Lợi dụng và lạm dụng

[Romano]

Những tuần gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần sử dụng quân đội Mỹ, cụ thể là Lực lượng Vệ binh quốc gia và lính thủy đánh bộ vào những mục đích đối nội khác nhau.

Ở nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ lần trước, ông D.Trump đã không hành xử như vậy và những người tiền nhiệm của ông D.Trump về cơ bản cũng không như vậy. Do đó, việc ông chủ Nhà Trắng hiện nay tăng cường sử dụng và triển khai bộ phận nhất định của quân đội Mỹ ở nhiều thành phố của đất nước làm nảy sinh nhiều vấn đề về chính trị - xã hội nội bộ và pháp lý - hiến pháp đối với nước Mỹ.

Thông thường ở mọi nơi trên thế giới và cả ở nước Mỹ cũng vậy, theo quy định của hiến pháp nước này, quân đội có nhiệm vụ chính là bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia; chuyện bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, an ninh nội địa, trật tự và an toàn xã hội được giao cho các cơ quan an ninh và lực lượng cảnh sát.

Một đặc thù của nước Mỹ là quân đội chung của liên bang, nhưng cảnh sát lại do các bang quản lý. Tổng thống Mỹ chỉ có quyền sử dụng quân đội trong nội địa khi xảy ra tình trạng khẩn cấp như có nổi loạn, đảo chính hay thiên tai.

Nhìn nhận như thế sẽ thấy ngay là ông D.Trump có quyền sử dụng quân đội trong nội địa nước Mỹ nhưng hiện tại không có lý do xác đáng để sử dụng quân đội trong nội địa.

Muốn có thể mượn danh quyền hạn để sử dụng quân đội trong nội địa nước Mỹ thì ông D.Trump phải tìm cớ hoặc tạo cớ. Và ông đã làm việc ấy bằng hai cách. Cách thứ nhất là "chuyện bé xé to". Cách thứ hai là tạo diễn biến để kiếm cớ.

Cũng không khó để có thể nhận thấy đối tượng chính mà ông D.Trump nhằm tới với việc sử dụng quân đội trong nội địa nước Mỹ là những người và những hoạt động phản đối chính sách cầm quyền và những thành phố, những bang ở nước Mỹ mà đảng Dân chủ cầm quyền.

Cho nên, thực chất của việc ông D.Trump sử dụng quân đội trong nội địa nước Mỹ là lợi dụng và lạm dụng cương vị cầm quyền. Vị Tổng thống này rất thích thể hiện và trên thực tế cũng được công nhận là người hành động mạnh mẽ, kiên quyết. Sử dụng quân đội ở cả trong lẫn ngoài nước là một trong những cách đắc dụng nhất và dễ làm nhất có thể giúp ông D.Trump gia tăng quyền uy.

Việc sử dụng quân đội trong nội địa nước Mỹ như thế cho thấy, Tổng thống D.Trump chủ ý chính trị hóa quân đội để đạt được những mục tiêu cầm quyền và dò bước để mở rộng quyền hạn của Tổng thống.

Người này tạo nên cái gọi là "kẻ thù ở bên trong" và coi nhiều nơi ở nước Mỹ là "khu vực chiến tranh" để biện minh và hợp pháp hóa việc sử dụng quân đội ứng phó, dựng nên hình ảnh và tạo cảm nhận về nước Mỹ đang gặp nguy hiểm và đe dọa để tổng thống được phép sử dụng quân đội để ứng phó. Trong tình cảnh tình hình chính trị - xã hội càng hỗn loạn và bạo lực do tội phạm hay vì người nhập cư chẳng hạn thì ông D.Trump càng dễ bề mạnh tay trấn áp hay sử dụng quân đội để trấn áp.

Trong chuyện này còn có điều rất đáng được để ý đến. Đó là, ông D.Trump không được tái ứng cử Tổng thống Mỹ lần nữa nên dẫu sử dụng hay lợi dụng hoặc lạm dụng quyền hạn của Tổng thống thì cũng chỉ trong nhiệm kỳ Tổng thống hiện tại, tức là suy cho cùng thì chỉ có thể được chứ không có gì để mất và nếu không được gì thì cũng chẳng có gì để mất.