Quà Phục sinh của Sa hoàng Nga phá kỷ lục đấu giá quốc tế

[Romano]

Tác phẩm nghệ thuật do xưởng Fabergé chế tác theo yêu cầu của Sa hoàng Nicholas II tặng mẹ hơn một thế kỷ trước vừa được bán với giá 30,2 triệu USD tại Christie’s London, trở thành tác phẩm Fabergé đắt giá nhất từng xuất hiện trên sàn đấu giá quốc tế.Quả trứng Phục sinh mang tên Winter Egg (Quả trứng mùa Đông), được Sa hoàng Nicholas II đặt làm quà tặng mẹ vào năm 1913 đã tìm được chủ nhân mới trong phiên đấu giá ngày 2.12.

Con số 30,2 triệu USD vượt xa mức ước tính 26 triệu USD mà nhà đấu giá Christie's đưa ra trước đó. Điều này phản ánh tình trạng khan hiếm của những quả Trứng Hoàng gia Fabergé – các tác phẩm được giới sưu tầm đánh giá là “đỉnh cao tuyệt đối” của nghệ thuật kim hoàn châu Âu đầu thế kỷ XX.

Xưởng Fabergé chỉ sản xuất 50 quả trứng cho hai vị Sa hoàng Nga, và trong số này, chỉ bảy quả còn nằm trong bộ sưu tập tư nhân. Quả Trứng Mùa Đông được nhận xét là độc bản cả về kỹ thuật lẫn mỹ học, vì vậy mang giá trị đặc biệt. Những quả còn lại hiện thuộc sở hữu các bảo tàng, tổ chức văn hóa hoặc đã thất lạc từ lâu và chưa từng tái xuất.

Trong thông báo qua email, người đứng đầu bộ phận nghệ thuật Fabergé và Nga của Christie’s Margo Oganesian nhận định mức giá kỷ lục này “tái khẳng định tầm vóc trường tồn của tác phẩm” và cho thấy sự quý hiếm, vẻ đẹp “rực rỡ đến mức siêu thực” của kiệt tác.

Bà nhấn mạnh đây là “cơ hội mang tính lịch sử” hiếm hoi để một nhà sưu tập sở hữu một tác phẩm có giá trị vô song cả về kỹ thuật lẫn nghệ thuật.
Truyền thống chế tác trứng Phục sinh của Fabergé kéo dài từ năm 1885 - 1916, phục vụ riêng cho 2 Sa hoàng Nicholas II và Alexander III. Mỗi tác phẩm mất khoảng một năm để hoàn thiện, các Sa hoàng thường đặt làm quả trứng tiếp theo ngay khi quả trước đó vừa được giao.

Tuy nhiên, Quả trứng mùa Đông là một ngoại lệ: nó không đi theo các phong cách Rococo hay Tân cổ điển quen thuộc, mà mang một ngôn ngữ tạo hình hoàn toàn riêng biệt – hiện đại, lạnh lẽo và thanh thoát như chính cái tên của nó.

Được chế tác chủ yếu từ pha lê đá (thạch anh trong suốt), quả trứng mang diện mạo như một khối băng phủ sương giá. Các họa tiết bông tuyết bằng bạch kim cùng 4.500 viên kim cương cắt kiểu hoa hồng tạo hiệu ứng lung linh như ánh sương đông dưới mặt trời.

Bên trong quả trứng là “món quà bất ngờ” đặc trưng của Fabergé: một chiếc giỏ treo tí hon chứa đầy hoa hải quỳ gỗ làm từ thạch anh trắng, nephrite và garnet, mô phỏng vẻ mong manh của mùa xuân nảy nở trong lòng mùa đông.

Điều đặc biệt là thiết kế này do nữ nghệ nhân Alma Pihl, cháu gái của thợ kim hoàn chính của người sáng lập Fabergé, sáng tạo. Ý tưởng nảy ra khi Pihl quan sát các tinh thể băng đọng trên cửa sổ gần bàn làm việc. Từ cảnh tượng bình dị ấy, bà đã tạo nên kiệt tác được đánh giá là “ngoạn mục nhất và sáng tạo nhất” trong số 50 quả trứng.Hóa đơn do Christie's công bố cho thấy Sa hoàng Nicholas II đã mua tác phẩm với giá 24.600 rúp, mức giá cao thứ ba mà Fabergé từng đặt cho một sản phẩm.

Sau khi Sa hoàng Nicholas II bị lật đổ trong Cách mạng Nga năm 1917, công ty sưu tập trang sức và đồ cổ Wartski mua lại nó cuối những năm 1920 hoặc 1930 với giá 450 bảng Anh (tương đương 30.000 USD theo giá trị ngày nay). Sau đó, nó qua tay nhiều nhà sưu tập tư nhân ở Anh trước khi biến mất vào năm 1975.

Quả trứng tái xuất vào năm 1994 khi được bán tại Christie’s Geneva với giá 5,6 triệu USD. Tác phẩm tiếp tục phá kỷ lục của mình vào năm 2002 với mức 9,6 triệu đô la tại New York.

Phiên đấu giá lần này không chỉ đưa Quả trứng mùa Đông trở lại tâm điểm quốc tế, mà còn nằm trong một bộ sưu tập gần 50 hiện vật Fabergé khác, từ mặt dây chuyền quý, hộp trang trí đến các mô hình thu nhỏ kỳ lạ. Nhà đấu giá Christie’s vẫn trung thành với truyền thống bảo mật của mình, chỉ mô tả chúng là “một bộ sưu tập hoàng gia”.