Các chuyên gia của Trung Quốc đã thực hiện thí nghiệm gì?
Hiện tượng thời tiết bất thường ở trung quốc
Theo trang web Môi trường sinh thái Nam Kinh, tháng 4 năm 2025, bão cát xảy ra ở nhiều địa phương tại Trung Quốc, khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ. Những người sống ở các thành phố miền Nam của quốc gia này, nơi ít khi chứng kiến cảnh bão cát nghiêm trọng như vậy, không khỏi ngạc nhiên trước bầu trời gần như phủ đầy bụi xám.
Khi mạng lưới thảo luận trên internet ngày càng sôi động, các phóng viên của Renminwang và Nhật báo Nam Kinh đã tìm đến các chuyên gia để tìm hiểu nguồn gốc của cơn bão cát.
Tháng 4 năm 2025, bão cát xảy ra ở nhiều địa phương tại Trung Quốc, khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ. (Ảnh: Sohu)
Có nhiều thành phố nằm xa nơi bị ảnh hưởng bởi bão cát cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Trước những thắc mắc này, giáo sư Lý Quốc Bình, một chuyên gia môi trường sinh thái ở Thành Đô đã giải thích nguyên nhân. Do ảnh hưởng của thời tiết, thời gian gió mạnh kéo dài, sức gió cũng trở nên mạnh mẽ hơn. Điều này đã gián tiếp dẫn đến việc bụi sa mạc từ các thành phố phía Bắc lan đến một số thành phố ở miền Nam Trung Quốc.
Theo giáo sư Lý, thời tiết cực đoan với gió mạnh chỉ là nguyên nhân trực tiếp, còn vấn đề sâu xa hơn chính là sự tồn tại của các khu vực sa mạc. Nếu không có sa mạc, sẽ không có cát bay khắp nơi. Nói đến đây, không thể không nhắc đến vấn đề sa mạc hóa toàn cầu. Theo thời gian, sa mạc hóa ngày càng nghiêm trọng, trở thành nỗi đau đầu của nhiều quốc gia.
Trung quốc và cuộc chiến chống sa mạc hóa
Đối với nhiều quốc gia, kiểm soát sa mạc hóa là một việc hết sức quan trọng. Trong số đó, Mông Cổ là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, tình trạng sa mạc hóa ở đây khiến người dân không khỏi xót xa. Có nhiều lý do gây ra tình trạng hiện tại của Mông Cổ, bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan. Mông Cổ có những đồng cỏ rộng lớn, giúp nền chăn nuôi, ngành kinh tế chính của khu vực này, phát triển mạnh mẽ.
Nhưng nuôi quá nhiều gia súc ở Mông Cổ cũng nảy sinh nhiều vấn đề. Gia súc đã làm cạn kiệt cỏ trên đồng cỏ, dẫn đến sự hoang mạc hóa. Tình trạng này khiến Mông Cổ dần biến thành hiện trạng như ngày nay. Không chỉ do ảnh hưởng từ con người, các yếu tố khác như biến đổi khí hậu và chăn nuôi quá mức cũng là nguyên nhân gây ra thời tiết cực đoan ở Mông Cổ.
Không phải lần đầu tiên Trung Quốc chịu ảnh hưởng từ bão cát. Năm 2023, bão cát từ Mông Cổ và các khu sa mạc phía Bắc đã vượt qua dãy núi Tần Lĩnh và tiến vào các khu vực khác của Trung Quốc. Có người cho rằng tình trạng này chỉ là hiện tượng bụi lớn hơn một chút, không có gì đáng lo. Tuy nhiên, sa mạc hóa đằng sau hiện tượng thời tiết này lại ẩn chứa nhiều hậu quả nghiêm trọng, tạo ra nhiều mối nguy cho sự tồn vong của loài người.
Sa mạc hóa không chỉ gây ra xói mòn đất mà còn dẫn đến tình trạng khan hiếm lương thực và nhiều vấn đề khác. Chính vì lẽ đó, các quốc gia đều rất coi trọng vấn đề sa mạc hóa. Thế nhưng Trung Quốc đã làm được một việc khiến cả thế giới bất ngờ khi áp dụng thành công phương pháp đối phó với sa mạc hóa.
Phương pháp đó là Trung Quốc đã thành công trong việc trồng lúa mì trên sa mạc, với năng suất đạt tới hàng trăm kilôgam trên mỗi mẫu.
Cần biết rằng, sa mạc hóa đồng nghĩa với việc đất đai bị thoái hóa, việc trồng trọt trên vùng đất bạc màu như thế là vô cùng khó khăn. Dù gặp nhiều thách thức, Trung Quốc đã vượt qua và trở thành quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này.
Hiệu quả bất ngờ từ một thí nghiệm
Cụ thể, vào năm 2010, các cơ quan liên quan đã hỗ trợ huyện Makit của Tân Cương kiểm soát vấn đề sa mạc hóa trong 14 năm. Bởi các nhà quản lý và chuyên gia biết rằng nếu vấn đề sa mạc hóa không được kiểm soát, tình trạng sẽ càng trở nên trầm trọng, dẫn đến biến đổi môi trường đột ngột.
Nếu một khu vực chắn gió được hình thành, nó sẽ trở thành lá chắn mạnh mẽ nhất cho huyện Makit, bảo vệ mọi người khỏi sự xâm lấn của cát và gió. Việc kiểm soát sa mạc không chỉ dừng lại ở việc ngăn chặn, mà còn cần phải có biện pháp để phục hồi. Từ đó, một ý tưởng táo bạo đã xuất hiện: các chuyên gia quyết định trồng lúa mì ngay trong lòng sa mạc.
Các chuyên gia bắt đầu thực hiện thí nghiệm. Để cho cây trồng có thể sống sót, chọn đúng hạt giống là vô cùng quan trọng. Trong điều kiện khắc nghiệt như vậy, cần có loại hạt giống mạnh mẽ và kiên cường hơn. Họ đã chọn loại hạt giống lúa mì có khả năng thích ứng cao, chịu hạn và chịu đất mặn, đây cũng là chìa khóa thành công của dự án.
Nhưng chỉ có hạt giống tốt thôi là chưa đủ, cần phải có điều kiện thuận lợi nữa. Điều kiện trong sa mạc rất khắc nghiệt, vì thế cần phải tạo ra một môi trường thuận lợi cho hạt giống phát triển. Nước và phân bón trở thành yếu tố then chốt, chỉ cần dinh dưỡng đủ thì thực vật mới có thể bén rễ và nảy mầm.
Thí nghiệm này đã mang lại bất ngờ: không chỉ trồng được lúa mì trong sa mạc, mà năng suất còn đạt tới 294 kg/mẫu. Như vậy, Trung Quốc đã tìm ra một phương pháp mới mang lại lợi ích kép trong vấn đề kiểm soát sa mạc hóa.
Hình mẫu đáng học hỏi trong việc kiểm soát sa mạc hóa
Sa mạc hóa là một vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều quốc gia, do khó kiểm soát và dễ tái phát. Trung Quốc cũng không nằm ngoài vòng xoáy này, buộc quốc gia này phải liên tục nỗ lực để giải quyết vấn đề.
Có người hoài nghi về tác động của sa mạc hóa, cho rằng vấn đề này không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, sa mạc tự nhiên và đất đai bị sa mạc hóa có sự khác biệt cơ bản. Việc kiểm soát sa mạc hóa không nhằm vào mọi khu vực sa mạc, mà chỉ tập trung vào những vùng đất bị sa mạc hóa do các nguyên nhân khác nhau.
Chính vì thế, Trung Quốc đang nỗ lực trong việc khắc phục sa mạc hóa. Các chuyên gia của quốc gia này đã biến sa mạc thành nơi trồng trọt, tạo ra điều kỳ diệu mà cả thế giới chứng kiến. Những thành tựu của Trung Quốc không phải chỉ đạt được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của hàng thập kỷ kiên trì. Theo Thời báo Hoàn Cầu, từ năm 1978, dự án "Sản xuất tại ba khu vực ở miền Bắc" đã đạt được những bước tiến quan trọng.
Từ thời điểm đó, những cơn bão cát đã được kiểm soát, giúp nhiều khu vực thoát khỏi tình trạng khó khăn và mang lại lợi ích cho người dân. Trong việc kiểm soát sa mạc hóa, Trung Quốc đã có những cải tiến đáng chú ý và trở thành hình mẫu cho nhiều quốc gia trên thế giới học hỏi.
Có lẽ ngay cả những người bắt đầu dự án trồng lúa mì trên sa mạc cũng không ngờ rằng, một thí nghiệm nhỏ như vậy lại có thể đạt được thành công lớn đến thế. Từ kết quả thu được, chúng ta có thể hy vọng rằng trong tương lai không xa, môi trường sẽ ngày càng tốt lên, không còn tình trạng sa mạc hóa, mà thay vào đó là những vùng đất màu mỡ sẽ xuất hiện ở nhiều nơi và biến Trái đất trở nên tươi đẹp hơn.
VietBF@ Sưu tập
