Câu chuyện về cô đào cải lương Ngọc Tâm Tâm là minh chứng cho sự thăng trầm của cuộc đời nghệ sĩ - từ những ngày hoàng kim trên sân khấu đến hoàn cảnh khó khăn tuổi xế chiều.
Gia đình có truyền thống nghệ thuật
Nghệ sĩ Ngọc Tâm Tâm sinh ra và lớn lên tại Cầu Cống, Thủ Thiêm (nay thuộc Quận 2, TPHCM), trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Bà là con út trong gia đình có 5 anh chị em. Bố làm tài xế, mẹ làm nội trợ, cả hai đều từng hoạt động trong làng cải lương. Mẹ bà từng hát cùng thời với những tên tuổi lớn như Út Bạch Lan, Kim Cương, Thành Được, Hùng Cường.
Từ nhỏ Ngọc Tâm Tâm đã thể hiện tài năng nghệ thuật đặc biệt, thường trốn nhà để đi xem hát ở các rạp dù bị bố mẹ cấm cản và đánh đập. 14 tuổi, bà được vào học tại trường ca nhạc Trần Hữu Trang từ 1978-1981. Tại đây, Ngọc Tâm Tâm có cơ hội học hỏi từ những bậc thầy lớn như nghệ sĩ Phùng Há, Kim Phúc, Chi Trọng. Đây chính là những giám khảo đã tuyển chọn bà vào trường.
Nghệ sĩ Ngọc Tâm Tâm.
Trong suốt 3 năm học, Ngọc Tâm Tâm luôn đạt thành tích cao. Bà đặc biệt xuất sắc trong trích đoạn Điêu Thuyền Bái Nguyệt khiến thầy cô phải công nhận tài năng thiên bẩm. Nghệ sĩ Phùng Há từng nhận xét bà có tài năng đặc biệt, rất thông minh.
Tuy nhiên, khi Ngọc Tâm Tâm chuẩn bị tốt nghiệp, gia đình gặp biến cố lớn. Bố bà bị tai biến mạch máu não, không thể tiếp tục công việc tài xế. Gia đình rơi vào cảnh túng quẫn, không còn ai có thể kiếm tiền nuôi sống gia đình, Ngọc Tâm Tâm buộc phải bỏ học để đi hát kiếm tiền nuôi gia đình. Quyết định này khiến bà hối tiếc suốt đời nhưng lúc đó không có lựa chọn nào khác. Ngọc Tâm Tâm phải ký hợp đồng với các đoàn tỉnh, hát trong thời gian dài để trả nợ.
Sự nghiệp nghệ thuật và những vai diễn đáng nhớ
Mặc dù phải rời trường sớm, Ngọc Tâm Tâm vẫn có sự nghiệp nghệ thuật đáng chú ý. Những vai diễn tâm đắc nhất của bà bao gồm Thiên Mai nương, Nữ Sắc Tinh, từng hợp tác với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng cùng thời như Bảo Giang, Dương Linh. Thời hoàng kim của bà là khi tên tuổi Ngọc Tâm Tâm - Bảo Giang trở thành cặp đôi được khán giả tỉnh Đồng Nai yêu mến.
Tuy có tài năng nhưng bà gặp nhiều khó khăn trong sự nghiệp. Do xuất thân từ gia đình nghèo, bà không có điều kiện đầu tư trang phục, đạo cụ như những nghệ sĩ khác có gia đình giàu có. Ngọc Tâm Tâm nhớ lại những ngày đầu phải đi mượn áo cưới để làm trang phục biểu diễn. Thậm chí khi được mời hát trong đoàn, bà phải mượn áo của nghệ sĩ khác.
Để mua được bộ tóc giả, Ngọc Tâm Tâm phải nhịn ăn nhiều bữa, dành dụm từng đồng. Lúc đó lương của nghệ sĩ chỉ có 15 nghìn đồng, trong khi tóc giả có giá 75-80 nghìn đồng. Nghệ sĩ Yến Nhung khi đó đã giúp Ngọc Tâm Tâm trả góp mỗi đêm 2 nghìn đồng.
Nghệ sĩ Ngọc Tâm thời hoàng kim.
Cuộc sống trong đoàn rất vất vả, Ngọc Tâm Tâm phải ngủ trên thùng đồ với các nghệ sĩ khác, ăn cơm tập thể. Dù còn trẻ và đang tuổi ăn tuổi lớn, bà thường phải nhịn ăn để tiết kiệm tiền gửi về cho gia đình.
Ngọc Tâm Tâm kể lại những ngày khổ cực khi phải leo lên thùng đồ để ngủ, chen chúc với đồng nghiệp. Việc ăn uống cũng rất đơn sơ, chỉ có cơm tập thể và bà thường phải nhường phần ăn cho người khác. Thời gian này, Ngọc Tâm Tâm học được nhiều kinh nghiệm từ những nghệ sĩ có kinh nghiệm hơn, đặc biệt là kỹ thuật diễn xuất và ca hát trên sân khấu. Những kiến thức này không học được ở trường mà chỉ có thể học từ thực tiễn sân khấu.
Ngọc Tâm Tâm từng học chung với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng sau này như Thái Châu, Thái Ngân, Chí Linh, Vân Hà. Tuy nhiên, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, bà không thể phát triển sự nghiệp như họ. Những nghệ sĩ có gia đình giàu có được hỗ trợ tài chính, có thể về thành phố phát triển sự nghiệp còn Ngọc Tâm Tâm phải gắn bó với các đoàn tỉnh - nơi tuy có thu nhập cao hơn nhưng cơ hội phát triển lại hạn chế.
Những hối tiếc trong cuộc đời
Khoảng 20-30 tuổi, Ngọc Tâm Tâm kết hôn với một nghệ sĩ nam cùng nghề. Anh không học trường chính quy nhưng có kinh nghiệm sân khấu nhiều và dạy cho bà nhiều điều về nghệ thuật cải lương. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân này không hạnh phúc bởi chồng Ngọc Tâm Tâm thường uống rượu và đánh đập vợ đến mức phải nhập viện.
Ngọc Tâm Tâm từng đi hát ở các quán cà phê, quán nhậu vào những năm 1990-2000.
Sau khi có con trai, cuộc sống gia đình càng trở nên căng thẳng. Cuối cùng, Ngọc Tâm Tâm quyết định ly thân và đến TPHCM để tránh xa chồng.
Sau khi kết thúc sự nghiệp chính thức, nghệ sĩ phải tìm cách kiếm sống bằng nghề khác. Bà từng đi hát ở các quán cà phê, quán nhậu vào những năm 1990-2000. Công việc này vất vả, Ngọc Tâm Tâm phải chờ đợi từ chiều đến tối, đôi khi khách về hết mà chưa được lên hát.
Thu nhập từ việc hát quán rất thấp, chỉ 10-20 nghìn đồng một đêm, có khi chỉ 2-5 nghìn đồng. Nhiều đêm Ngọc Tâm Tâm đi về tay trắng, thậm chí còn lỗ tiền xăng xe. Sau đó, khi việc hát quán bị cấm, bà chuyển sang bán đồ ăn vặt ở vỉa hè.
Ngọc Tâm Tâm thừa nhận rất hối tiếc về nhiều quyết định trong quá khứ, đặc biệt là khi bỏ học ở trường ca nhạc Trần Hữu Trang để đi hát kiếm tiền nuôi gia đình. Nghệ sĩ Phùng Há từng gọi bà trở về trường nhưng với mức lương 15-10 nghìn đồng, bà không thể sống được. Ngọc Tâm Tâm buộc phải từ chối và tiếp tục con đường đi hát tỉnh.
Ngọc Tâm Tâm thường thức đêm suy nghĩ và tự hỏi nếu được quay ngược thời gian, liệu mình có thể có những lựa chọn khác không và hiểu rằng hoàn cảnh lúc đó không cho phép.
Dù cuộc sống khó khăn, Ngọc Tâm Tâm vẫn nhận được tình thương từ đồng nghiệp. Khi gặp lại các nghệ sĩ cùng thời, họ đều thương xót cho bà chút tiền.
Nhìn lại cuộc đời, Ngọc Tâm Tâm cho rằng nghệ thuật cho mình rất nhiều. Không chỉ là nghề kiếm sống, đây còn là niềm đam mê và ý nghĩa cuộc sống.
VietBF@ sưu tập
