Theo như hãng tin Anh Reuters ngày 20/05 cho hay, những người Mỹ gốc Ukraina, một bộ phận cử tri trung thành với đảng Cộng Hòa từ trước đến nay, càng lúc càng trở nên bất mãn với quan điểm “chống Ukraina” đó, và dù không đông đảo lắm, cộng đồng này có thể khiến đảng Cộng Hòa thất bại trong các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc Hội Mỹ vào năm tới 2024.
George Stawnyczyj, một quan chức người Mỹ gốc Ukraina thuộc đảng Cộng Hòa ở Hạt Carbon, bang Pennsylvania. Ảnh chụp ngày 25/04/2023 tại nhà riêng ở thị trấn Lehighton, Pennsylvania (Hoa Kỳ). Như nhiều đồng hương khác, ông Stawnyczyj rất bất mãn trước lập trường của cựu TT Trump và nhiều lãnh đạo trong đảng Cộng Hòa Mỹ về Ukraina. REUTERS - GRAM SLATTERY
Người Mỹ gốc Ukraina, một bộ phận cử tri trung thành với đảng Cộng Hòa từ trước đến nay, càng lúc càng trở nên bất mãn với quan điểm “chống Ukraina”. Dù không đông đảo lắm, cộng đồng này có thể khiến đảng Cộng Hòa thất bại trong các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc Hội Mỹ năm 2024.
Bên lề hội nghị thượng đỉnh G7 tại Hiroshima (Nhật Bản), tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 21/05/2023 đã công bố một khoản viện trợ quân sự mới 375 triệu đô la cho Ukraina, thêm vào con số khổng lồ hơn 71 tỷ euro (74 tỷ đô la) viện trợ đủ loại mà Hoa Kỳ đã cung cấp cho đồng minh Kiev từ ngày 24/02/2022 đến 24/02/2023, theo ước tính của Viện Kinh Tế Thế Giới Kiel của Đức hôm 04/04.
Những khoản viện trợ hào phóng đó đã có được nhờ điều được gọi là đồng thuận lưỡng đảng tại Mỹ, với cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa đều hậu thuẫn cho cuộc chiến của người Ukraina chống xâm lược Nga.
Tuy nhiên, chiến tranh kéo dài đã khiến tâm lý mệt mỏi xuất hiện tại Hoa Kỳ, và một bộ phận công luận, đặc biệt trong đảng Cộng Hòa, ngày càng cho rằng tiền bạc đổ vào Ukraina nên được dùng vào việc cải thiện đời sống của chính người dân Mỹ. Đây chính là lập luận của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump và một thiểu số năng động thân cận với ông trong đảng Cộng Hòa, trung thành với chủ trương “Nước Mỹ Trước Hết”.
Theo nhật báo Mỹ The New York Times ngày 19/05/2023, đó cũng là quan điểm của đa số người ủng hộ đảng Cộng Hòa. Vào tháng Tư vừa qua, một cuộc thăm dò dư luận cử tri có đăng ký (do nhóm Echelon Insights thực hiện) cho thấy 52% đảng viên Cộng Hòa và cử tri độc lập thiên về đảng này không nghĩ rằng lợi ích của Hoa Kỳ đang bị đe dọa ở Ukraina. Trước đó, một cuộc khảo sát vào tháng Ba do Axios/Ipsos thực hiện cho thấy 57% đảng viên Cộng Hòa phản đối việc cung cấp vũ khí và hỗ trợ tài chính cho Ukraina.
Người Mỹ gốc Ukraina sẽ tẩy chay đảng Cộng Hòa
Xu thế chung trong đảng Cộng Hòa là như thế, nhưng theo hãng tin Anh Reuters ngày 20/05, những người Mỹ gốc Ukraina, một bộ phận cử tri trung thành với đảng Cộng Hòa từ trước đến nay, càng lúc càng trở nên bất mãn với quan điểm “chống Ukraina” đó, và dù không đông đảo lắm, cộng đồng này có thể khiến đảng Cộng Hòa thất bại trong các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc Hội Mỹ vào năm tới 2024.
Reuters nêu bật trường hợp của ông George Stawnyczyj, một quan chức đảng Cộng Hòa ở vùng nông thôn hạt Carbon, bang Pennsylvania, đã bỏ phiếu cho Donald Trump hai lần. Về chính sách đối nội, ông đánh giá cao cựu tổng thống. Nhưng ông sẽ ở nhà vào ngày bầu cử nếu Trump lại được đảng Cộng Hòa đề cử của để đối đầu với Joe Biden vào năm 2024.
Stawnyczyj là người Mỹ gốc Ukraina và ông không thể chấp nhận việc Trump chỉ trích các khoản viện trợ cho Ukraina đang bị chiến tranh tàn phá cũng như thói quen của cựu tổng thống luôn khen ngợi Vladimir Putin.
Một ví dụ khác đã được linh mục Richard Jendras tại Nhà Thờ Chính Thống Giáo Ukraina St. Mary ở Allentown, bang Pennsylvannia ghi nhận. Dựa trên các cuộc trò chuyện của ông với giáo dân, cha Jendras cho biết là dường như một số đáng kể những người ủng hộ Trump trước đây đang nghĩ đến việc từ bỏ cựu tổng thống.
Theo ông, trong một cuộc họp ngay sau những bình luận của chuẩn ứng viên tổng thống đảng Cộng Hòa DeSantis vào tháng 3, theo đó cuộc chiến Ukraina là một “tranh chấp lãnh thổ”, các tu sĩ Ukraina trong giáo xứ của ông đã không ngần ngại gọi đó là “một tuyên bố ngu ngốc”, “hoàn toàn xúc phạm” đối với người Ukraina.
Theo một số nhà lập pháp, chiến lược gia và nhà vận động, cũng như theo phân tích dữ liệu điều tra dân số Hoa Kỳ của hãng tin Anh Reuters, lá phiếu của người Mỹ gốc Ukraina - theo truyền thống vẫn nghiêng về đảng Cộng Hòa - có thể có tác động lớn đến cuộc tổng tuyển cử năm 2024.
Cử tri gốc Ukraina có thể “tạo ra sự khác biệt”
Mặc dù số người Mỹ tự nhận mình là người gốc Ukraina tương đối nhỏ, chỉ khoảng 1 triệu người, nhưng họ lại cư ngụ dày đặc trong một loạt khu vực bầu cử có cạnh tranh dữ dội giữa hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ, những mà nơi lá phiếu của họ có thể mang tính quyết định.
Tại hai bang Pennsylvania và Michigan chẳng hạn, quy mô của cộng đồng người Mỹ gốc Ukraina vượt xa số phiếu giúp ông Trump chiến thắng vào năm 2016.
Theo phân tích của Reuters, tại Pennsylvania, khoảng 92.000 người xác định mình là người Mỹ gốc Ukraina - nhiều hơn gấp đôi con số 44.000 phiếu bầu đã giúp Trump chiến thắng tại đây vào năm 2016, và cũng vượt quá con số 81.000 phiếu bầu cao hơn của Biden so với Trump vào năm 2020.
Michigan có khoảng 33.000 người Mỹ gốc Ukraina, nhiều hơn cách biệt 11.000 phiếu bầu có lợi cho Trump năm 2016.
Mặt khác, tại ít nhất 13 đơn vị bầu dân biểu Hạ Viện trên toàn quốc, số phiếu này vượt quá hoặc xấp xỉ mức phiếu giúp một trong hai đảng chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022.
13 đơn vị bầu cử dân biểu Hạ Viện nơi mà cộng đồng cử tri gốc Ukraina lớn hơn hoặc tương tự với số phiếu giúp một ứng cử viên chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đã được xác định ở các bang New York, Pennsylvania, Michigan, Washington, Connecticut, California và Colorado. Tại các nơi này, đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ mỗi bên giành được khoảng một nửa số quận.
Bất mãn vì cảm thấy bị đảng Cộng Hòa phản bội
Theo các cuộc phỏng vấn với 22 nhà hoạt động người Mỹ gốc Ukraina, các quan chức dân cử, lãnh đạo cộng đồng và cử tri, cũng như với hàng chục quan chức và chiến lược gia có tương tác với cộng đồng, nhiều người Mỹ gốc Ukraina dự định không tham gia cuộc bầu cử năm 2024, hoặc thậm chí lần đầu tiên quay sang bỏ phiếu cho đảng Dân Chủ.
Lý do của họ: Các nhà lập pháp hàng đầu và một số nhân vật có triển vọng của đảng Cộng Hòa vào Nhà Trắng năm 2024 thờ ơ với việc bảo vệ quê hương Ukraina của họ sau cuộc xâm lược của Nga vào năm ngoái, một lập trường trái ngược hoàn toàn với thái độ ủng hộ hết mình của tổng thống Biden đối với Ukraina và nhà lãnh đạo Volodymyr Zelensky.
Những người Mỹ gốc Ukraina được phỏng vấn đều cho biết họ cảm thấy tức giận và trong một số trường hợp cảm thấy bị đảng Cộng Hòa phản bội. Họ cho biết ít có khả năng bỏ phiếu cho một ứng cử viên không ủng hộ Ukraina, và hầu hết đều loại bỏ khả năng bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ hoặc trong cuộc tổng tuyển cử cho Trump hoặc thống đốc Florida Ron DeSantis, những ứng cử viên tổng thống hàng đầu của đảng Cộng Hòa.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho CNN vào tuần trước, Trump đã từ chối trả lời liệu ông có muốn Ukraina giành chiến thắng trong cuộc chiến với Nga hay không khi được hỏi về cuộc xung đột. Ông từng nhiều lần ca ngợi Putin trong quá khứ, gọi tổng thống Nga là "thiên tài" sau khi nhân vật này tung chiến dịch xâm chiếm Ukraina.
DeSantis, người dự kiến sẽ khởi động cuộc tranh cử tổng thống vào tuần tới, đã chỉ trích việc chính quyền Biden tài trợ ồ ạt cho Kiev và nói rằng việc Mỹ "vướng sâu hơn vào tranh chấp lãnh thổ giữa Ukraina và Nga" không phải là lợi ích quốc gia thiết yếu.
Các ứng cử viên đảng Cộng Hòa từng cam kết ủng hộ Kiev, trong đó có cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley, đều đã thất bại trong các cuộc thăm dò dư luận.
Đảng Dân Chủ tranh thủ thời cơ
Cho dù còn hơn một năm rưỡi nữa mới đến ngày bầu cử, nhưng nhiều nhóm đấu tranh người Mỹ gốc Ukraina đã bắt đầu động viên lực lượng để vận động giới lập pháp ủng hộ Ukraina, trong lúc một số đảng viên đảng Dân Chủ đang tìm cách xoáy vào lập trường không thân thiện với Ukraina của đảng Cộng Hòa để giành phiếu bầu.
Tại các mỏ than ở miền đông bang Pennsylvania nơi Stawnyczyj sinh sống và là nơi hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ đấu tranh quyết liệt để giành quyền kiểm soát, dân số gốc Ukraina vượt quá 10% ở một số thị trấn. Theo dân biểu đảng Dân Chủ Susan Wild, người đã giành được quận của Stawnyczyj với không đầy 5.000 phiếu bầu vào năm 2022, việc thu hút lá phiếu của người Mỹ gốc Ukraina sẽ rất quan trọng.
Cuối tháng Tư, 62 nhóm ủng hộ Ukraina đã tung ra một chiến dịch vận động hành lang tại Quốc Hội Mỹ để thúc đẩy các nghị sĩ ủng hộ nhiều bộ luật hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Ukraina.
American Bridge, một nhóm gây quỹ chủ chốt để hỗ trợ các ứng cử viên đảng Dân Chủ, đang xem xét việc tung quảng cáo nhắm cụ thể vào cộng đồng người Mỹ gốc Ukraina ở một số đơn vị bầu cử để nêu bật quan điểm của các ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa về cuộc chiến ở Ukraina. Nhóm này cũng đang nghiên cứu những bình luận trước đây của các ứng cử viên đảng Cộng Hòa về Ukraina.
