Nhóm vũ trang Hezbollah tại Liban ngày 27/9 sẽ tổ chức lễ tưởng niệm tròn một năm kể từ khi thủ lĩnh tối cao Hassan Nasrallah bị Israel sát hại.
Ông Hassan Nasrallah. Ảnh: IRNA/TTXVN
Các đám đông dự kiến sẽ tập trung tại các khu vực được coi là thành trì của Hezbollah, bao gồm vùng ngoại ô phía nam Beirut, miền nam và miền đông Liban. Tổng thư ký đương nhiệm của nhóm, ông Naim Qassem - người kế nhiệm ông Nasrallah một tháng sau khi ông thiệt mạng - sẽ có bài phát biểu chính thức.
Căng thẳng quanh sự kiện tưởng niệm đã leo thang trong tuần qua, đặc biệt sau khi Hezbollah trình chiếu hình ảnh của ông Nasrallah và người kế nhiệm được chỉ định Hashem Safieddine (cũng đã thiệt mạng), lên các khối đá nổi tiếng ngoài khơi bờ biển Beirut.
Bất chấp chỉ thị cấm từ Thủ tướng Liban Nawaf Salam và Thống đốc Beirut, màn trình chiếu vẫn diễn ra, khiến nhiều người Liban phản đối Hezbollah tức giận, cho rằng địa danh tự nhiên này không nên bị biến thành công cụ tuyên truyền chính trị.
Vào tối 27/9/2024, một loạt bom xuyên boong-ke của Israel đã tấn công vào một tổ hợp của Hezbollah tại khu vực phía nam Beirut, khiến ông Hassan Nasrallah - người đã lãnh đạo nhóm vũ trang Hồi giáo Shi'ite này suốt hơn 30 năm - thiệt mạng.
Chiến dịch không kích và trên bộ kéo dài sau đó của Israel đã khiến việc tổ chức tang lễ chính thức cho ông Nasrallah bị trì hoãn nhiều tháng. Kể từ đó, người thân và người ủng hộ, bao gồm cả con trai ông, đã đến mộ để cầu nguyện.
Ông Nasrallah bị hạ sát trong bối cảnh Israel mở rộng chiến dịch quân sự tại Liban nhằm tạo điều kiện cho khoảng 60.000 cư dân miền bắc Israel trở về sau khi bị buộc phải sơ tán vì Hezbollah bắt đầu pháo kích gần như hằng ngày vào các khu dân cư biên giới từ ngày 8/10 /2023, tức chỉ một ngày sau khi các tay súng của phong trào Hồi giáo Hamas xâm nhập miền nam Israel, châm ngòi cho cuộc chiến ở Gaza.
Cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah kết thúc với lệnh ngừng bắn vào ngày 27/11/2024, trong đó yêu cầu Hezbollah giao nộp vũ khí ở miền nam Liban cho chính phủ. Tuy nhiên, Israel vẫn tiếp tục không kích nhóm này, cáo buộc Hezbollah vi phạm thỏa thuận.
Thỏa thuận cũng yêu cầu Israel rút hoàn toàn khỏi miền nam Liban trong vòng 60 ngày, song Israel vẫn duy trì kiểm soát tại 5 điểm chiến lược bên trong lãnh thổ Liban, bất chấp các yêu cầu rút quân từ phía Beirut.
Cái chết của ông Nasrallah và cuộc chiến đã giáng đòn mạnh vào Hezbollah. Người kế nhiệm được ông lựa chọn, đồng thời là anh họ Hashem Safieddine, cũng bị sát hại chỉ ba tuần sau đó trong một cuộc không kích quy mô lớn khác tại Beirut.
Đến tháng 12/2024, đồng minh lâu năm của Hezbollah là Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã bị lật đổ. Và tháng 1/2025, Liban đã tuyên thệ nhậm chức cho tân Tổng thống Joseph Aoun, kết thúc hai năm trống ghế. Ông Aoun tuyên bố sẽ đảm bảo độc quyền sử dụng vũ khí của nhà nước, được xem là lời cảnh báo ngầm đối với Hezbollah, tổ chức vũ trang duy nhất ở Liban không giao nộp vũ khí sau khi cuộc nội chiến kéo dài 15 năm kết thúc năm 1990.
Dù chịu nhiều tổn thất, một quan chức cấp cao của Hezbollah nói với hãng tin AP rằng nhóm này đang khôi phục lực lượng.
"Sự mất mát này là cú đòn vô cùng đau đớn với Hezbollah", ông Mohammed Fneish nói trước thềm lễ tưởng niệm ngày 27/9. Ông nói: "Tuy nhiên, Hezbollah không phải là một đảng phái thông thường mà khi mất lãnh đạo thì sẽ suy yếu. Trong thời gian ngắn, chúng tôi đã lấp đầy các vị trí bị bỏ trống và tiếp tục cuộc đối đầu".
Ông Nasrallah trở thành Tổng thư ký Hezbollah vào năm 1992, khi mới 35 tuổi, sau khi người tiền nhiệm Abbas al-Musawi bị giết trong một vụ tấn công bằng trực thăng của Israel.
Với những bài phát biểu hùng hồn và đầy cảm xúc, ông Nasrallah nhanh chóng trở thành bộ mặt công khai của Hezbollah - nhóm vũ trang do Vệ binh Cách mạng Iran thành lập năm 1982 nhằm đối đầu với lực lượng Israel sau khi nước này tấn công vào Liban để ngăn chặn các cuộc tấn công từ các nhóm vũ trang Palestine.
Ông là người lãnh đạo Hezbollah vào thời điểm Israel rút quân khỏi Liban năm 2000 và từng tuyên bố “chiến thắng thần thánh” sau cuộc chiến kéo dài 34 ngày với Israel vào năm 2006, bắt nguồn từ việc nhóm này phục kích, giết chết ba binh sĩ Israel và bắt cóc hai người khác (sau đó bị phát hiện đã chết).
Dưới sự lãnh đạo của ông Nasrallah, Hezbollah vươn lên trở thành lực lượng chính trị và quân sự có ảnh hưởng nhất tại Liban.
Một năm sau khi thủ lĩnh Hassan Nasrallah bị Israel sát hại, con trai ông là Jawad Nasrallah đã chia sẻ với hãng tin Reuters về tâm trạng giận dữ, những tổn thất nặng nề và tác động sâu rộng của cuộc chiến đối với miền nam Liban.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn được thực hiện tại khu mộ của cha mình, ông Jawad tiết lộ rằng những ngày cuối đời, cha mình bị giày vò bởi một vụ rò rỉ thông tin nghiêm trọng liên quan đến các thiết bị liên lạc mà các thành viên Hezbollah sử dụng trên khắp Liban. Những thiết bị này đã bị Israel kích nổ từ xa, giết chết hàng chục người và khiến hàng ngàn người khác bị thương.
Cuộc chiến đã thay đổi sâu sắc cục diện chính trị và quân sự tại Liban. Hezbollah, từng được xem là lực lượng bất khả xâm phạm, nay đối mặt với áp lực lớn từ trong và ngoài nước. Tuy nhiên, những phát biểu từ con trai cố thủ lĩnh cho thấy tinh thần chiến đấu và tâm lý kháng cự vẫn còn rất mạnh mẽ trong hàng ngũ ủng hộ nhóm vũ trang này.
VietBF@sưu tập
