Những ấn phẩm không chính thức của văn hóa đại chúng được lan truyền rộng rãi đang dần thâm nhập vào đời sống thực tế, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp lên cục diện cuộc bầu cử Mỹ.
Bất chấp việc những tin đồn về người nhập cư ở Ohio ăn thịt chó mèo đã bị phanh phui, đảng Cộng hòa vẫn phát những đoạn quảng cáo kêu gọi “đừng ăn mèo con nữa” và “bầu cho đảng Cộng hòa!” ở Arizona.
Tuy thuyết âm mưu về người nhập cư Haiti ở Springfield (Ohio) bắt cóc và ăn thịt chó mèo không được chứng thực, song câu chuyện này nhanh chóng được “meme hóa” trên Internet, vượt ra ngoài khuôn khổ cộng đồng cánh hữu.
Theo Từ điển Cambridge, meme là một phần của phương tiện truyền thông, có thể là ý tưởng, hình ảnh hoặc video, thường mang tính chất hài hước và lan truyền nhanh chóng, trở thành văn hóa trên Internet.
Trong nhiều ngày kể từ sau đêm tranh luận tại Philadelphia, hình ảnh và video về ông Donald Trump và mèo đã chiếm sóng mạng xã hội, gắn liền với thông điệp cứng rắn của cựu tổng thống về vấn đề nhập cư.
Từ thuở hồng hoang của mạng xã hội, meme đã trở thành nét đặc trưng của nền chính trị Mỹ dù đôi lúc hơi khó đoán và không dễ để nắm bắt, theo New York Times.
Tuy nhiên, trong những tháng đầu của cuộc đua vào Nhà Trắng giữa ông Trump và bà Kamala Harris chứng kiến một bước ngoặt của hiện tượng nói trên.
Thay vì chỉ gói gọn trên mạng xã hội, meme nhiều lần tràn ra cả đời thực và ảnh hưởng trực tiếp đến các sự kiện tranh cử.
Đơn cử, meme “người nhập cư ăn thịt chó mèo ở Ohio” giờ đây đã xuất hiện trên các quảng cáo của đảng Cộng hòa ở Arizona hay thậm chí là trong phần tranh luận của cựu Tổng thống Trump hôm 10/9 (giờ Mỹ).
Song song đó, những phát biểu của ông Trump trên sân khấu tranh luận cũng được biến thành meme với các bản phối với nhạc được lan truyền nhanh chóng trên Instagram, TikTok và các nền tảng mạng xã hội khác.
Sự bàn tán về meme nói trên không được hoan nghênh tại Springfield, Ohio. Bởi lẽ, căng thẳng sắc tộc tại thành phố này bị đẩy lên cao sau khi một cậu bé 11 tuổi thiệt mạng vào năm 2023 do bị một người nhập cư Haiti lái xe không có giấy phép hợp lệ đâm phải.
Sự bàn tán về vấn đề nhập cư ở Springfield đang phức tạp hoá những mâu thuẫn sắc tộc vốn đã căng thẳng ở thành phố này. Ảnh: New York Times.
Tại một cuộc họp của Ủy ban Thành phố Springfield vào ngày 10/9 (giờ địa phương), Nathan Clark, cha của cậu bé thiệt mạng nói trên, đã lên án liên danh tranh cử Trump và JD Vance là "về mặt đạo đức" vì đã lợi dụng cái chết của con trai ông nhằm "trục lợi chính trị".
Một số người thuộc phe Cộng hòa đặt câu hỏi về việc liệu những meme xoay quanh chó mèo đang lan truyền hiện nay thực chất có đem lại lợi ích nào cho ông Trump hay không.
“Đảng Cộng hòa đang bị phân tâm bởi những vấn đề không có thật”, nhà bình luận chính trị Erick Erickson nói. Ông cho rằng những meme về việc ăn thịt chó mèo đang cản trở những cuộc thảo luận thực chất hơn về vấn đề nhập cư.
Nhiều meme về việc ăn thịt thú cưng được lan truyền nhanh chóng sau những phát ngôn của ông Trump tại buổi tranh luận ở Philadelphia. Ảnh: New York Times.
Dẫu vậy, sự nghiệp chính trị của ông Trump vẫn luôn gắn liền với văn hóa meme.
Cựu tổng thống và các phụ tá đã tích cực đẩy mạnh sự lan truyền của những meme xoay quanh tin đồn ăn thịt chó mèo để đảm bảo vấn đề nhập cư, vốn được xem là thế mạnh của ông Trump, luôn được bàn tán một cách sôi nổi và trở thành tâm điểm của cuộc bầu cử.
Thậm chí, nghị sĩ Ohio JD Vance thẳng thắn kêu gọi trên mạng xã hội X: “Hãy tiếp tục đăng tải những meme về mèo đi!”.
Những người ủng hộ phe Cộng hòa đã thực sự hưởng ứng lời kêu gọi đó. Một lượng lớn meme về mèo đã được đăng tải trên mạng xã hội, phần lớn trong số này là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo.
Cá biệt, một số meme thể hiện rõ xu hướng phân biệt chủng tộc, như hình ảnh ông Trump cắp 2 chú mèo con dưới cánh tay và chạy trốn khỏi sự truy đuổi của 2 người đàn ông da màu không mặc áo.
Một số meme khác có nội dung kỳ quái như hình ảnh cựu tổng thống ngồi trong buồng máy bay riêng được lấp đầy với mèo con và vịt, liên hệ đến một tin đồn chưa được kiểm chứng khác về việc vịt trời bị bắt trộm ở Springfield.
Trong bối cảnh đó, đảng Dân chủ cũng không kém cạnh trên mặt trận sáng tạo và lan truyền meme liên quan đến cuộc bầu cử năm nay.
Những câu đùa và một số khoảnh khắc ngẫu hứng của bà Harris nhanh chóng thu hút được sự chú ý của giới trẻ, sau đó được lồng ghép các đoạn nhạc bắt tai và chỉnh sửa thành nội dung được lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Sự phổ biến nhanh chóng của meme trên Internet đồng thời dẫn tới việc làm mờ đi lằn ranh giữa những lời châm biếm và sự sai lệch thông tin.
Vào ngày 15/7, vài phút sau khi ông Vance chính thức được chọn làm đối tác tranh cử của cựu tổng thống Trump, một tài khoản ẩn danh trên mạng xã hội X đã tuyên bố rằng cuốn sách "Hillbilly Elegy" của ông Vance có một đoạn ông mô tả cảnh quan hệ tình dục với một chiếc ghế dài.
Mặc dù chủ nhân tài khoản X nói trên đã gián tiếp rào trước từ đầu rằng đây chỉ là một lời nói đùa, tin đồn này nhanh chóng lan đi và được chế thành meme.
Ngay cả chiến dịch tranh cử của phe Dân chủ, vốn vẫn tích cực kêu gọi chống lại nạn tin giả, cũng hưởng ứng tin đồn nói trên.
Trong bài phát biểu đầu tiên với tư cách ứng viên tranh cử phó tổng thống hồi tháng 8, Thống đốc Minnesota Tim Walz nói với đám đông ở Philadelphia rằng ông không thể chờ đợi để tranh luận với ông Vance - "nếu ông ấy sẵn sàng rời khỏi ghế và xuất hiện”, ngụ ý nhắc lại tin đồn ông Vance quan hệ với cái ghế dài.
Tại một buổi tiệc thuộc khuôn khổ Đại hội Toàn quốc đảng Dân chủ, khách mời đã thay nhau chụp ảnh bên một chiếc ghế dài được đặt cạnh một bức tượng hình ông Vance.
Từ những phân tích trên, giới quan sát nhận định rằng sự lan truyền của meme trong văn hoá đại chúng có thể đóng vai trò then chốt trong việc gây ảnh hưởng lên các cử tri, từ đó gián tiếp phân định kết quả của cuộc đua vào Nhà Trắng.
VietBF @ sưu tập
