|
Hôm nay, ngày 15 tháng Ba 2024, nước Nga đi bỏ phiếu bầu Tổng thống.
Nước Nga đang diễn tuồng kịch bầu cử Tổng thống. Cuộc bỏ phiếu được tổ chức từ ngày hôm nay thứ Sáu 15 tháng Ba cho đến ngày Chủ nhật 17 tháng Ba. Vòng bỏ phiếu thứ hai sẽ diễn ra 3 tuần sau đó, nếu không có ứng cử viên nào nhận được hơn phân nửa tổng số phiếu bầu. Trung tâm Levada, một tổ chức thăm dò phi chính phủ, cho biết tỷ lệ tán thành ông Putin ở Nga hiện ở mức trên 80%, một con số ủng hộ không tưởng gần như không bao giờ có thể xảy ra ở các thể chế dân chủ truyền thống ở phương Tây.
Các cuộc bầu cử ở Nga dĩ nhiên không hề có được sự tự do hay công bằng mà về nguyên tắc, chỉ là một hình thức để kéo dài thêm nhiệm kỳ nắm quyền của ông Vladimir Putin. Theo Hiến pháp của nước Nga, ông Putin phải từ bỏ chức vụ Tổng thống vào năm 2024, nhưng do những sửa đổi Hiến pháp đã được thông qua vào năm 2020 đã mang lại cho ông Putin quyền được ra tái tranh cử thêm hai nhiệm kỳ 6 năm. Hiện là năm thứ 25 đang nắm quyền, ông Putin sẽ phục vụ thêm một nhiệm kỳ 6 năm. Và khi kết thúc nhiệm kỳ bắt đầu từ năm 2024, ông Putin vẫn còn đủ điều kiện để ra tái tranh cử và kéo dài thời gian cầm quyền cho đến năm 2036, lúc ông sẽ được 86 tuổi!
Làm thế nào mà ông Putin có thể "sống dai" trong chính trường Nga đến như vậy?
Trong một phần tư thế kỷ nắm quyền, ông Putin theo đuổi hai mục tiêu riêng biệt. Đầu tiên là tạo ra một bộ máy đàn áp khổng lồ, loại bỏ bất cứ đối thủ hoặc nguồn lực chính trị đối kháng nào, bằng cách thực hiện chính sách khủng bố với việc ra tay sát hại nhà báo, bắt giữ những gương mặt bọn tài phiệt không trung thành, triệt tiêu bất cứ cuộc biểu tình chống đối nào… Chính trị gia theo chủ nghĩa tự do ông Boris Nemtsov đã bị sát hại hồi năm 2015. Nhân vật hoạt động chính trị Vladimir Kara-Murza bị cầm tù kể từ khi Moscow bắt đầu cuộc chiến xâm lược ở Ukraine. Và sau khi thể hiện lòng dũng cảm kiên cường, người thủ lĩnh phe đối lập ông Alexei Navalny đã bị sát hại ngay trong một trại giam trừng giới ở Bắc Cực.
Mục tiêu khác của ông Putin là tước đi viễn cảnh về một tương lai "nước Nga không có Putin". Trong một chừng mực nào đó, ông đã rất thành công trong chiến dịch tuyên truyền ra sao cho tên tuổi của mình trở thành biểu tưởng của nước Nga, sự tồn tại của mình đồng nghĩa với sự tồn tại của nước Nga hiện đại, và sức mạnh chính trị của mình mang lại sức mạnh chính trị cho nước Nga trên sân khấu chính trị thế giới. Lối suy nghĩ phổ biến về cái gọi là "chủ nghĩa Putin vĩnh cữu" đã mang lại cho nhiều người Nga ít nhiều cái cảm giác ổn định và an toàn về mặt chính trị. Với nhiều người Nga, tính liên tục về mặt chính trị mà ông Putin đem lại là điều trông thấy rất cụ thể, rõ ràng.
Cuối cùng, ông này tạo dựng ra một đất nước được đánh dấu bằng sự pha trộn giữa sự tự mãn lẫn sự thờ ơ của công chúng. Sự tự mãn trở nên phổ biến mạnh mẽ khi nền kinh tế Nga phát triển lớn manh, đặc biệt từ năm 2000 đến năm 2008, trong 8 năm đầu trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Putin, đưa đến sự nổi lên của tầng lớp trung lưu. Sự thờ ơ, mà Điện Kremlin khắc sâu bằng cách ngăn cản sự tham gia công chúng vào hoạt động chính trị, đã hỗ trợ cho chủ nghĩa độc tài ngày càng tăng của chế độ này.
Vũ khí lợi hại nhất và hiệu quả nhất của ông Putin là ra sức tuyên truyền. Mới hồi năm ngoái, Kremlin bắt đầu cho cập nhật "Các nguyên tắc căn bản của pháp luật về văn hóa" (Fundamental Principles of Legislation on Culture), một tài liệu quy định di sản văn hóa và di sản quốc gia, nhằm ủng hộ một thế giới quan chung cho nước Nga và thiết lập ý thức văn hóa cho dân tộc.
Trước đó, trong nhiều năm, Moscow đã chocải tổ hệ thống giáo dục như một phần của nỗ lực xây dựng tư tưởng "thuần túy Nga", tiêu chuẩn hóa sách giáo khoa lịch sử hiện đại để phù hợp với đường lối tuyên truyền chính thức, yêu cầu mọi trường học phải có tổ chức cố vấn chuyên về giáo dục lòng yêu nước, hướng dẫn tất cả các trường thực hiện các biện pháp thành ra một nỗ lực rộng rãi nhằm khắc sâu hệ thống tư tưởng thống nhất từ trên xuống, gắn liền với tầm nhìn rằng nước Nga là một nền văn minh riêng biệt…
Yếu tố cốt lõi trong hệ thống tư tưởng của ông Putin là xây dựng một nhà nước Nga vững mạnh và ổn định, rằng nhà nước Nga là hiện thân của bản chất lịch sử dân tộc, mà trong nhiều thế kỷ đã tồn tại dưới nhiều hình thức, từ đế quốc Nga, đến Liên Xô vĩ đại và cuối cùng là "nước Nga của Putin". Nga không chỉ là một thế lực chính trị hiện đại mà còn là một nền văn minh, một dân tộc lịch sử có một nền văn hóa độc đáo bắt nguồn từ các giá trị truyền thống và lòng yêu nước.
Kremlin cũng nỗ lực lôi kéo sự tham gia trực tiếp của công chúng, từ việc tài trợ và thành lập các phong trào thanh niên, thực hiện các sáng kiến khơi gợi ký ức lịch sử, tổ chức các câu lạc bộ xã hội, tái hiện những trận chiến oanh liệt, thực hiện các cuộc triển lãm "Nước Nga – Lịch sử của tôi" trên toàn quốc… Tóm lại, cốt lõi tuyên truyền của ông Putin là tạo ra niềm tự hào dân tộc cho người Nga, từ đó, người Nga tự khắc hiểu rằng tất cả hình ảnh hào quang ngày nay của nước Nga là nhờ ông Putin mà có. Rằng, nếu không có nhà nước thì không có nước Nga; không có Putin thì không có một nhà nước Nga mạnh mẽ như ngày nay…
Kết quả, hệ thống chính trị mà ông Putin tạo ra một tâm lý chung phổ biến rằng, người dân không nhất thiết phải yêu Putin; chỉ cần họ không bận tâm đến việc ông ta duy trì quyền lực như thế nào. Như thế là đủ. Chính cái tâm lý này đã củng cố quyền lực cho ông này. Không cần bất cứ trò hề bầu cử nào, đa số người Nga vẫn muốn ông Putin tiếp tục tại vị.
____________
Màn kịch bầu cử Tháng Ba 2024
Ngoài ông Vladimir Putin, ra tranh cử với tư cách ứng cử viên độc lập, có ba ứng cử viên khác: Leonid Slutsky của Đảng Dân chủ Tự do, Nikolai Kharitonov thuộc Đảng Cộng sản và Vladislav Davankov thuộc đảng Nhân dân Mới.
Vladislav Davankov
Được một số chuyên gia và chính trị gia đối lập coi là ứng cử viên thay thế cho nhóm cử tri phản chiến, Davankov, 40 tuổi, là nhân vật tương đối mới đối với cử tri Nga. Là cựu doanh nhân và là phó chủ tịch Duma Quốc gia (tức Quốc hội) từ năm 2021, Davankov cho biết ông ủng hộ vấn đề "hòa bình và đàm phán" với Ukraine, "tự do báo chí" và "bình thường hóa mối bang giao của Nga với các nước phương Tây", kêu gọi chấm dứt "đàn áp những người bất đồng chính kiến" và chấm dứt "kiểm duyệt ý thức hệ".
Đảng Nhân dân Mới là đảng duy nhất trong Quốc hội Nga ban đầu lên tiếng phản đối việc Moscow công nhận nền độc lập của các khu vực Luhansk và Donetsk do phe ly khai nắm giữ vào năm 2022 nhưng sau đó vẫn bỏ phiếu để ủng hộ. Bản thân ông Davankov cũng bị dính các lệnh trừng phạt của Mỹ, EU và Anh kể từ Nga xua quân xâm lược Ukraine. Năm 2023, ông Davankov ra tranh cử nhưng không thành công chức vụ thị trưởng Moscow, khi chỉ nhận được hơn 5% tống số phiếu. Theo tổ chức thăm dò VTsiom, trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, ông Davankov dự kiến đứng ở vị trí thứ hai, với con số khiêm nhường là 6% tỷ lệ ủng hộ.
Leonid Slutsky
Slutsky, 56 tuổi, người đứng đầu đảng Dân chủ Tự do theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan và là thành viên Duma Quốc gia từ năm 2000, đang có tỷ lệ phiếu ủng hộ khoảng 3%, theo Moscow Times ngày 11/3/2024. Ông Slutsky bị dính dấp vào một số vụ bê bối và bị phương Tây trừng phạt vào năm 2014 vì đã ủng hộ việc sáp nhập trái phép Crimea. Năm 2018, ông bị buộc tội quấy rối tình dục một số nhà báo và thậm chí được một số phương tiện truyền thông mệnh danh là "Harvey Weinstein người Nga". Một cuộc điều tra do ông Alexei Navalny cho công bố ra, từng có tiết lộ rằng, ông Slutsky nắm quyền sở hữu nhiều xe hơi hạng sang, rằng từ tháng Sáu 2017 đến tháng Ba 2018, chiếc Mercedes-Maybach S500 của Slutsky đã vi phạm luật giao thông đến 825 lần.
Ông Slutsky, là thành viên trong phái đoàn Nga trong cuộc đàm phán hòa bình năm 2022 với Ukraine, là nhân vật có lập trường diều hâu. Ông tuyên bố "mục tiêu chính trong chương trình bầu cử của tôi là chiến thắng nhanh chóng cuộc chiến xâm lược Ukraine. Tôi tin rằng Nga sẽ hoàn thành 'chiến dịch quân sự đặc biệt cao cả và thần thánh này' trong năm nay".
Nikolai Kharitonov
75 tuổi, là thành viên Duma Quốc gia từ năm 1993, Kharitonov thuộc đảng Cộng sản Nga từng ra tranh cử Tổng thống hồi năm 2004, giành vị trí thứ hai với khoảng 13% tổng số phiếu bầu. Trong cương lĩnh tranh cử, Kharitonov ủng hộ việc hạ thấp tuổi hưởng lương hưu trí, tăng lương hưu trí và tăng hỗ trợ các gia đình đông con. Kharitonov muốn Nga chấm dứt tư cách thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các tổ chức quốc tế khác mà ông tin rằng đang "làm suy yếu chủ quyền kinh tế của nước Nga". Kharitonov cũng bị Mỹ, EU và Anh đưa vô danh sách các cá nhân bị trừng phạt sau khi Nga tiến hành xâm lược Ukraine. Theo VTsiom, tỷ lệ ủng hộ Kharitonov hiện ở mức khoảng 4%.
Theo SGN
|
|
