Những ngày Nick Vujicic ở Việt Nam với các buổi diễn thuyết, các cuộc tiếp xúc của anh đă để lại nhiều cảm xúc và cả những lời khen, tiếng chê.
Những ngày qua, sự kiện Nick Vujicic đă gây xôn xao dư luận. Không ai không nghiêng ḿnh kính phục nghị lực của chàng trai không tay, không chân này, nhưng đă có nhiều cuộc tranh luận nổ ra, đặc biệt trên cộng đồng mạng. Có người bảo bỏ ra 36 tỷ đồng cho sự kiện này là phí. Có người th́ nói không phí. Có người bảo người Việt sính ngoại...
Nick Vujicic và chuyện của chúng ta
Nh́n theo hướng tích cực, chuyến diễn thuyết của Nick mang lại cho chúng ta những ích lợi nhất định. Thậm chí ngay cả những ư kiến không hài ḷng về cách tổ chức, về kinh phí... liên quan đến chuyến diễn thuyết của Nick cũng đóng góp cho xă hội chúng ta những lợi ích nhất định.
Sự hiện diện của Nick ở VN đă cho chúng ta có cơ hội để trả lời câu hỏi v́ sao Nick lại có thể trở thành một diễn giả nổi tiếng thế giới. Tất nhiên không thể phủ nhận tài năng diễn thuyết của anh. Nhiều người khuyết tật ở nước ta có ư chí, nghị lực không thua kém ǵ Nick nhưng không có khả năng diễn thuyết như anh, thậm chí không sẵn sàng xuất hiện trước đám đông.
Phút gặp gỡ cảm động và bất ngờ giữa Nick Vujicic và cô bé cùng cảnh ngộ Nguyễn Linh Chi (8 tuổi) tại sân vận động quốc gia Mỹ Đ́nh.
Để có một người khuyết tật là diễn giả giỏi như Nick Vujicic, chúng ta cần có một môi trường thuận lợi, một xă hội có thể bao gồm người khuyết tật trong các cơ hội của nó. Trong các cuốn sách của ḿnh, Nick đă kể rằng anh được hưởng sự chăm sóc y tế của nhiều bệnh viện ở Úc (nơi anh sinh ra) và ở Mỹ (nơi anh đến lập nghiệp).
Mặc dù bị khuyết tật nặng, anh vẫn được đến trường đầy đủ, được học ở hệ thống trường học dành cho trẻ em b́nh thường. Anh cũng viết rằng nếu như sự nghiệp diễn thuyết của anh không thành công, bất cứ lúc nào anh cũng có thể kiếm việc làm với tấm bằng kế toán và hoạch định tài chính mà anh có.
C̣n ở nước ta th́ sao? Nhiều người khuyết tật không được tiếp cận hệ thống chăm sóc y tế và nhiều người khuyết tật bị cắt đứt con đường đến trường v́ nghèo, v́ thiếu phương tiện đi lại. Thử hỏi có mấy trường học có lối đi dành cho xe lăn, cả nước có bao nhiêu học sinh bại liệt phải đến trường trên lưng bố, trên lưng mẹ, trên lưng bạn bè?.
Tác giả bài viết dịch giả Nguyễn Bích Lan là một nhân vật nổi tiếng vượt lên nghịch cảnh, cùng Nick Vujicic.
Tại sự kiện đầu tiên của Nick ở Việt Nam, nhiều người trầm trồ v́ Nick không chân, không tay vẫn di chuyển khá dễ dàng và nhanh chóng từ cuối khán pḥng lên sân khấu của hội trường White Palace nhờ chiếc xe lăn hiện đại. Nhưng ít phút trước khi anh xuất hiện, không ít người đă thấy cảnh một phụ nữ khuyết tật di chuyển bằng hai chiếc ghế gỗ nhỏ xíu, lê từng bước vất vả để t́m chỗ ngồi của ḿnh trong khán pḥng. Với phương tiện thô sơ ấy, chị đă phải mất bao nhiêu sức lực và thời gian mới tới được White Palace?.
Dù trong chuyến diễn thuyết ở Việt Nam, Nick có truyền được nhiều cảm hứng cho chúng ta đến mức nào, chúng ta cũng phải thừa nhận Nick là khách và anh chỉ đến vài ngày rồi đi. Chúng ta vẫn phải sống cuộc sống của chúng ta, vẫn phải tự lực vượt qua những thách thức của ḿnh mỗi ngày. Có điều sau chuyến thăm của Nick, người Việt Nam có thể nh́n thấy ǵ, rút ra những bài học ǵ, có những hành động thiết thực ǵ để cải thiện cuộc sống của người khuyết tật?.
Bản thân mỗi người khuyết tật đều phải tự cố gắng cứu ḿnh chứ không thể trông chờ vào những phép mầu tự nhiên sẽ đến. Nhưng nếu điều kiện sống của chúng ta, môi trường xă hội của chúng ta vẫn chưa hỗ trợ người khuyết tật từ nhiều phía th́ thật khó khẳng định những bài diễn thuyết của Nick có thể khích lệ những người khuyết tật ở Việt Nam vươn tới thành công.
Nick rời Việt Nam rồi, chúng ta sẽ làm ǵ?, chờ đợi chuyến diễn thuyết tiếp theo của anh để lại được truyền cảm hứng, hay bắt tay vào làm những việc thiết thực nhất để góp phần tạo ra những Nick Vujicic của đất nước ḿnh?.
Dư luận trái chiều
Xung quanh sự kiện Nick Vujicic đến VN, bạn đọc có nhiều ư kiến khác nhau, chúng tôi giới thiệu những suy nghĩ trái chiều...
* Tại sao phải chỉ trích một việc có ư nghĩa như thế? Đúng là ở đâu cũng có người khuyết tật, nhưng khuyết tật đến độ như Nick th́ không phải nhiều mà anh ấy vẫn đầy nghị lực phấn đấu để sống có ư nghĩa và truyền bá nghị lực sống ấy đến mọi người, điều này không phải người khuyết tật nào cũng làm được!
Chi vài chục tỷ đồng để có được một bài học, động viên nhiều người bị khiếm khuyết và thậm chí là không khiếm khuyết nhưng “sống ṃn” là điều rất đáng trân trọng. Bao nhiêu người khuyết tật ùn ùn kéo đến để được tận mắt thấy tấm gương nghị lực, giúp họ vươn lên, họ không ganh tị: “Sao không dùng tiền đó chi cho chúng tôi?” th́ tại sao các bạn lại ồn ào phản đối?
anhhoa@...
* Nếu đây là chương tŕnh do Chính phủ tổ chức trích từ ngân sách nhà nước th́ mới lên án là lăng phí. Đằng này là tiền của một cá nhân mà. Tôi chỉ phản cảm về việc nghênh đón một diễn giả giống như một chính khách làm hơi quá lố thôi.
pingumap@...
* Tôi ngả mũ chào trước anh ta,nhưng quanh ḿnh c̣n nhiều lắm tấm gương. Thú thật đây là bệnh sính ngoại thôi, giống cà phê Starbucks ǵ đấy.
ĐINH NGỌC TUY
* Nick đáng khâm phục, ngưỡng mộ. Chi ra một số tiền như vậy để Nick tới tṛ chuyện truyền cảm hứng cũng tốt v́ Nick đă là một thương hiệu quốc tế, việc truyền cảm hứng sẽ có sức thuyết phục hơn. Nhưng cách đón tiếp, bảo vệ rùm beng quá, làm mất đi giá trị người Việt ḿnh.
china3pleiku@...
* Tôi đă biết Nick từ lâu trên mạng và có thể nói Nick đă truyền cho tôi cảm hứng rất lớn trong cuộc sống, nhưng hăy nh́n xem ở các nước khác người ta tổ chức cho Nick đến nói chuyện ở đâu và như thế nào? Phần lớn Nick chỉ đến nói chuyện với học sinh ở những trường trung học hay ở những địa điểm sinh hoạt cộng đồng... Chính những nơi đó tấm gương và sự diễn giải của Nick mới có sức lan tỏa mạnh mẽ, chứ không có ai tổ chức đ́nh đám và ŕnh rang như ở VN chúng ta. Tôi xem xong chương tŕnh của Nick trên VTV và tôi thật sự thất vọng. Tôi nghĩ một chương tŕnh như thế này thà tôi mở YouTube xem Nick nói chuyện với trẻ con ở Mỹ hay Malaysia c̣n hay hơn. Tôi thấy thương cho Nick và thất vọng với cách chúng ta ứng xử với Nick, dù nó hết sức hoành tráng và tốn kém.
VƠ VĂN XUÂN
Cám cảnh...
“Nick thật tuyệt vời” - nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đă nói như thế khi đề nghị anh - với tư cách người đă sát cánh cùng Nick Vujicic từ khi đặt chân đến VN đến lúc rời khỏi đây - nhận xét về con người nổi tiếng này. Á kể: ”Nick rất khiêm tốn, vui nhộn, sâu sắc... và tôi không h́nh dung được có một người khuyết tật tŕnh độ như thế”.
Nguyễn Á là người đă có mấy năm ṛng ră sống, lăn lộn với những người khuyết tật đặc biệt (nói đặc biệt bởi đó là những tấm gương sáng ngời vượt qua nghịch cảnh như thầy giáo Nguyễn Ngọc Kư, hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng, nhạc sĩ Hà Chương, chàng trai đa tài Nguyễn Thế Vinh, dịch giả Nguyễn Bích Lan, ca sĩ Thủy Tiên... ở VN để thực hiện bộ ảnh nổi tiếng Họ đă sống như thế.
Thật khó quên cái hôm Á mời mấy chục con người đặc biệt ấy về TP.HCM để dự buổi ra mắt cuốn sách ảnh Họ đă sống như thế. Mấy chục con người đặc biệt ấy sống chen chúc trong nhà Nguyễn Á, cùng nhau chia sẻ những bữa cơm đạm bạc nhưng đầy ắp tiếng cười. Trong mấy chục con người đặc biệt ấy, nhiều người lần đầu tiên được có mặt ở TP.HCM, có người lần đầu được ngồi taxi... Và tôi hỏi Á: nhớ lại những ngày ấy và hôm nay sát cánh cùng Nick trong một sự kiện ŕnh rang th́ anh nghĩ ǵ? Á trầm ngâm một thoáng rồi buông một tiếng gọn lỏn: ”Buồn”. Anh giải thích thêm: ”Nh́n chiếc xe hiện đại của Nick dùng để di chuyển, nghe Nick nói chuyện hùng hồn, xem Nick với phong thái tự tin rồi nhớ lại những người khuyết tật ở VN nghèo khổ, rụt rè, vất vả... tôi không khỏi cám cảnh”.
Cảm giác của Nguyễn Á cũng là cảm giác của tôi khi nhớ lại trong một lần đến Úc - quê hương của Nick, ấn tượng lớn nhất với tôi là những chiếc xe buưt mà khi nó dừng lại th́ nghiêng hẳn một bên để lề đường và sàn xe ngang nhau cho người khuyết tật lên xuống thuận tiện. Ở đó, những người kém may mắn như Nick khi chào đời nhận được sự hỗ trợ hết mực từ nhà nước, thậm chí cử cả một hộ lư đến nhà để giúp đỡ (xem trang web chamevoiconkhuyettat .org.au). Ở đó, những người như Nick được hưởng những phương tiện giáo dục như mọi người b́nh thường nên Nick mới hoạt bát, tự tin như thế. Ở đó, người ta từng có một ông bộ trưởng thể thao đi xe lăn, làm việc ra tṛ... Rồi từ “ở đó” - nước Úc, nh́n lại người khuyết tật của ḿnh... Thôi, cám cảnh lắm!
Tuy nhiên, tôi cũng đồng t́nh với Á rằng khó thể so sánh khi hoàn cảnh mỗi nơi một khác. Chỉ mong rằng sự kiện Nick đến VN trong những ngày qua là một ḥn đá tảng ném xuống hồ làm lay động nhân tâm, nhằm có những bước chuyển tích cực hơn nữa - từ chính sách đến xă hội - dành cho người khuyết tật VN.
Chỉ tiếc rằng ḥn đá tảng - sự kiện Nick - đă có những khiếm khuyết trong khâu tổ chức, gây dị ứng cho nhiều người VN vốn không thích sự khoa trương, ầm ĩ, ví dụ như chuyện môtô hụ c̣i, lạng lách làm náo loạn đường phố khi đưa đón Nick. Hay một vài người khuyết tật có tên trong danh sách 24 người được mời lên sân khấu White Palace để nhận quà của ban tổ chức hôm giao lưu với Nick đă than phiền rằng: ”Điều chúng tôi mong mỏi là được gặp Nick. Vậy mà chúng tôi chỉ thấy Nick xa xa, qua khe hở của hàng rào vệ sĩ dày đặc. Người ta biến Nick thành VIP dù Nick không muốn làm VIP, bằng chứng là trước khi đến anh đă nhắn nhủ đừng đón tiếp long trọng”.
Theo Tuổi Trẻ