Theo như những lời chỉ trích mới đây của Yevgeny Prigozhin, đồ tể của Putin trong một cuộc phỏng vấn cho thấy cuộc chiến ngôn từ của ông ta với các quan chức quân sự cấp cao Nga ngày càng ở mức độ không thể kiểm soát, sau khi Yevgeny Prigozhin, ông trùm Tập đoàn đánh thuê Wagner, cho biết 20,000 binh sĩ của ông ta đã chết trong cuộc chiến đẫm máu chiếm thành phố Bakhmut của Ukraine.
Kêu gọi tiến hành “cuộc cách mạng 1917” mới
Vừa tuyên bố chiến thắng khi chiếm được thành phố Bakhmut của Ukraine, Yevgeny Prigozhin đã cảnh báo “cuộc chiến tàn bạo của Moscow có thể đẩy nước Nga vào tình trạng hỗn loạn tương tự cuộc cách mạng năm 1917”, trừ khi giới thượng lưu giàu có, sống tách biệt của nước này trực tiếp tham gia và đóng góp nhiều hơn vào cuộc chiến.
Một góc Bakhmut ngày 23 Tháng Năm 2023 (ảnh: Defense of Ukraine / Handout/Anadolu Agency via Getty Images)
Trong cuộc phỏng vấn video dài với blogger hoạt động chính trị và ủng hộ chiến tranh Konstantin Dolgov đăng trên Telegram vào ngày 23 Tháng Năm, Prigozhin, người sáng lập và lãnh đạo tập đoàn lính đánh thuê Wagner khẳng định: “Chiến dịch quân sự đã phản tác dụng một cách nghiêm trọng vì Kremlin thất bại trong việc ‘phi quân sự hóa Ukraine’ (một trong những mục tiêu của Putin)”.
Kêu gọi hãy quay trở lại chính sách độc tài toàn trị, ông ta nhấn mạnh: “Chúng ta đang ở trong một tình huống có thể mất nước Nga một cách đơn giản. Chúng ta phải thiết quân luật, phải công bố đợt tuyển quân mới. Phải đưa tất cả những người còn khả năng lao động vào dây chuyền sản xuất đạn dược. Nga cần phải sống như Bắc Hàn trong vài năm, kể cả đóng cửa biên giới và lao động cưỡng bức!”.
Viện dẫn sự tức giận của công chúng đối với lối sống xa hoa của những người giàu có và quyền lực, Prigozhin cảnh báo “nhà của họ có thể bị những người cầm chĩa ba tấn công”. Ông ta nêu tên Ksenia Shoigu, con gái của Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu bị phát hiện đi nghỉ ở Dubai cùng chồng chưa cưới, blogger thể hình Alexei Stolyarov. Prigozhin nhấn mạnh: “Những đứa trẻ của giới thượng lưu tốt nhất là nên cô lập chúng và không cho phép chúng có một cuộc sống xa hoa, béo tốt và vô tư một cách lộ liễu. Sự phân chia lối sống có thể kết thúc như năm 1917 bằng một cuộc cách mạng nếu những người lính tiên phong đứng dậy và những người thân yêu của họ theo sau”.
Ảnh vệ tinh ghi nhận sự tan nát tại Bakhmut vào thời điểm ngày 8 Tháng Năm 2022 so với thời điểm ngày 15 Tháng Năm 2023 – Getty Images
Cũng trong cuộc phỏng vấn, Yevgeny Prigozhin tiết lộ 20,000 binh sĩ của ông đã thiệt mạng trong trận chiến giành thành phố Bakhmut phía Đông Ukraine, một cuộc chiến kéo dài hàng tháng làm tiêu hao người và khí tài của cả hai bên. Prigozhin cho biết, khoảng 10,000 cựu tù nhân trong 50,000 người mà ông tuyển mộ để chiến đấu ở Ukraine đã thiệt mạng, cộng thêm 10,000 quân chính quy của Wagner – The Washington Post cho biết.
Trong một cuộc phỏng vấn video đăng trên Telegram ngày 23 Tháng Năm, Prigozhin cho biết quân đội của ông ta sẽ rời Bakhmut khoảng ngày 1 Tháng Sáu để “tái cơ cấu, tái trang bị và tái vũ trang”, đồng thời nhấn mạnh: “427 ngày chiến đấu rất gian khổ. Khi Wagner rời Bakhmut, thành phố sẽ thuộc trách nhiệm tiếp quản của Bộ Quốc phòng (Nga). Nếu họ không chấp nhận thì những người có trách nhiệm nên tự sát!”.
Trong đoạn video dài hơn một giờ, Prigozhin chỉ trích quân đội chính quy Nga không thể chống lại nhóm tấn công bên trong lãnh thổ Nga mới đây. Ông ta nói, “Thật đáng xấu hổ khi để chúng xâm nhập vào khu vực biên giới Belgorod. Lực lượng bảo vệ biên giới của chúng ta chưa sẵn sàng để ngăn chặn chúng theo bất kỳ cách nào. Đâu có gì đảm bảo chúng không đến Moscow trong nay mai?”
Cuộc đối đầu của Prigozhin với các quan chức quân sự cấp cao ngày càng trở thành dấu hiệu chia rẽ nghiêm trọng nhất và đáng chú ý nhất trong hàng ngũ quân sự và nội bộ chính trị Nga kể từ khi Moscow tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine từ Tháng Hai năm ngoái. Prigozhin đã nhiều lần cáo buộc giới chức quân sự hàng đầu ở Moscow không cung cấp đạn dược cho các chiến binh của ông ta trong trận chiến giành Bakhmut và đổ lỗi cho họ về thương vong nặng nề của Tập đoàn đánh thuê Wagner. Trong cuộc phỏng vấn, ông ta nhắc lại: “80% thương vong của Wagner là do thiếu đạn dược”.
Yevgeny Prigozhin (ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images)
Những thất bại của Moscow ở Ukraine đang gây căng thẳng cho chế độ của Tổng thống Vladimir Putin. Putin đã làm rất ít để kiềm chế các cuộc công kích của Prigozhin nhắm vào các quan chức quân sự hàng đầu. Việc chiếm đóng Bakhmut do Wagner lãnh đạo là thắng lợi lãnh thổ đáng kể duy nhất của Nga kể từ Tháng Bảy năm ngoái.
Phần mình, các chỉ huy Ukraine cũng đối mặt những chỉ trích vì phòng thủ Bakhmut quá lâu dẫn đến thiệt hại nhân mạng với hàng ngàn thương vong và hao tổn vũ khí viện trợ quí giá. Kyiv biện minh rằng việc cầm chân Nga tại Bakhmut là nhằm giảm khả năng tấn công của các lực lượng Nga và kéo dài thời gian kế hoạch tái chiếm các lãnh thổ bị Nga chiếm đóng. Tại Belgorod trong lãnh thổ Nga, chiến sự vẫn diễn ra gay gắt.
Ngày 24 Tháng Năm, Thống đốc Belgorod Vyacheslav Gladkov cho biết khu vực này đã hứng chịu nhiều cuộc tấn công bằng máy bay không người lái trong một đêm. “Một số nhà riêng, văn phòng và đường ống dẫn khí đốt bị thiệt hại” – ông viết trên Telegram. Trong khi đó, theo Oleh Synehubov, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự tỉnh Kharkiv, Nga đã nã pháo vào ba quận của tỉnh, nơi có chung đường biên giới với Belgorod, làm hư hại tài sản và phương tiện.
Cho đến thời điểm này, Ukraine vẫn nhận được ủng hộ tiền của lẫn vũ khí từ phương Tây. Ngày 24 Tháng Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Ben Wallace đã gặp người đồng cấp Ukraine tại Kyiv để thảo luận về việc tiếp tục huấn luyện binh lính Ukraine tại Vương quốc Anh và chuyển giao vũ khí, gồm cả tên lửa Storm Shadow tầm xa cho Ukraine.
