Ông Trump ký lệnh áp thuế với Canada, Mexico và Trung Quốc

[june04]

Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp thuế 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 25% đối với hầu hết mặt hàng từ Canada cùng Mexico.

Tổng thống Donald Trump vào ngày 1/2 ký sắc lệnh tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về kinh tế dựa trên Đạo luật Quyền lực kinh tế quốc tế khẩn cấp và Đạo luật Các trường hợp khẩn cấp quốc gia, để ra lệnh tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ ba nước đối tác lớn nhất của Mỹ.

Năng lượng nhập khẩu từ Canada sẽ bị áp thuế 10%, trong khi mặt hàng này từ Mexico vẫn bị áp thuế 25%. Hầu như toàn bộ những mặt hàng khác từ Mexico và Canada chịu mức thuế 25% và toàn bộ hàng hóa Trung Quốc chịu áp thuế thêm 10%.

Sắc lệnh bắt đầu có hiệu lực từ 0h01 ngày 4/2 (12h01 ngày 5/2 giờ Hà Nội). Hàng hóa từ Canada, Mexico và Trung Quốc đang được chất lên tàu hàng hoặc trong quá trình vận chuyển đến Mỹ trước mốc thời gian này sẽ được miễn áp dụng mức thuế mới.


Tổng thống Donald Trump họp báo về tại Nhà Trắng ngày 30/1. Ảnh: AFP

Tổng thống Trump nhấn mạnh các biện pháp áp thuế nhằm giải quyết tình trạng khẩn cấp về fentanyl (thuốc giảm đau gây nghiện) và người nhập cư trái phép, yêu cầu ba nước phải có những biện pháp mạnh mẽ hơn để chấm dứt fentanyl bị tuồn vào Mỹ và kiểm soát biên giới. Sắc lệnh áp thuế sẽ có hiệu lực cho đến khi Mỹ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về hai vấn đề này kết thúc.

Nhà Trắng không giải thích rằng Trung Quốc, Canada và Mexico cần có những hành động gì, hoặc cần đạt được những tiêu chí gì, để Mỹ giảm thuế nhập khẩu. Ông Trump cảnh báo sẽ tăng thuế nếu bất kỳ nước nào có động thái trả đũa.

Ngay sau khi Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp thuế, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tuyên bố nước mình sẽ "không bao giờ cúi đầu trong đàm phán và trao đổi với những nước khác".

Bộ trưởng Năng lượng và Tài nguyên Canada Jonathan Wilkinson nhấn mạnh nước này "đã chuẩn bị và sẵn sàng đấu tranh" để đảm bảo quyền lợi của người dân. Ông cũng chỉ trích ông Trump áp thuế vô cớ đối với Canada, khẳng định nước mình "không có hành động khiêu khích nào".

Ba nghiệp đoàn về rượu bia tại Mỹ, Canada và Mexico phát tuyên bố chung bày tỏ lo ngại về các biện pháp thuế mới của Tổng thống Trump, cảnh báo về "vòng xoáy trả đũa thuế quan sẽ tác động tiêu cực đến ngành kinh doanh chung của ba nước". Các nghiệp đoàn này kêu gọi "mọi bên liên quan đối thoại mang tính xây dựng, chủ động giải quyết lo ngại".

Nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, chỉ trích sắc lệnh của Tổng thống Trump sẽ đánh vào túi tiền của người dân Mỹ. "Đáng lẽ ông Donald Trump nên tập trung vào giảm giá hàng hóa, thay vì khiến mọi thứ thêm đắt đỏ", Schumer nói, đồng thời cho rằng chính phủ cần "mạnh tay với những đối thủ đang lợi dụng luật chơi như Trung Quốc" thay vì tấn công đồng minh.

Thuế quan được doanh nghiệp Mỹ trả cho chính phủ khi mua hàng từ nước ngoài và gánh nặng kinh tế từ mức thuế mới có thể đổ lên vai những nhà nhập khẩu, nhà cung cấp nước ngoài hoặc người tiêu dùng.

Chuyên gia Wendong Zhang của Đại học Cornell ở New York cho biết Canada và Mexico sẽ mất lần lượt 3,6% và 2% GDP thực tế (GDP đã được điều chỉnh theo lạm phát), Mỹ sẽ chịu thiệt hại 0,3% GDP thực tế, khi mức thuế mới được áp đặt. Các nhà phân tích của Oxford Economics, công ty tư vấn kinh tế toàn cầu hàng đầu, cảnh báo thuế quan và động thái đáp trả có thể đẩy Canada và Mexico vào suy thoái, Mỹ cũng có nguy cơ suy thoái nhẹ.

Canada xuất khẩu gần 80% hàng hóa của nước này sang Mỹ trong năm 2023 và chiếm gần 60% lượng dầu thô nhập khẩu vào Mỹ.

Mỹ nhập khẩu nhiều xe hơi và bộ phận xe từ Canada và Mexico. Mỹ cũng nhập khẩu nhiều nông sản từ hai nước láng giềng, với các mặt hàng như hoa quả, rau, ngũ cốc, cùng với gia súc, gia cầm.