2 nhà tiên tri về bầu cử Mỹ đối đầu: "13 chìa khóa vào Nhà Trắng" hay mô hình xác suất thống kê sẽ đúng?

[Cupcake01]

Năng lực của hai trong số những nhà tiên tri về bầu cử hàng đầu nước Mỹ, Allan Lichtman và Nate Silver, sẽ sớm được thử thách.

Tờ USA Today đưa tin, khi cử tri Mỹ trông chờ vào các cuộc thăm dò và các nhà phân tích chính trị để dự đoán ai có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 5/11 (theo giờ địa phương), thì năng lực của hai trong số những nhà tiên tri về bầu cử hàng đầu nước Mỹ, Allan Lichtman và Nate Silver, sẽ sớm được thử thách.

Giáo sư sử học Allan Lichtman của Đại học Hoa Kỳ - người từng dự đoán chính xác 9 trong số 10 cuộc bầu cử tổng thống Mỹ gần đây nhất - đã dự đoán chiến thắng cho Phó Tổng thống Kamala Harris.

Nhà thống kê và thăm dò ý kiến Nate Silver - người sáng lập trang phân tích dữ liệu FiveThirtyEight - gần đây đã viết trên tờ New York Times rằng cuộc bầu cử Mỹ là một cuộc đua song mã, nhưng "linh cảm" của ông cho biết cựu Tổng thống Donald Trump có khả năng sẽ thắng thế.


Nhà thống kê và thăm dò ý kiến Nate Silver (trái) và giáo sư sử học Allan Lichtman (phải). Ảnh: Newsweek

Bất đồng về phương pháp

Theo tờ USA Today, cặp đôi này đã cãi vã trên mạng xã hội về tính hợp lý của các phương pháp dự đoán của họ.

Vào tháng 9, Silver đã đặt câu hỏi liệu Lichtman có đánh giá đúng "13 chìa khóa" mà ông sử dụng để dự đoán kết quả bầu cử Mỹ hay không, lập luận rằng hệ thống của Lichtman thực sự có lợi cho ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump.

Lichtman “phản pháo” rằng, Silver - người có nền tảng về kinh tế - "không phải là nhà sử học hay nhà khoa học chính trị" và đã từng sai trong quá khứ.

"Ít nhất 7 trong số các chìa khóa, có thể là 8, rõ ràng có lợi cho ông Trump. Xin lỗi anh bạn [Lichtman], nhưng đó là những gì các chìa khóa cho biết. Trừ khi anh thừa nhận chúng hoàn toàn ngẫu nhiên?" Silver đã đăng trên mạng xã hội.

Các phương pháp dự đoán

Theo tờ USA Today, Lichtman đã đưa ra phương pháp mà ông sử dụng cho dự đoán bầu cử của mình hơn ba thập kỷ trước với sự giúp đỡ của một chuyên gia về động đất và nhà toán học đến từ Nga tên là Vladimir Keilis-Borok.

Phương pháp này được gọi là "13 chìa khóa vào Nhà Trắng", sử dụng 13 tuyên bố đúng hoặc sai bắt nguồn từ phân tích lịch sử về tình hình nước Mỹ, các đảng phái và các ứng cử viên để xác định ai sẽ thắng cử. Nó bao gồm các câu hỏi về việc liệu có ứng cử viên thứ ba hay không, liệu một trong hai ứng cử viên có sức lôi cuốn hay không...

Phương pháp này không tính đến cách thông điệp vận động tranh cử hoặc các sự kiện lớn như tranh luận ảnh hưởng đến tâm lý cử tri như thế nào.

Lichtman thường đưa ra đánh giá của mình vài tháng trước cuộc bầu cử và không thay đổi trừ khi có các sự kiện lớn về chính sách đối ngoại xảy ra.

Khi có 6 tuyên bố là đúng trở lên, đảng thách thức được kỳ vọng sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Còn ngược lại, đảng đương nhiệm được kỳ vọng sẽ giành chiến thắng.

Vào năm 2024, Lichtman cho biết ít nhất 8 trong số các “chìa khóa” có lợi cho ứng cử viên Đảng Dân chủ Kamala Harris.

Tuy nhiên, theo USA Today, Silver sử dụng một phương pháp hoàn toàn khác, bao gồm một tập hợp các điểm dữ liệu để kiểm tra tình hình của một cuộc bầu cử.

Silver xây dựng các mô hình xác suất thống kê dựa trên thăm dò ý kiến toàn quốc và các bang, các điểm dữ liệu kinh tế, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu và các yếu tố khác có khả năng xảy ra. Mô hình này cũng điều chỉnh các điểm khác biệt trong các cuộc thăm dò mà nó tổng hợp, đồng thời tập trung vào các đơn vị thăm dò mà nó coi là đáng tin cậy hơn.

Thành tích dự đoán

USA Today đưa tin, Lichtman đã dự đoán đúng kết quả của 9 trong số 10 cuộc bầu cử tổng thống gần đây nhất, tính từ năm 1984. Ông đã dự đoán sai cuộc đua tổng thống năm 2000, khi ông George W. Bush đánh bại ông Al Gore.

Còn Silver đã nổi tiếng trên toàn nước Mỹ vào năm 2008 khi mô hình thống kê của ông dự đoán đúng kết quả của cuộc bầu cử tổng thống tại 49 trong số 50 bang. Kể từ đó, mô hình của ông đã dự đoán đúng kết quả của cuộc đua tổng thống vào năm 2012 và 2020. Trong cuộc bầu cử năm 2016, mô hình của Silver cho thấy khả năng chiến thắng của bà Hillary Clinton nhưng lại đánh giá ông Trump có khoảng 30% cơ hội chiến thắng - cao hơn nhiều so với hầu hết các “nhà tiên tri” khác.

VietBF@ Sưu tập