến lược dài hạn hướng tới ổn định, thịnh vượng, hòa bình. Như vậy là trong quan hệ đối ngoại nước Mỹ đã nhận nhiều thất bại.
Có thể thấy rằng, trong hoạt động ngoại giao nói riêng và quan hệ đối ngoại nói chung, điều nguy hiểm nhất là bị động trước đối phương, dù đó là đối thủ, đối tác hay đồng minh. Ngoại giao quốc tế hiện nay là đa phương hoá, vì vậy là phải đa dạng hoá trong việc sử dụng các biện pháp, các công cụ ngoại giao để “thiên biến vạn hoá” trước đối phương, đảm bảo tốt nhất lợi thế, lợi ích quốc gia.
Bổ nhiệm ông Rex Tillerson vào cương vị Ngoại trưởng Mỹ - nước đi quan trọng của tân Tổng thống Trump trong việc đảo ngược thất bại của nước Mỹ. Ảnh : Internet
Khi đã bị động trước đối phương thì việc sử dụng các biện pháp sẽ phụ thuộc vào việc ra đòn của đối phương và khả năng “thiên biến vạn hoá” trong trường hợp này chỉ còn là “tương kế tựu kế”. Cho dù, nếu tương kế tựu kế thành công thì kết quả đạt được rất mỹ mãn, song đó không phải là phương châm ngoại giao nhà nước vì đó luôn là bước thứ hai mang tính dự phòng.
Như vậy, nếu để rơi vào thế bị động trước đối phương, phải chờ đối phương ra đòn mới có thể sử dụng biện pháp đối phó thì đó là thất bại và nguyên nhân là sai lầm trong chiến lược hay sách lược bang giao. Tuy nhiên, bị động trước đối phương thì chỉ là sai lầm về sách lược, song nếu bị động với chính mình thì đó là sai lầm mang tính chiến lược và nguy hiểm hơn nhiều.
Bị động trước đối phương là chờ đối phương ra đòn rồi mới tung đòn đối phó, hoá giải, còn bị động với chính mình thì không thể ra đòn với đối phương, không thể tung đòn hoá giải nguy hại với việc ra đòn của đối phương, bởi việc ra đòn, tung đòn đều có nguy cơ gây thiệt hại cho mình trước nhất, lớn nhất. Và đó chính là tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Hiện nay, hoạt động đối ngoại của Mỹ đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan trong nhiều trường hợp, từ đó các hành xử, đối xử của Washington đều gây hại cho nước Mỹ hay nước Mỹ luôn phải trả giá cho các nước đi của mình. Điều đó thể hiện rõ ràng nhất trong việc chuyển trục đối ngoại từ Đại Tây Dương và Địa Trung Hải về Châu Á – Thái Bình Dương.
Việc chậm trễ trong nhận diện nhưng vội vã trong hành động khiến cho Mỹ đang rơi vào cảnh đối mặt với các đối thủ nhưng không thể tựa lưng vào các đồng minh. Hệ quả đó là do chính quyền Obama nhanh chóng chuyển trục chiến lược đối ngoại của Mỹ khiến các đồng minh tại địa bàn cũ cảm nhận bị Washington vắt chanh bỏ vỏ nên hạ tầm quan hệ, thậm chí quay lưng.
Trong khi đó, tại địa bàn chiến lược mới thì Washington chưa thể vững chân trụ nên bị đối thủ dồn ép làm mất thế và kết quả là các đối tác tại địa bàn mới cảm nhận lợi ích chiến lược mà họ có được chỉ do Tổng thống Obama nói nhiều hơn là hành động thực tế của Washington. Điều đó khiến cho Mỹ chưa thể có các đối tác chiến lược tại địa bàn mới khi trục xoay.
Khi trục mới chưa xây được trụ móng nhưng trụ cũ đã lung lay khiến cho Washington rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan – tiếp tục xoay trục về địa bàn mới thì gặp quá nhiều khó khăn, mà xoay trục trở lại địa bàn cũ cũng gặp khó khăn không kém. Đây là nguyên nhân chính khiến Washington đang phải đối mặt với tình trạng nguy hiểm là đồng minh xa lánh, đối tác hạ tầm.
Như vậy, việc Thượng nghị sĩ John McCain cho rằng vai trò lãnh đạo của nước Mỹ đã thất bại và đó là thất bại của lãnh đạo nước Mỹ, là phản ánh thực tế vị thế và vai trò của nước Mỹ với phần còn lại của thế giới. Mà thất bại của nước Mỹ trên trường quốc tế bắt đầu từ thất bại của giới lãnh đạo ngay tại nước Mỹ.
Người dân Mỹ đã đặt niềm tin vào tỷ phú Donald Trump và tân Tổng thống Mỹ đã có những nước đi đầu tiên nhằm chứng minh cử tri Mỹ đặt niềm tin vào ông là có cơ sở.
Những nước đi tiếp theo của Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ sẽ là gì, chúng ta hay chờ xem.
