Trong khi tiêu chuẩn cái đẹp ở Trung Quốc ngày càng hà khắc, văn hóa phẫu thuật thẩm mỹ lan rộng cho thấy nhiều hiểm họa khó lường của việc theo đuổi phong trào.
Cô Abby Wu mới chỉ 14 tuổi khi cô phẫu thuật thẩm mỹ lần đầu tiên. Sau khi được điều trị bằng hormone để chữa bệnh, cân nặng của cô Wu đã tăng từ 42kg lên 62kg trong vòng hai tháng. Giáo viên dạy kịch của cô đã không bỏ qua thay đổi này.
“Giáo viên của tôi đã nói: ‘Em từng là ngôi sao của chúng ta nhưng giờ em quá béo. Hoặc là từ bỏ đi, hoặc là giảm cân thật nhanh”, cô Wu, người đang chuẩn bị cho kỳ thi kịch của mình vào thời điểm đó, nhớ lại. Mẹ của cô đã vào cuộc, đưa cô đi hút mỡ để loại bỏ mỡ ở bụng và chân. Abby nhớ lại lời mẹ mình khi cô ngồi đợi trong phòng khám, lo lắng về ca phẫu thuật sắp tới. “Cứ dũng cảm vào đi. Con sẽ trở nên xinh đẹp khi bước ra”.
Quan niệm lệch lạc về sắc đẹp được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội Trung Quốc
Ca phẫu thuật rất ám ảnh. Cô Wu chỉ được gây mê một phần và tỉnh táo xuyên suốt quá trình. “Tôi có thể thấy được lượng mỡ được lấy ra khỏi cơ thể và lượng máu tôi mất đi”, cô nói.
Hiện 35 tuổi, Wu đã trải qua hơn 100 ca phẫu thuật, tốn kém hàng tỷ đồng. Cô đồng sở hữu một phòng khám thẩm mỹ ở trung tâm Bắc Kinh và là một trong những gương mặt đại diện cho cơn sốt phẫu thuật thẩm mỹ tại Trung Quốc.
Cái giá của các ca phẫu thuật còn là sức khỏe. Ngồi trước gương bên trong căn hộ sang trọng ở Bắc Kinh, cô nhẹ nhàng thoa kem che khuyết điểm lên vết bầm tím do tiêm làm thon gọn khuôn mặt gần đây - một quy trình mà cô thực hiện hằng tháng để giúp khuôn mặt trông “săn chắc và bớt mũm mĩm hơn” sau khi ba ca phẫu thuật thu nhỏ hàm đã cắt bỏ quá nhiều xương.
Nhưng Wu khẳng định rằng cô không hối hận về các cuộc phẫu thuật và tin rằng mẹ cô đã đưa ra quyết định đúng đắn. “Cuộc phẫu thuật đã thành công. Tôi ngày càng tự tin và hạnh phúc hơn. Tôi nghĩ mẹ tôi đã đúng”.
Tiêu chuẩn khắc nghiệt về cái đẹp
Từng bị coi là điều cấm kỵ, phẫu thuật thẩm mỹ đã bùng nổ trong 20 năm qua ở Trung Quốc, được thúc đẩy bởi thu nhập tăng cao và thái độ xã hội thay đổi, phần lớn là do phương tiện truyền thông xã hội. Hằng năm, 20 triệu người Trung Quốc trả tiền cho các thủ thuật thẩm mỹ, trong đó độ tuổi trung bình là 25 và 80% khách hàng là phụ nữ.
Mặc dù ngoại hình luôn quan trọng trong văn hóa Trung Quốc, đặc biệt đối với phụ nữ, nhưng tiêu chuẩn về cái đẹp ở đất nước này đang ngày càng trở nên khắc nghiệt. Trong nhiều năm, những đặc điểm được săn đón nhất là sự kết hợp giữa lý tưởng phương Tây, anime Nhật Bản và K-Pop: mắt hai mí, hàm sắc gọn, mũi cao và khuôn mặt cân xứng.
Nhưng gần đây, các thủ thuật đáng lo ngại xuất hiện ngày càng nhiều - theo đuổi một lý tưởng phi thực tế. Botox hiện được tiêm sau tai để tai nghiêng về phía trước, khiến khuôn mặt trông nhỏ hơn, thanh tú hơn. Phẫu thuật mí mắt dưới, lấy cảm hứng từ ánh mắt hút hồn của các nữ anh hùng anime, giúp mở rộng đôi mắt để có vẻ ngoài ngây thơ. Việc cắt ngắn môi trên sẽ thu hẹp khoảng cách giữa môi và mũi để tạo hình tượng trẻ lâu.
Nhưng phần lớn vẻ đẹp này được tạo ra cho ống kính. Dưới các bộ lọc và đèn bắt sáng, kết quả có thể trông hoàn hảo. Trong cuộc sống thực, vẻ không tự nhiên rất rõ rệt - một khuôn mặt không hoàn toàn giống người bình thường.
Các ứng dụng phẫu thuật thẩm mỹ như SoYoung và GengMei chuyên phân tích “khuyết điểm trên khuôn mặt” được giới trẻ sử dụng rộng rãi. Sau khi quét và đánh giá khuôn mặt của người dùng, chúng đề xuất các đặc điểm nên được sửa và một danh sách phòng khám gần đó.
Những xu hướng làm đẹp này được người nổi tiếng và người có sức ảnh hưởng chia sẻ và quảng bá trên mạng xã hội, nhanh chóng thay đổi những gì được coi là ưa nhìn. Là một trong những influencer đầu tiên về phẫu thuật thẩm mỹ của Trung Quốc, cô Wu đã ghi lại các quy trình của mình trên mạng xã hội và tham gia SoYoung ngay sau khi nó ra mắt.
“Da tôi như có xi măng bên dưới”
Để đáp ứng nhu cầu tăng cao, các phòng khám đang nhanh chóng mọc lên trên khắp Trung Quốc. Tuy nhiên, không phải ở đâu cũng có các bác sĩ chuyên nghiệp và rất nhiều phòng khám đang hoạt động mà không có giấy phép.
Theo báo cáo của công ty nghiên cứu tiếp thị iResearch, tính đến năm 2019, khoảng 80.000 địa điểm tại Trung Quốc đã cung cấp các thủ thuật thẩm mỹ mà không có giấy phép và 100.000 bác sĩ thẩm mỹ đang làm việc mà không có đủ trình độ.
Do đó, ước tính có hàng trăm vụ tai nạn xảy ra mỗi ngày bên trong các cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ Trung Quốc. Bác sĩ Yang Lu, một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ và là chủ sở hữu một phòng khám thẩm mỹ được cấp phép tại Thượng Hải, cho biết, những năm gần đây, số lượng người đến để sửa chữa các ca phẫu thuật hỏng đã tăng lên. “Tôi đã thấy nhiều người phẫu thuật hỏng vì họ đến những nơi không có giấy phép”, bác sĩ Yang nói. “Một số thậm chí còn phẫu thuật ngay tại nhà của người khác”.
Cô Yue Yue, 28 tuổi, là một trong số những người đã phẫu thuật không thành công. Năm 2020, cô tiêm collagen - được thiết kế để làm cho khuôn mặt trông đầy đặn hơn - từ một phòng khám không có giấy phép do một người bạn thân mở. Nhưng chất làm đầy đã cứng lại. “Da tôi như có xi măng bên dưới”, cô nói.
Trong cơn tuyệt vọng muốn phục hồi tổn thương, cô Yue Yue tìm đến các phòng khám trên mạng - những cái tên nổi tiếng - nhưng mọi thứ chỉ trở nên tồi tệ hơn. Một phòng khám đã lấy chất làm đầy bằng ống tiêm, nhưng thay vì loại bỏ nó, họ đã lấy mô của chính cô, khiến da cô bị lỏng lẻo.
Cô tìm thấy bác sĩ Yang thông qua SoYoung vào năm ngoái và kể từ đó đã trải qua ba cuộc phẫu thuật sửa chữa, bao gồm phẫu thuật mí mắt bị hỏng trong một ca phẫu thuật trước đó tại một phòng khám khác. Cho dù bác sĩ Yang đã giúp khuôn mặt cô cải thiện rõ rệt, một số tổn thương có thể là vĩnh viễn.
“Tôi không muốn trở nên xinh đẹp hơn nữa”, cô nói. “Nếu tôi có thể quay lại diện mạo trước khi phẫu thuật, tôi sẽ rất mừng”.
Hằng năm, hàng chục nghìn người như cô Yue Yue trở thành nạn nhân của các thẩm mỹ viện không có giấy phép ở Trung Quốc. Nhưng ngay cả một số phòng khám được cấp phép và bác sĩ phẫu thuật có trình độ cũng không tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc.
Năm 2020, nữ diễn viên Gao Li trải qua ca phẫu thuật hỏng, khiến đầu mũi của cô chuyển sang màu đen và bị hoại tử. “Khuôn mặt của tôi bị biến dạng và tôi rất buồn. Nó đã hủy hoại sự nghiệp diễn xuất của tôi”.
Cô đã phẫu thuật mũi tại một phòng khám được cấp phép tại Quảng Châu có tên là She’s Times của bác sĩ He Ming, người được mô tả là “bác sĩ phẫu thuật chính” và là chuyên gia phẫu thuật mũi. Nhưng trên thực tế, bác sĩ He không đủ trình độ để thực hiện ca phẫu thuật mà không có sự giám sát và chưa được Ủy ban Y tế tỉnh Quảng Đông cấp giấy phép hành nghề bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ.
Bốn năm và hai ca phẫu thuật sửa mũi sau đó, mũi của Gao Liu vẫn không đều. “Tôi thực sự hối hận. Tại sao tôi lại làm vậy?”.
Không hồi kết
Những năm gần đây, Ủy ban Y tế Trung ương Trung Quốc đã cố gắng giải quyết vấn đề bác sĩ không đủ trình độ thực hiện các quy trình vượt quá chuyên môn của họ, bao gồm việc ra lệnh cho các cơ quan y tế địa phương sửa quy định và ban hành các hướng dẫn chặt chẽ hơn. Thế nhưng vấn đề vẫn tiếp diễn.
Tình trạng này không chỉ giới hạn ở phòng khám, mà còn đang lan sang các ngành khác. Một số công ty livestreaming gây áp lực buộc phụ nữ trẻ phải vay tiền để phẫu thuật, hứa hẹn một cơ hội trở thành người nổi tiếng. Nhưng đằng sau hậu trường, các công ty này thường có thỏa thuận ngầm với các phòng khám để nhận hoa hồng cho mỗi khách hàng thành công.
Trong một quán cà phê ở Bắc Kinh, cô Wu nói chuyện cùng bạn bè. Ba người điều chỉnh tư thế và khuôn mặt của họ rất chi tiết trên các ứng dụng - kéo dài lông mi và thu gọn xương gò má.
Khi được hỏi họ thích nhất điều gì trên khuôn mặt mình, họ đều do dự, cố gắng nêu tên một bộ phận mà họ sẽ không cân nhắc thay đổi. Chủ đề cuộc trò chuyện dần chuyển sang cấy ghép cằm, cắt ngắn môi trên và phẫu thuật mũi. Cô Wu cho biết cô đang nghĩ đến việc phẫu thuật mũi lần nữa - lần cuối của cô là sáu năm trước - nhưng chính các bác sĩ cũng bắt đầu chật vật.
“Da tôi không còn đàn hồi sau nhiều lần phẫu thuật như vậy. Các bác sĩ không còn nhiều không gian để làm việc nữa. Bạn không thể đưa họ chỉ đủ vải để may một cái áo và yêu cầu họ may váy cưới”.
Nhưng bất chấp mọi thứ, cô Wu không có kế hoạch dừng lại. “Tôi nghĩ mình sẽ không bao giờ dừng hành trình trở nên xinh đẹp hơn”.
VietBF@sưu tập
