Dù có nhiều hăng truyền thông đă tuyên bố ông Joe Biden thắng cử, Tổng thống Trump vẫn cố tận dụng quyền lực của chính phủ để tiếp tục phủ nhận và gây khó khăn cho ông Biden.
"Ông Trump đang gây sức ép để các giới chức dưới quyền của ḿnh cũng phải phủ nhận kết quả bầu cử, một điều mà chưa một Tổng thống đương nhiệm nào từng làm trong lịch sử Mỹ", theo New York Times.
Thay v́ chúc mừng người thắng cử và mời người đó đến Ṭa Bạch Ốc, như người tiền nhiệm Barack Obama cũng đă từng làm, ông Trump lại phủ nhận kết quả và khởi kiện đồng loạt ở nhiều tiểu bang, mặc dù không đưa ra được bằng chứng gian lận cụ thể nào.
Ví dụ mới nhất của điều đó là vị Ngoại trưởng Mike Pompeo, vào ngày 10/11 tuyên bố sẽ
"chuyển giao suôn sẻ sang một nhiệm kỳ Trump thứ hai"(?).
Tổng thống Trump tweet liên tục về các gian lận bầu cử, dù chưa đưa ra bằng chứng nào. (Ảnh: New York Times)
Ông Trump cáo buộc các gian lận nhưng không có bằng chứng
Trước đó, Bộ trưởng Tư pháp dưới quyền ông Trump, William Barr, ra chỉ thị cho phép các công tố viên liên bang có thể điều tra cáo buộc gian lận bầu cử, cho dù phía ông Trump chưa đưa ra bằng chứng cụ thể nào.
Ngoài ra,
Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp (GSA) trong chính phủ Mỹ chưa cho phép đội ngũ của ông Biden tiếp cận các ban ngành cũng như quỹ tiền dành cho quá tŕnh chuyển giao quyền hành. Ṭa Bạch Ốc vẫn chuẩn bị ngân sách cho năm sau như thể ông Trump sẽ làm tiếp bốn năm nữa.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều vị lănh đạo trên thế giới gởi lời chúc mừng ông Biden đắc cử. Khi nói với các phóng viên, ông Biden gọi cách hành xử của ông Trump sau cuộc bầu cử là
"nỗi hổ thẹn, sẽ không có lợi cho ông Trump về lâu dài".
"Tôi phải nói thế nào cho tế nhị đây?", ông Biden nói.
"Như thế này sẽ không tốt cho di sản của ông Trump".
Theo
New York Times, việc ông Trump phủ nhận kết quả như sự tiến xa hơn nữa của những quyết định, phát ngôn gây tranh căi của ông Trump trong bốn năm nay vừa qua.
Trong bốn năm vừa qua, ông Trump đă bổ nhiệm những người trung thành với ḿnh, đồng thời không giấu giếm sự công kích với giới t́nh báo, các cơ quan điều tra, truyền thông... Giờ đây, ông chĩa mũi nhọn công kích vào giới chức bầu cử ở các tiểu bang.
Trong cả nhiệm kỳ, vị tổng thống luôn t́m cách thuyết phục người ủng hộ tin rằng
"chỉ ông Trump mới nói đúng".
Mặc dù cuộc bầu cử diễn ra mà không có bằng chứng về gian lận, và việc bỏ phiếu qua thư luôn được coi là b́nh thường ở những kỳ bầu cử trước,
hiện có 70% cử tri theo đảng Cộng ḥa không tin cuộc bầu cử vừa rồi công bằng và tự do chỉ v́ Tổng thống Trump liên tục nói về "gian lận" một cách mơ hồ, theo khảo sát của
Politico và
Morning Consult.
Nói với tờ
New York Times, Michael Abramowitz, giám đốc của tổ chức phi lợi nhuận
Freedom House chuyên theo dơi quá tŕnh dân chủ trên thế giới, cho rằng khả năng ông Trump đảo ngược được kết quả bầu cử là rất ít. Nhưng bằng việc liên tục nói về gian lận,
"ông Trump đang gieo rắc một câu chuyện sai sự thật có thể lan truyền trong nhiều năm, và tiếp tục làm xói ṃn ḷng tin của công chúng vào hệ thống bầu cử ở Hoa Kỳ".
Nhân viên kiểm phiếu ở Philadelphia. (Ảnh: New York Times)
Ông Biden vẫn chuẩn bị nắm quyền
Ông Biden đă bắt đầu tiến tŕnh chuẩn bị mà không cần đợi ông Trump nhận thua. Ông đă lập ra tổ công tác chống dịch Covid-19. Hầu hết các lănh đạo thế giới đă chúc mừng ông Biden, bao gồm những người gần với ông Trump như Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Canada Trudeau hay Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Ông Biden tỏ ra không quá lo ngại về sự bất hợp tác của ông Trump, và cho biết có thể thành lập được nội các trước ngày nhậm chức 20/1/2021.
"Chúng tôi đang xúc tiến một cách đều đặn, thành lập đội ngũ trong nội các và Ṭa Bạch Ốc", ông Biden nói.
"Không có ǵ ngăn cản được chúng tôi".
B́nh luận của Ngoại trưởng Mike Pompeo về
"nhiệm kỳ lần thứ hai" của ông Trump vấp phải phản ứng của giới ngoại giao, theo New York Times.
"Bộ trưởng Pompeo không nên đi theo những lời đả kích nguy hiểm và vô căn cứ về tính chính danh của cuộc bầu cử hồi tuần trước", dân biểu Eliot Engel (đảng Dân chủ, tiểu bang New York), là chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết.
"Bộ Ngoại giao nên chuẩn bị chuyển giao cho Tổng thống đắc cử Joe Biden càng sớm càng tốt".
Trước ông Trump, chỉ có 9 vị Tổng thống đương nhiệm không thể tái đắc cử. Một số vị Tổng thống khác không được đảng của ḿnh tiếp tục đề cử. Có vị Tổng thống đă bực bội đến mức không đến dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm. Nhưng chưa vị Tổng thống nào công khai phủ nhận kết quả, gieo các hoài nghi về sự gian lận nhằm đảo ngược kết quả bầu cử, và cố t́nh gây khó dễ cho quá tŕnh chuyển giao như ông Trump đang làm hiện tại.
Nhà sử học Richard Norton Smith từng viết về tiểu sử của Tổng thống Herbert Hoover, một trong 9 người không thể tái đắc cử. Ông Smith cho biết, ông Hoover đă tức giận với Franklin D. Roosevelt, người đă đánh bại ông, đến mức hai người không nói ǵ khi đi chung xe một đoạn trong ngày nhậm chức năm 1933.
"Nhưng ông Hoover, dù có cay đắng với ông Roosevelt... vẫn đi chung xe, vẫn mời ông Roosevelt tới buổi tiệc trà nghi thức vào đêm trước (hôm nhậm chức)", ông Smith nói.
"Họ có thể ghét nhau, nhưng sự thù ghét cá nhân không quan trọng bằng cam kết của họ với tiến tŕnh dân chủ".
Có những ư kiến so sánh t́nh h́nh hiện tại với việc ứng viên Al Gore thúc đẩy việc kiểm phiếu lại ở tiểu bang Florida năm 2000 nhằm đảo ngược thế dẫn sát nút của ông George W. Bush.
Nhưng năm đó, ông Gore bị dẫn trước chỉ vài trăm phiếu. C̣n ông Trump năm nay thua ở nhiều tiểu bang với sự cách biệt đến hàng chục ngàn phiếu, những tiểu bang này đều phải đảo ngược lại toàn bộ kết quả th́ ông Trump mới có thể thắng cử, và sự cách biệt như vậy chưa bao giờ bị đảo ngược khi được kiểm phiếu lại.