Thật ra, đây không phải là lần đầu tiên sắc lệnh hành pháp của tỉ phú địa ốc đ̣i xóa bỏ quyền công dân mặc định đối với những trẻ được sinh ra trên lănh thổ Mỹ. Từ lâu, Tổng thống Donald Trump đă ví quyền này như “một thanh nam châm đối với t́nh trạng nhập cư lậu”, do vậy cam kết sẽ hủy bỏ nó, sau khi ông khẳng định đang cân nhắc nghiêm túc việc ban hành sắc lệnh hành pháp nhằm chấm dứt quyền công dân mặc định đối với những trẻ được sinh ra trên lănh thổ Mỹ.
Cảnh sát bắt giữ một người nhập cư tại Los Angeles. Ảnh: AFP
Phát biểu bên ngoài Nhà Trắng, Tổng thống Trump chỉ trích những người sử dụng quyền nói trên để trở thành công dân Mỹ và gọi đây là “việc làm rất buồn cười”. Đề xuất này chắc chắn sẽ khơi mào cuộc chiến pháp lư về việc liệu tổng thống có thể thay đổi quan niệm được chấp nhận lâu nay rằng Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ cấp quyền công dân cho bất cứ đứa trẻ nào chào đời trên lănh thổ nước này, bất kể ba mẹ chúng đến từ đâu.
Thật ra, đây không phải là lần đầu tiên tỉ phú địa ốc đ̣i xóa bỏ quyền công dân mặc định. Từ lâu, ông đă ví quyền này như “một thanh nam châm đối với t́nh trạng nhập cư lậu”, do vậy cam kết sẽ hủy bỏ nó. Khi tranh cử tổng thống hồi năm 2016, ông Trump dọa kết thúc quyền này và đây là một phần trong cam kết ngăn chặn làn sóng di cư trái phép vào Mỹ. Nổi bật nhất là trong cuộc phỏng vấn với hăng tin Axios hồi cuối tháng 10 năm ngoái, Tổng thống Trump tiếp tục nêu kế hoạch sử dụng sắc lệnh hành pháp để đặt dấu chấm hết cho quyền công dân mặc định. Khi đó, cựu Tổng thống Barack Obama đă lên tiếng nhắc người kế nhiệm về Hiến pháp Mỹ. “Đó không phải là cách Hiến pháp Mỹ hoạt động”- ông Obama nhấn mạnh. Ngoài ra, nhiều nhà lập pháp của cả hai đảng Dân chủ và Cộng ḥa cũng phản đối ư tưởng trên, cho rằng chủ nhân Nhà Trắng không có đủ thẩm quyền.
Được biết, Mỹ không phải là nước duy nhất trên thế giới công nhận quyền công dân cho những đứa trẻ sinh ra như ông Trump đă nhầm lẫn, mà có ít nhất 30 quốc gia và vùng lănh thổ thực hiện điều này. Trung tâm Nghiên cứu Di cư (Mỹ) ước tính trong năm 2012, có khoảng 36.000 phụ nữ ngoại quốc đến xứ cờ hoa chỉ để sinh nở, lấy quốc tịch cho con rồi rời khỏi nước này. Những nơi như bang Florida đang chứng kiến sự bùng nổ cái gọi là “du lịch sinh con”.
Phá đường dây nhiều triệu đô
Hồi tháng 1 năm nay, các công tố viên Mỹ đă buộc tội nhiều đối tượng trong các đường dây đưa thai phụ Trung Quốc sang Mỹ sinh con, vốn hoạt động trong nhiều năm qua. Nhà điều hành tổ chức “You Win USA Vacation Services” cùng với 2 ông chủ của một công ty “du lịch sinh con” ở Nam California đă bị bắt với hàng loạt tội danh, bao gồm lừa đảo di cư, rửa tiền và trộm cắp danh tính. Các cặp đôi sắp làm ba mẹ thuộc tầng lớp trung lưu giàu có Trung Quốc sẵn sàng trả phí dịch vụ có thể lên tới 100.000 USD để chắc chắn con họ có được “quốc tịch hấp dẫn nhất”. “You Win USA Vacation Services” c̣n quảng cáo họ đă đưa thành công hơn 500 khách hàng Trung Quốc sang Mỹ.
Đáng chú ư, kẻ điều hành đường dây “Star Baby Care” được cho là lớn nhất ở nước Mỹ là Wen Rui Deng cũng bị truy tố. Bà này “nổ” rằng đă tổ chức 8.000 ca sinh kể từ khi bắt đầu “làm ăn” hồi năm 1999. Những vụ việc này đánh dấu lần đầu tiên các đối tượng cầm đầu và khách hàng của dịch vụ “du lịch sinh con” bị truy tố h́nh sự.