Công ty Trung Quốc khiến cả Apple lẫn Tesla gục ngã

[Romano]

Một nhà máy sản xuất xe điện của hãng điện thoại lớn nhất Trung Quốc đã trở thành địa điểm hút khách tại Bắc Kinh, với lịch đăng ký tham quan kín cả tháng và đôi khi phải bốc thăm để có suất vào cửa.
Mỗi ngày, hàng nghìn người hâm mộ Xiaomi đổ về để chứng kiến dây chuyền sản xuất nhả ra một chiếc xe mới chỉ trong vòng 76 giây.

Các hướng dẫn viên tự hào so sánh quy trình sản xuất hiện đại với Tesla, khi công ty nỗ lực xây dựng dây chuyền tự động và tự chủ các linh kiện xe điện quan trọng.

Dù mới ra mắt hai mẫu xe, nhưng theo ước tính từ Citic Securities, số lượng xe bán ra trong năm tới của Xiaomi có thể vượt cả Tesla tại thị trường nội địa.

Mẫu SUV mới nhất đã nhận hàng trăm nghìn đơn đặt hàng chỉ trong vài phút sau khi ra mắt, trong khi mẫu sedan thể thao đầu tiên đứng thứ hai trong phân khúc xe cao cấp nửa đầu năm, chỉ sau Tesla Model Y.

Sức nóng này đã góp phần giúp cổ phiếu công ty tăng gần 200% trong vòng một năm qua.

Từ chỗ là một nhà lắp ráp dựa vào nguồn cung linh kiện, Xiaomi đang quyết tâm tái định vị mình thành một tập đoàn sản xuất tầm cỡ.Thành lập năm 2010, “hạt gạo nhỏ” chỉ sau ba năm đã nhanh chóng vươn lên vị trí thứ ba toàn cầu về điện thoại thông minh, rồi mở rộng sang hàng loạt sản phẩm khác, từ nồi cơm điện đến robot hút bụi.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lâu nay vẫn chỉ ra điểm yếu: thiếu công nghệ cốt lõi và quá phụ thuộc vào đối tác. Richard Windsor, sáng lập dịch vụ nghiên cứu Radio Free Mobile, nhận xét: “Hệ sinh thái sản phẩm rộng lớn của hãng thực chất phần lớn không phải do hãng trực tiếp sản xuất”.

Ivan Lam, chuyên gia từ Counterpoint Research, so sánh: “Ngày trước, họ gần như chỉ mua ngoài mọi thứ rồi lắp ráp lại, giống như chơi xếp hình Lego. Nhưng vài năm trở lại đây, công ty đã tăng mạnh đầu tư vào R&D”.

Nhận thức rõ điều đó, nhà sáng lập Lei Jun đã nhiều lần tuyên bố quyết tâm xóa bỏ hình ảnh “xưởng lắp ráp” bằng cách tự xây dựng các cơ sở sản xuất.

Bước đi đầu tiên là vào năm 2020, khi Xiaomi khánh thành một nhà máy trị giá 600 triệu NDT ở ngoại ô thủ đô để sản xuất lô điện thoại gập đầu tiên.

Để cạnh tranh với Apple, đến đầu 2024, công ty đã chuyển việc sản xuất các dòng điện thoại cao cấp nhất về nhà máy của mình. Nhờ vậy, chỉ trong quý I năm nay, lượng điện thoại cao cấp xuất xưởng tăng 81% so với cùng kỳ, vượt xa mức tăng trưởng chung (3%), theo số liệu từ Canalys.

“Các thương hiệu công nghệ thường được đánh giá cao hơn khi họ trực tiếp sở hữu công nghệ sản xuất tiên tiến và các nhà máy hiện đại chính là minh chứng hữu hình cho điều đó”, Xiaomi chia sẻ với Financial Times.

Chiến lược này được áp dụng tương tự cho mảng xe hơi. Chỉ ba năm sau khi công bố kế hoạch sản xuất ô tô, hãng đã ra mắt mẫu sedan thể thao Speed Ultra 7 vào tháng 3/2024, trong khi nhiều tập đoàn khác còn loay hoay.

Xe được trang bị tính năng lái tự động, hệ điều hành liên kết với điện thoại và thiết bị gia đình, cùng hàng loạt linh kiện và vật liệu do hãng tự nghiên cứu, từ hợp kim nhôm đặc biệt đến thép siêu cứng.Thành công nối tiếp khi mẫu SUV mới YU7 - đối thủ trực tiếp của Tesla Model Y - lập kỷ lục 200.000 đơn đặt hàng chỉ trong ba phút sau lễ ra mắt, điều mà nhà sáng lập gọi là một “phép màu”.

Ông thậm chí còn tự xưng “giám đốc nhà máy Lei” trên mạng xã hội để bày tỏ niềm tự hào về dây chuyền sản xuất hiện đại.

Không dừng lại ở đó, Xiaomi đang triển khai giai đoạn hai của nhà máy xe điện, dự kiến tăng gấp đôi công suất để đạt mục tiêu 350.000 xe mỗi năm. Song song, một nhà máy điều hòa cũng đang được xây dựng tại Vũ Hán.

Xiaomi đang trải qua bước ngoặt quan trọng, từ một công ty điện tử tiêu dùng sang một nhà sản xuất công nghệ cao với chuỗi sản xuất khép kín.

Hướng đi này không chỉ phản ánh tham vọng nâng tầm thương hiệu mà còn cho thấy sự đồng điệu với định hướng chung về phát triển “lực lượng sản xuất chất lượng mới” của Trung Quốc.

Nhật báo Nhân dân trong một bài bình luận đã so sánh sinh động hình ảnh các kỹ sư trong thập niên 1950 phải tỉ mỉ lựa chọn thép nhập khẩu để tìm ra linh kiện chế tạo ô tô với quy trình hiện đại tại nhà máy xe điện của Xiaomi, nơi hơn 700 robot đang vận hành tự động.

Sự đối chiếu này nhấn mạnh khoảng cách giữa quá khứ và hiện tại, đồng thời khắc họa quyết tâm của Xiaomi trong việc tái định hình hình ảnh từ một “xưởng lắp ráp” sang một trung tâm sản xuất công nghệ tiên tiến.

Chiến lược “lấy sản xuất làm trung tâm” không chỉ dừng ở xe điện và smartphone. Công ty đã ra mắt chip Xring O1 với tiến trình 3nm, sử dụng trong điện thoại và máy tính bảng mới nhất, qua đó gia nhập nhóm các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới có khả năng tự thiết kế chip.

Ivan Lam từ Counterpoint đánh giá: “Việc tự thiết kế chip giúp hãng xây dựng hệ sinh thái kết nối liền mạch hơn giữa các thiết bị”. Dù vậy, ông cũng cảnh báo nguy cơ dễ bị tổn thương trước các lệnh trừng phạt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Xiaomi cho biết sẽ đầu tư ít nhất 50 tỷ NDT trong thập kỷ tới cho mảng chip, cùng 200 tỷ NDT khác vào các công nghệ lõi như hệ điều hành và trí tuệ nhân tạo trong vòng 5 năm.

Theo Chủ tịch Lu Weibing, tự thiết kế chip sẽ trở thành ranh giới lớn giữa các công ty công nghệ trong tương lai.

“Sẽ chỉ còn hai loại doanh nghiệp: những công ty tự phát triển chip và những công ty không làm được. Khoảng cách thế hệ về năng lực cạnh tranh cốt lõi sẽ xuất hiện giữa họ”, ông nói.